INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 stycznia 2012 r. (data wpływu 10 stycznia 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 23 marca 2012 r. (data wpływu 27 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w drodze licytacji sądowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w drodze licytacji sądowej. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 23 marca 2012 r. (data wpływu 27 marca 2012 r.) o doprecyzowanie opisu sprawy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Będąc Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w X Wnioskodawca wszczął i prowadzi zgodnie z wnioskami wierzycieli egzekucję z ograniczonego prawa rzeczowego: własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego Dłużnika, dla którego Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą.

Przedmiotem egzekucji jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, które zostało nabyte przez Dłużnika zgodnie z umową sprzedaży z dnia 11 października 2001 r. Budynek, w którym znajduje się przedmiotowy lokal został wybudowany w 1987 r. W uchwalonym Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego działka, na której znajduje się budynek przeznaczona jest: 9-58 MW – pod teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej.

Z ustaleń dokonanych przez Komornika wynika, że Dłużnik figuruje w Urzędzie Skarbowym jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą od dnia 26 lipca 1998 r. Dłużnik w 2011 r. złożył PIT 36L za 2010 r.

Z oświadczenia złożonego przez Dłużnika wynika, że zakupił własnościowe, spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego od osoby fizycznej, dla swoich potrzeb nie związanych z działalnością gospodarczą (nie włączył lokalu do ewidencji środków trwałych), nie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT przy jego nabyciu, gdyż podatek VAT nie występował przy transakcji kupna-sprzedaży. Dłużnik nie poniósł również wydatków na ulepszenie lokalu, w stosunku do których miałby prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, które to wydatki byłyby wyższe niż 30% wartości początkowej obiektu.

Licytacja przedmiotowej nieruchomości została wyznaczona na dzień (…) lutego 2012 r., sprzedaż (dostawa) nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, iż Dłużnik w bazie Urzędu Skarbowego figuruje w rejestrze podatników prowadzących działalność gospodarczą od dnia 26 lipca 1999 r. do nadal, ostatnia deklaracja VAT za IX 2011 r. z dnia 10 listopada 2011 r. Zgodnie z oświadczeniem Dłużnika, lokal był wykorzystywany do celów mieszkalnych, nie był wykorzystywany w działalności gospodarczej. Przedmiotowy lokal mieszkalny nie był przez Dłużnika udostępniany na podstawie umów cywilnoprawnych (najmu, dzierżawy itp.). Dłużnik sprzedał ponadto nieruchomość stanowiącą grunty orne, na podstawie umowy sprzedaży z dnia 2 kwietnia 2009 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy komornik sądowy w razie skutecznej licytacji wyżej opisanej nieruchomości, dokonujący w świetle art. 18 powołanej wyżej ustawy dostawy towaru, obowiązany będzie do obliczenia i uiszczenia za dłużnika należnego podatku VAT i w jakiej wysokości procentowej...

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle opisanego wyżej stanu faktycznego Komornik nie będzie obowiązany do obliczenia i uiszczenia za dłużnika podatku VAT od sprzedanej w trybie licytacji sądowej nieruchomości dłużnika z uwagi na następujące okoliczności:

• dostawa budynku nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia rozumianego zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT ani przed nim, a pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku upłynął okres dłuższy niż 2 lata (art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT),
• w stosunku do nieruchomości nie przysługiwało Dłużnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, przy transakcji kupna-sprzedaży podatek VAT nie występował (art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT),
• dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie nieruchomości, które to wydatki byłyby wyższe niż 30% wartości początkowej obiektu (art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT),
• faktem jest, że Dłużnik figuruje jako prowadzący działalność gospodarczą, jednak ograniczone prawo rzeczowe zostało nabyte przez Dłużnika nie jako podatnika, lecz dla swoich potrzeb niezwiązanych z działalnością gospodarczą (do celów mieszkaniowych) – to taka czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Obowiązki płatnika podatku zostały określone w art. 8 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Podatnikiem natomiast, stosownie do art. 7 § 1 ww. ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

