INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 24 listopada 2010 r. (data wpływu 29 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania rozliczeń dokonywanych pomiędzy uczestnikami konsorcjum – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania rozliczeń dokonywanych pomiędzy uczestnikami konsorcjum.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka zawarła umowę konsorcjum z firmą niemiecką i holenderską, w celu realizacji kontraktu na świadczenie profesjonalnych usług inżynierskich dla projektu. Projekt dotyczy inwestycji realizowanej na terytorium Polski. Wynagrodzenie kontraktu oparte jest na rozliczaniu czasu pracy personelu skierowanego do wykonania usługi. Należy zaznaczyć, że personel skierowany do wykonania umowy, to zarówno pracownicy Spółki jak i osoby świadczące usługi na podstawie umów cywilnoprawnych. Liderem konsorcjum, czyli partnerem wiodącym w zarządzaniu i kierowaniu usługą świadczoną przez konsorcjum jest spółka niemiecka. Zgodnie z zawartą umową, lider konsorcjum (spółka niemiecka) „otrzyma od innych Partnerów wynagrodzenie za pełnienie funkcji lidera, w wysokości 5% wynagrodzenia personelu, co będzie odejmowane od wystawianych przez nich faktur”. Spółka niemiecka jest polskim podatnikiem VAT. Wnioskodawca wystawia faktury VAT na rzecz lidera konsorcjum za usługi, na których wykazana kwota netto wynika z rozliczenia czasu pracy personelu skierowanego przez niego do wykonania usługi. Faktura wystawiana jest na pełną niepomniejszoną o prowizję lidera kwotę wynikającą z rozliczenia czasu pracy personelu. Otrzymywane zapłaty za wystawione przez Zainteresowanego faktury są niedopłacane o równowartość wynagrodzenia lidera 5%. Problem dotyczy rozliczenia wynagrodzenia 5% na rzecz lidera konsorcjum.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Spółka prawidłowo wystawia faktury VAT na całość wynagrodzenia wynikającego z rozliczenia czasu pracy ekspertów skierowanych do wykonania umowy...
2. Czy Zainteresowany ma prawo na wystawionej fakturze sprzedaży pomniejszyć kwotę należną oraz VAT należny o wynagrodzenie lidera 5%...
3. Czy to spółka niemiecka będąca podatnikiem polskim ma obowiązek wystawienia faktury VAT z tytułu wynagrodzenia lidera konsorcjum 5%, a jedynie zgodnie z umową skompensowane powinny być należności i zobowiązania z tytułu dwustronnych faktur...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z ustawą o podatku VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Każde odpłatne świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Jeśli uznamy, że wynagrodzenie ekspertów jest w kwocie kwoty ryczałtowej z umowy pomniejszonej o prowizję lidera konsorcjum, to orzecznictwo ETS wskazuje, że odpłatność ma miejsce, gdy:

• istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym,
• usługodawcę łączy z usługobiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności,
• wynagrodzenie jest wyrażalne w pieniądzu, co oznacza, że istnieje możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za świadczenie usług.
  
  

Zatem wynagrodzenie (zapłata) może mieć postać zarówno świadczenia pieniężnego, jak i rzeczowego (określonego w naturze), np. w zamian za świadczenie usługi.

W tej sytuacji wynagrodzenie należne składa się z dwóch części. Pierwsza część ma postać świadczenia w naturze i odpowiada swoją wysokością wartości usług konsorcjum (prowizja z tytułu prowadzenia projektu). Pozostała część ma postać pieniężną.

Zasadą wyrażoną w art. 29 ust. 1 ustawy o podatku VAT jest, że podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest zaś kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Przy czym kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Kwota świadczenia w naturze ustalana jest według wartości rynkowej, w tym przypadku mamy tą wartość określoną w umowie (jako 5% od kwoty ryczałtowej wynagrodzenia ekspertów).

W związku z powyższym, Zainteresowany powinien wykazać na fakturze całą kwotę należną mu od lidera konsorcjum z tytułu wykonanej usługi konsultacji, bez pomniejszania jej o wartość prowizji lidera konsorcjum z tytułu prowadzenia kontraktu. Bowiem podstawę opodatkowania w VAT stanowi całość kwoty należnej mu od usługobiorcy. Podobnie lider konsorcjum (spółka niemiecka) powinna wykazać na fakturze wartość świadczonych na rzecz Spółki usług prowadzenia projektu.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy:

