INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 14 października 2011 r. (data wpływu 18 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, dotyczącej opodatkowania i udokumentowania nieodpłatnego świadczenia usług – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 października 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług m.in. w zakresie opodatkowania i udokumentowania nieodpłatnego świadczenia usług.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie wykonywania posadzek przemysłowych w obiektach handlowych (hale handlowe wielkopowierzchniowe) oraz przemysłowych. Przedmiotowe usługi budowlane są wykonywane przez Pana na terenie całego kraju. Przy prowadzeniu działalności zatrudnia Pan pracowników. Jest Pan podatnikiem VAT czynnym, składającym miesięczne deklaracje dla celów tego podatku. W 2011 r. jest Pan zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Zdarza się, iż w ramach reprezentacji zaprasza Pan zwyczajowo swoich kontrahentów oraz ich reprezentantów na posiłki w lokalach gastronomicznych, gdzie są omawiane sprawy dotyczące zlecanych robót budowlanych lub też przedstawiane oferty na zgłaszane przez kontrahentów zamówienia. Zdarza się też, iż zaprasza Pan w ramach reprezentacji do lokali gastronomicznych na posiłki zatrudnionych pracowników, celem omówienia zakresu wykonywanych zleceń lub też ustalenia zakresu prowadzonych robót budowlanych. Przedmiotowe wydatki, dotyczące posiłków w lokalach gastronomicznych są dokumentowane fakturami VAT, a ich wartość netto nie jest zaliczana przez Pana do kosztów uzyskania przychodu danego okresu rozliczeniowego. Rzadko uczestniczy Pan w spożywaniu ww. posiłków, gdyż uczestniczą w nich zatrudnieni na umowę o pracę przez Pana przedstawiciele lub osoby zarządzające Pana przedsiębiorstwem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy od dnia 1 lipca 2011 r. w zakresie podatku od towarów i usług, w miesiącu poniesienia wydatku przez Pana, udokumentowanego fakturą VAT na posiłki oraz alkohol w lokalach gastronomicznych, spożyte przez Pana razem z kontrahentami lub pracownikami, spoczywa na Panu obowiązek udokumentowania fakturą VAT wykonania nieodpłatnej usługi na rzecz osoby, która spożyła posiłek lub alkohol ze wskazaniem, iż niniejsza usługa gastronomiczna jest zwolniona od podatku od towarów i usług, zaewidencjonowania przez Pana przedmiotowej faktury VAT w ewidencji prowadzonej przez podatnika dla celów podatku od towarów i usług oraz zadeklarowania przez Pana sprzedaży usług w zakresie posiłków gastronomicznych w deklaracji dla podatku od towarów i usług za dany miesiąc rozliczeniowy...

Pana zdaniem, od dnia 1 lipca 2011 r., stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 2, wprowadzonego na podstawie art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach, za sprzedaż usług uznaje się także świadczenie nieodpłatne usług na cele osobiste pracowników oraz innych osób. Z uwagi na powyższe, w miesiącu poniesienia wydatku przez Pana, udokumentowanego fakturą VAT na nabycie posiłku lub alkoholu w lokalu gastronomicznym, który został spożyty przez kontrahenta lub jego przedstawiciela, czy też Pana pracownika, spoczywa na Panu obowiązek udokumentowania fakturą VAT wykonania nieodpłatnej usługi na rzecz osoby, która spożyła posiłek lub alkohol, ze wskazaniem, iż niniejsza usługa gastronomiczna jest zwolniona od podatku od towarów i usług, zaewidencjonowania przez Pana przedmiotowej faktury VAT w ewidencji prowadzonej przez podatnika dla celów podatku od towarów i usług oraz zadeklarowania przez Pana sprzedaży usługi w zakresie posiłków gastronomicznych w deklaracji dla podatku od towarów i usług za dany miesiąc rozliczeniowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z kolei stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Interpretując powyższy przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, stwierdzić należy, iż opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności m.in. do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu tych towarów.

Analizując natomiast treść powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2, zauważyć należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne świadczenie usług (inne niż wskazane w pkt 1) na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na to czy podatnikowi przysługiwało, czy też nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

Aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, a zatem za podlegające opodatkowaniu, musi być ono świadczone na cele osobiste podmiotów wymienionych w przepisie ustawy lub też musi być świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Przy czym cele osobiste należy rozumieć jako cele prywatne, nie zawodowe. Natomiast w odniesieniu do pracowników potrzebami osobistymi są te, których realizacja nie jest związana ze stosunkiem pracy, a zatem potrzeby osobiste to te, których zaspokojenie wynika z dobrej woli pracodawcy.

Powyższe potwierdza również analiza przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE.L.06.347.1 ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 26 ust. 1 lit. b Dyrektywy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się nieodpłatne świadczenie usług przez podatnika na prywatny użytek jego lub jego pracowników, lub bardziej ogólnie, do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa.

Jak wynika z art. 99 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10 i art. 133.