W myśl § 23 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 ze zm.), organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.), w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów. Fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powyższych przepisów wynika, iż komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

A zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – mocą art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W związku z powyższym, aby dostawę towarów uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zatem, stosując wykładnię językową przepisu stwierdzić można, iż działalnością gospodarczą jest działalność producenta, handlowca lub usługodawcy oraz rolnika, także wówczas gdy czynność podlegająca opodatkowaniu została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania w sposób częstotliwy. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia „częstotliwości”, to przez zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności składających się na istotę prowadzenia działalności. O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania tej czynności (rok, dwa czy pięć lat), ani ilość dokonywanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności.

Skutkiem powyższego, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że będąc Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym, Wnioskodawca wszczął i prowadzi zgodnie z wnioskami wierzycieli egzekucję z ograniczonego prawa rzeczowego: własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego Dłużnika. Przedmiotem egzekucji jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, które zostało nabyte przez Dłużnika zgodnie z umową sprzedaży z dnia 11 października 2001 r. Budynek, w którym znajduje się przedmiotowy lokal został wybudowany w 1987 r. Z ustaleń dokonanych przez Komornika wynika, że Dłużnik figuruje w Urzędzie Skarbowym jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą od dnia 26 lipca 1998 r. Z oświadczenia złożonego przez Dłużnika wynika, że zakupił własnościowe, spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego od osoby fizycznej, dla swoich potrzeb nie związanych z działalnością gospodarczą (nie włączył lokalu do ewidencji środków trwałych), nie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT przy jego nabyciu, gdyż podatek VAT nie występował przy transakcji kupna-sprzedaży. Dłużnik nie poniósł również wydatków na ulepszenie lokalu, w stosunku do których miałby prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, które to wydatki byłyby wyższe niż 30% wartości początkowej obiektu. Licytacja przedmiotowej nieruchomości została wyznaczona na dzień 24 lutego 2012 r., w opinii Wnioskodawcy sprzedaż (dostawa) nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim. Zainteresowany wskazał, iż Dłużnik w bazie Urzędu Skarbowego figuruje w rejestrze podatników prowadzących działalność gospodarczą od dnia 26 lipca 1999 r. do nadal – ostatnia deklaracja VAT za IX 2011 r. z dnia 10 listopada 2011 r. Zgodnie z oświadczeniem Dłużnika, lokal był wykorzystywany do celów mieszkalnych, nie był wykorzystywany w działalności gospodarczej. Przedmiotowy lokal mieszkalny nie był przez Dłużnika udostępniany na podstawie umów cywilnoprawnych (najmu, dzierżawy itp.). Dłużnik sprzedał ponadto nieruchomość stanowiącą grunty orne, na podstawie umowy sprzedaży z dnia 2 kwietnia 2009 r.

Mając powyższe na uwadze, Dłużnika nie można uznać za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ustawy – w odniesieniu do przedmiotu dostawy.

Treść wniosku wskazuje, że własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego nie zostało nabyte w celu odsprzedaży, ponieważ pochodzi z majątku prywatnego, a przedmiotowy lokal nie był wykorzystywany w działalności gospodarczej. Oznacza to, że dostawa ww. własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkaniowego realizowana jest poza sferą działalności gospodarczej i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Skoro zatem Dłużnik z tytułu omawianej transakcji nie wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT, również dostawa dokonana przez Komornika sądowego nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem, Komornik nie wystąpi z tytułu przedmiotowej transakcji jako płatnik podatku od towarów i usług.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz opisu sprawy w odpowiedzi na zadane we wniosku pytanie należy stwierdzić, że z tytułu sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w drodze licytacji sądowej Wnioskodawca nie będzie obowiązany do obliczenia i uiszczenia za Dłużnika należnego podatku VAT, bowiem jak dowiedziono wyżej jest to czynność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.