INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 17 listopada 2011 r. (data wpływu 22 listopada 2011 r.), uzupełnionym w dniach 2, 8 i 22 lutego 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14f § 1 i 2 oraz art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 20 stycznia 2012 r., znak ILPB1/415-1311/11-2/IM, ILPP1/443-1478/11-2/KG na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 23 stycznia 2012 r., a w dniach 2 i 8 lutego 2012 r. wniosek uzupełniono (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 30 stycznia 2012 r. oraz w dniu 3 lutego 2012 r.).

Pod pismem stanowiącym uzupełnienie wniosku w imieniu Wnioskodawcy prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zaopatrzenie (...) podpisał się Pan X. Do pisma dołączono jednak wyłącznie kserokopię pełnomocnictwa udzielonego przez Wnioskodawcę Panu X, zatem w dniu 10 lutego 2012 r. pismem nr ILPB1/415-1311/11-5/IM, ILPP1/443-1478/11-5/KG na podstawie art. 169 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa, z którego wynika prawo osoby podpisanej pod wnioskiem do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 13 lutego 2012 r., a w dniu 22 lutego 2012 r. wniosek uzupełniono (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 17 lutego 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność handlową, zajmuje się sprzedażą detaliczną i hurtową nawozów oraz materiałów budowlanych. W listopadzie 2010 roku dokonał na zamówienie sprzedaży towarów handlowych.

Wydanie towaru poprzedziła weryfikacja kupującego na podstawie przesłanych e-mailowo przez niego dokumentów. Została wystawiona faktura sprzedaży, z której Wnioskodawca rozliczył należny podatek VAT oraz podatek dochodowy od osób fizycznych. W związku z tym, że pomimo przesłania potwierdzającego przelewu, pieniądze nie wpłynęły na konto Wnioskodawcy, po weryfikacji okazało się, że przesłane dokumenty zostały sfałszowane, kontrahent o zawartych w nich danych nie prowadzi działalności gospodarczej, a osoba dokonująca zakupu nie daje się zidentyfikować.

Zainteresowany niezwłocznie dokonał zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, jednak prokuratura umorzyła postępowanie, uzasadniając to niezdolnością do wykrycia sprawcy.

W związku z niemożliwością doręczenia oryginału faktury odbiorcy (fałszywe dane) w dokumentacji Firmy znajduje się zarówno oryginał jak i kopia przedmiotowej faktury VAT.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, iż:

1. wyłudzony towar nie został w żaden sposób zwrócony,
2. dostawa towarów dokonana była za pośrednictwem firmy spedycyjnej, osoba zamawiająca przekazała informację, że z uwagi na wielkość transportu samochód nie może wjechać na bazę, w związku z tym na przeładunek zostało wskazane inne miejsce – parking,
3. Wnioskodawca posiada potwierdzenie listu przewozowego jednak podpis na potwierdzeniu odbioru został sfałszowany,
4. po zamówieniu została na wskazany przez zamawiającego adres e-mail przesłana faktura proforma i na podstawie danych z niej wynikających zostało sporządzone fałszywe potwierdzenie zapłaty,
5. oryginał faktury próbowano doręczyć za pośrednictwem poczty i w związku z niemożliwością doręczenia oryginału faktury odbiorcy (fałszywe dane) przesyłki nie podjęto – w dokumentacji Firmy znajduje się zarówno oryginał jak i kopia przedmiotowej faktury VAT.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czy strata w środkach obrotowych (towarach) powstała wskutek wyłudzenia stanowi koszty uzyskania przychodu...

Zdaniem Wnioskodawcy, przepisy art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowią, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, pod warunkiem, że mają one bezpośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub też może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Straty w majątku obrotowym stanowią element naturalnego ryzyka towarzyszącego prowadzonej działalności gospodarczej. Poniesiona strata wynikająca z oszustwa może być zatem zakwalifikowana do kosztów podatkowych gdyż nie jest to strata zawiniona i dotrzymano staranności w celu ograniczenia ryzyka do niezbędnego minimum (np. poproszono o potwierdzenie przelewu przed wydaniem towarów). Szkoda została udokumentowana protokołem, do którego dołączono dokument potwierdzający fakt jej dokonania na skutek wyłudzenia – postanowienie prokuratora o umorzeniu dochodzenia na skutek nie ujawnienia sprawców.