• prawidłowo wystawia on faktury VAT na całość wynagrodzenia wynikającego z rozliczenia czasu pracy ekspertów skierowanych do wykonania umowy,
• nie ma on prawa na wystawionej fakturze sprzedaży pomniejszyć kwotę należną oraz VAT należny o wynagrodzenie lidera 5%,
• spółka niemiecka będąca podatnikiem polskim ma obowiązek wystawienia faktury VAT z tytułu wynagrodzenia lidera konsorcjum 5%, a jedynie zgodnie z umową skompensowane powinny być należności i zobowiązania z tytułu dwustronnych faktur.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W art. 7 ust. 1 ustawy postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z treści art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Spółka zawarła umowę konsorcjum z firmą niemiecką i holenderską, w celu realizacji kontraktu na świadczenie profesjonalnych usług inżynierskich dla projektu. Projekt dotyczy inwestycji realizowanej na terytorium Polski. Wynagrodzenie kontraktu oparte jest na rozliczaniu czasu pracy personelu skierowanego do wykonania usługi.

Umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym, jednakże zawieranie takich porozumień jest dopuszczalne w ramach swobody umów. Stosownie do art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy jednoczesnej solidarnej odpowiedzialności wykonawców (konsorcjantów) za wykonanie umowy – z zakresu prawa zamówień publicznych. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że jego uczestnicy są związani ustaleniami umownymi, które mogą dotyczyć różnych kwestii, zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 3531 Kodeksu cywilnego, np.: zasad reprezentacji, sposobu rozliczeń danego przedsięwzięcia, podziału robót, udziału w zyskach i stratach itp.

Zatem, celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu. Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową, zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Konsorcjum zwykle nie jest spółką prawa handlowego, nie posiada osobowości prawnej, nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, nie musi więc być rejestrowane.

Zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie gospodarcze – umowy konsorcjum – nie ma na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie stron w zakresie realizacji wspólnego celu gospodarczego. A zatem, przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami podatku VAT. Podatnikiem nie jest i nie może być natomiast samo konsorcjum.

W przedmiotowej sprawie liderem konsorcjum, czyli partnerem wiodącym w zarządzaniu i kierowaniu usługą świadczoną przez konsorcjum, jest spółka niemiecka. Zgodnie z zawartą umową, lider konsorcjum otrzyma od innych partnerów wynagrodzenie za pełnienie funkcji lidera, w wysokości 5% wynagrodzenia personelu, co będzie odejmowane od wystawianych przez nich faktur. Zainteresowany poinformował, iż lider (spółka niemiecka) jest polskim podatnikiem VAT.

Z opisu sprawy wynika również, iż Wnioskodawca wystawia faktury VAT na rzecz lidera konsorcjum z tytułu wykonanej usługi konsultacji. Na fakturach tych wykazana kwota netto wynika z rozliczenia czasu pracy personelu skierowanego przez niego do wykonania usługi. Faktura wystawiana jest na pełną, niepomniejszoną o prowizję lidera kwotę wynikającą z rozliczenia czasu pracy personelu.

Otrzymywane zapłaty za wystawione przez Zainteresowanego faktury są niedopłacane o równowartość wynagrodzenia lidera 5%.

Z powyższego wynika zatem, iż lider konsorcjum z tytułu wykonywania na rzecz pozostałych Partnerów usługi pełnienia funkcji lidera, otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 5% wynagrodzenia personelu. Natomiast Spółka z tytułu wykonywania usługi konsultacji wystawia na niego faktury, na których wykazana kwota netto wynika z rozliczenia czasu pracy personelu skierowanego przez nią do wykonania usługi.

Jednakże rozliczenie ww. usług dokonywane jest poprzez kompensatę należności, w wyniku której Spółka otrzymuje kwotę wynikającą z wystawionej przez siebie faktury pomniejszoną o wynagrodzenie lidera (5%).

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy, pod pojęciem sprzedaży rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Jak wynika z powołanego przepisu, obrotem jest cała kwota należna z tytułu danej sprzedaży, pomniejszona o kwotę podatku należnego.

W odniesieniu zatem do zadanych pytań, mając na uwadze informacje zawarte w przedstawionym stanie faktycznym oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, iż:

• Zainteresowany prawidłowo wystawia faktury VAT na całość wynagrodzenia za wykonane przez siebie usługi konsultacji (wynikającego z rozliczenia czasu pracy ekspertów skierowanych do wykonania umowy);
• Spółka nie ma prawa na wystawionej fakturze sprzedaży pomniejszyć kwotę należną oraz VAT należny o wynagrodzenie lidera, czyli 5%;
• Spółka niemiecka będąca polskim podatnikiem podatku od towarów i usług ma obowiązek wystawienia faktury VAT z tytułu świadczenia usługi pełnienia funkcji lidera konsorcjum (5%), a jedynie zgodnie z zawartą umową skompensowane powinny być należności i zobowiązania z tytułu dwustronnych faktur.
  
  

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytań) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.