INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 16 września 2011 r. (data wpływu 22 września 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 października 2011 r. (data wpływu 21 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku zgłoszenia nabycia darowizny – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku zgłoszenia nabycia darowizny.

Ponieważ wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 7 października 2011 r., znak ITPB2/436-149/11-2/TJ wezwano do jego uzupełnienia. Braki wskazane w wezwaniu uzupełniono w dniu 21 października 2011 r.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 4 maja 2011 r. otrzymała Pani od ojca, na rachunek bankowy prowadzony wspólnie dla Pani i męża, darowiznę środków pieniężnych. Ze względów rodzinnych, w dniu 31 maja 2011 r. zwróciła Pani ojcu, na rachunek bankowy, całą otrzymaną darowiznę. Na fakt otrzymania darowizny nie miała Pani żadnego wpływu, jak również nie miała Pani żadnej wiedzy o dokonanej wpłacie. Nie zawierała też Pani z ojcem umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy w opisanej sytuacji powstał obowiązek zgłoszenia darowizny i złożenia druku SD-Z2...

Zdaniem Wnioskodawczyni, w wyniku opisanego zdarzenia nie osiągnęła żadnych korzyści materialnych, w związku z czym nie ma obowiązku zgłaszać czegoś, co nie rodziło żadnych skutków finansowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, w zakresie podatku od spadków i darowizn uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 22 października 2011 r., podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Zgodnie z ust. 2 ww. przepisu podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Z zacytowanych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie na podstawie wskazanych tytułów, mające charakter nieodpłatny, skutkujące trwałym przyrostem w majątku nabywcy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 4 maja 2011 r. na rachunek bankowy, otrzymała Pani darowiznę od ojca. W dniu 31 maja 2011 r., ze względów rodzinnych dokonała Pani jej zwrotu. Z ojcem nie zawierała Pani umowy darowizny w formie aktu notarialnego, jak również nie miała Pani żadnego wpływu na fakt otrzymania darowizny. Nie miała Pani również żadnej wiedzy na temat jej otrzymania.

W związku z tym wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy więc do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Darowizna może polegać przede wszystkim na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych oraz środków pieniężnych, jak również na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Przyjmuje się również, że darowizna jest umową konsensualną, jednostronnie zobowiązującą, której istotną cechą jest to, że świadczenie w niej określone pochodzi z majątku darczyńcy i jest bezpłatne tzn. nie może mieć odpowiednika w świadczeniu drugiej strony.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny, umowa taka – pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

Wskazać również należy, że dla uznania ważności umowy darowizny, dla której nie zachowana została forma aktu notarialnego, konieczny jest zewnętrzny przejaw woli stron, iż obejmują one swoja wolą wykonanie przedmiotowej umowy.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wyjaśnić należy, iż nie można uznać, że w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym doszło do zawarcia umowy darowizny. Z wniosku nie wynika bowiem, że wyraziła Pani zgodę na jej przyjęcie. W jego treści wskazano, że nie zawierała Pani z ojcem umowy w formie aktu notarialnego. Ponadto na fakt otrzymania darowizny nie miała Pani żadnego wpływu, jak również nie miała Pani o nim wiedzy. Dodatkowo, wkrótce po powzięciu wiedzy o otrzymaniu środków pieniężnych dokonała Pani ich zwrotu w pełnej wysokości na rachunek bankowy ojca.

Powyższe wskazuje, że przekazanie przez ojca na Pani rzecz środków pieniężnych stanowiło jednostronną czynność, która nie może zostać uznana za darowiznę, w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w zw. z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego. Nie zostały bowiem spełnione wszystkie przesłanki uzasadniające uznanie danej czynności za umowę darowizny w rozumieniu tych przepisów.

W rezultacie więc, w opisanej sytuacji nie powstał dla Pani obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn, a więc nie jest Pani zobowiązana do zgłoszenia przedmiotowego faktu naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego i złożenia zgłoszenia o nabyciu rzeczy i praw SD-Z2. Obowiązek taki ciąży bowiem na nabywcach rzeczy i praw na podstawie tytułów wskazanych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn chcących skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 ww. ustawy. Ponieważ w opisanej sytuacji nie doszło do zawarcia umowy darowizny, a w rezultacie do nabycia na jej podstawie środków pieniężnych, nie ciąży na Pani obowiązek zgłoszenia tego faktu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. E. Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.