W przedstawionej sytuacji nie mogą mieć zastosowania przepisy art. 23 ust. 1 pkt 20 ponieważ reguluje on możliwość zaliczenia w koszty uzyskania przychodu wierzytelności, gdy wierzytelności te zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne, a ich nieściągalność została udokumentowana. Utrata towarów handlowych (środków obrotowych) na skutek przestępstwa wyłudzenia nie prowadzi do powstania wierzytelności, ponieważ ta jest następstwem wcześniejszego zawarcia umowy, czyli zgodnego oświadczenia stron. Utrata towarów handlowych jest zatem stratą i po umorzeniu przez prokuraturę śledztwa w sprawie wyłudzenia towaru, wobec niewykrycia sprawcy, można zaliczyć równowartość wcześniej zaewidencjonowanego przychodu do kosztów uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 22 i 23 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.).

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Na podstawie powyższego przepisu możliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatku, który - racjonalnie oceniając - mógłby przyczynić się do powstania przychodu czy jego zwiększenia, nawet jeżeli przychód faktycznie nie wystąpi.

Aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Należy jednocześnie zaznaczyć, iż prawidłowe zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowane jest wykazaniem jego celowości i związku z przychodem, jak i prawidłowym udokumentowaniem. Należy zwrócić przy tym uwagę, że to na podatniku ciąży obowiązek wykazania związku poniesionych wydatków z przychodami, bo to on wywodzi skutki prawne w postaci zmniejszenia zobowiązania podatkowego.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej i hurtowej nawozów oraz materiałów budowlanych. W listopadzie 2010 roku Zainteresowany dokonał na zamówienie sprzedaży towarów handlowych. Wydanie towaru poprzedziła weryfikacja kupującego na podstawie przesłanych e-mailowo przez niego dokumentów. Została wystawiona faktura sprzedaży, z której Wnioskodawca rozliczył należny podatek VAT oraz podatek dochodowy od osób fizycznych. W związku z tym, że pomimo przesłania potwierdzającego przelewu, pieniądze nie wpłynęły na konto Wnioskodawcy, po weryfikacji okazało się, że przesłane dokumenty zostały sfałszowane, kontrahent o zawartych w nich danych nie prowadzi działalności gospodarczej, a osoba dokonująca zakupu nie daje się zidentyfikować. Zainteresowany niezwłocznie dokonał zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, jednak prokuratura umorzyła postępowanie, uzasadniając to niezdolnością do wykrycia sprawcy. W związku z niemożliwością doręczenia oryginału faktury odbiorcy (fałszywe dane) w dokumentacji Firmy znajduje się zarówno oryginał jak i kopia przedmiotowej faktury VAT. Wyłudzony towar nie został w żaden sposób zwrócony.

Wśród wymienionych w tzw. negatywnym katalogu kosztów ujętym w art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie wyszczególniono strat w środkach obrotowych. Oznacza to, iż co do zasady straty te, jako związane z prowadzoną działalnością, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Jednakże każda strata, wymaga indywidualnej oceny pod kątem związku z przychodem i racjonalności działania dla osiągnięcia konkretnego przychodu.

Warunkiem zaliczenia strat w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów jest ocena zdarzenia w aspekcie:

• całokształtu prowadzonej przez podatnika działalności,
• okoliczności, które spowodowały powstanie straty,
• udokumentowania straty,
• podjętych przez podatnika działań zabezpieczających.
  
  

Dla celów podatkowych tylko kradzież, wyłudzenie powstałe na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia, można uznać za zdarzenie losowe, które uzasadnia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodu.

Przyjmując zatem, iż strata w środkach obrotowych jest konsekwencją prowadzenia działalności gospodarczej podatnika można stwierdzić, iż będzie ona kosztem uzyskania przychodu, o ile jest normalnym następstwem prowadzonej działalności w danej branży, a podatnikowi nie będzie można przypisać winy przy jej powstaniu. Jeśli podatnik zachował należną staranność przeciwdziałającą ewentualnemu wystąpieniu uszczerbku w swoim majątku, to powstałą stratę będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Zauważyć należy również, iż w przedmiotowej sprawie, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, tut. Organ wydając interpretację prawa podatkowego nie jest uprawniony do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które wskazałoby, czy towar, który Wnioskodawca utracił w wyniku wyłudzenia był, należycie zabezpieczony, należycie wydany. Do postępowania w sprawie wydania pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Reasumując, strata powstała w wyniku wyłudzenia towaru może stanowić dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodów pod warunkiem, że Wnioskodawca dochował należytej staranności w celu zabezpieczenia przed powstaniem opisanej we wniosku straty i prawidłowego jej udokumentowania dla celów podatkowych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tutejszy organ wskazuje, że wniosek w zakresie podatku od towarów i usług zostanie rozstrzygnięty odrębnym pismem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.