Z kolei, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast, w myśl przepisu art. 106 ust. 7 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., w przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, są wystawiane faktury wewnętrzne; za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Faktury wewnętrzne są wystawiane także dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w ramach reprezentacji zaprasza Pan zwyczajowo swoich kontrahentów oraz ich reprezentantów na posiłki w lokalach gastronomicznych, gdzie są omawiane sprawy dotyczące zlecanych robót budowlanych lub też przedstawiane oferty na zgłaszane przez kontrahentów zamówienia. Do lokali gastronomicznych na posiłki zapraszani są także, w ramach reprezentacji, zatrudnieni pracownicy, celem omówienia zakresu wykonywanych zleceń lub też ustalenia zakresu prowadzonych robót budowlanych. Wydatki dotyczące posiłków w lokalach gastronomicznych są dokumentowane fakturami VAT. Rzadko uczestniczy Pan w spożywaniu ww. posiłków, gdyż uczestniczą w nich zatrudnieni na umowę o pracę przez Pana przedstawiciele lub osoby zarządzające Pana przedsiębiorstwem. W ramach dokonywanych zakupów usług gastronomicznych nabywany jest alkohol.

W kontekście powyższego, wskazać należy na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 11 grudnia 2008 r. w sprawie C-371/07. Jak Trybunał wskazał „(…) w pierwszej kolejności należy zbadać, czy nieodpłatne wydawanie posiłków przez stołówki należące do przedsiębiorstw partnerom handlowym podczas spotkań służbowych stanowi świadczenie usług dokonywane przez podatnika do celów innych niż związane z jego działalnością” (pkt 51 uzasadnienia wyroku). Zdaniem Trybunału, „Skuteczna kontrola w zakresie celu wydawania posiłków w stołówkach należących do przedsiębiorstw, w tym również w ramach zwykłego ich funkcjonowania, może być trudna. Zatem jeśli z obiektywnych okoliczności wynika - co winien zbadać sąd krajowy - że wydawanie posiłków rzeczywiście dokonywane było do celów ściśle związanych z działalnością gospodarczą, to czynności te nie będą objęte zakresem zastosowania art. 6 ust. 2 szóstej dyrektywy” (pkt 55). Trybunał zasygnalizował również, iż w drugiej kolejności należy ustalić, czy nieodpłatne wydawanie posiłków przez stołówki należące do przedsiębiorstw pracownikom tych ostatnich przy okazji spotkań służbowych należy uznać za świadczenie usług przez podatnika na prywatne cele jego pracowników. Trybunał doszedł jednak do konkluzji, iż to „do sądu krajowego należy ustalenie, czy szczególne okoliczności toczącej się przed tym sądem sprawy wymagają, by ze względu na potrzeby przedsiębiorstw pracodawca zapewniał nieodpłatne wydawanie posiłków partnerom handlowym i pracownikom podczas spotkań służbowych odbywających się w siedzibie tych przedsiębiorstw” (pkt 64).

Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa, jak również przedstawione okoliczności sprawy, nie oceniając – z uwagi na specyfikę prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej – związku opisanych we wniosku wydatków na zakup usług gastronomicznych z prowadzoną działalnością, stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy nabywane usługi gastronomiczne – za wyjątkiem alkoholu – na rzecz kontrahentów, jak i pracowników dotyczą opisanych sytuacji bezspornie związanych z działalnością gospodarczą, usługi te nie podlegają opodatkowaniu w świetle powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W tej sytuacji nie będzie Pan obowiązany do udokumentowania przedmiotowych świadczeń za pomocą faktury wewnętrznej, wykazania tych świadczeń w prowadzonych ewidencjach i do odpowiedniego rozliczenia tej czynności w stosownej deklaracji składanej przez Pana dla celów VAT. W tym więc zakresie – wbrew Pana opinii – nie będzie Pan uprawniony do korzystania ze zwolnienia od podatku w związku z tym świadczeniem.

Natomiast w odniesieniu do przypadków, gdy korzystanie przez pracowników z zakupionych usług gastronomicznych nie wiąże się z potrzebami przedsiębiorstwa, lecz zaspokaja ich potrzeby osobiste (np. nie wynikające z przepisów prawa pracy), to w tych przypadkach następuje świadczenie usług zrównanych z odpłatnym świadczeniem usług, o jakich mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy. W tej sytuacji świadczenia te należy stosownie udokumentować właściwą fakturą wewnętrzną, zaewidencjonować w rejestrach VAT oraz odpowiednio rozliczyć w deklaracjach składanych przez Pana dla celów VAT.

Powyższe należy odnieść również do nabywanych alkoholi zarówno na rzecz kontrahentów, jak i pracowników, bowiem nie można uznać, iż tego typu usługi związane są z potrzebami przedsiębiorstwa.

Nie będzie Pan jednak uprawniony do korzystania ze zwolnienia od podatku w związku z tym świadczeniem, lecz zastosowanie znajdą stawki właściwe dla tych czynności, bowiem zarówno z ustawy, jak również z przepisów wykonawczych do niej nie wynika możliwość zastosowania w tym przypadku zwolnienia od podatku.

Powyższe nie jest uzależnione od momentu wskazanej przez Pana daty 1 lipca 2011 r.

Z powyższych względów prezentowane we wniosku stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Ponadto, uwzględniając powołany wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-371/07, zaznacza się, iż właściwa ocena opisanych we wniosku nieodpłatnych świadczeń pod katem uznania ich za związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i świadczenia w ich kontekście przez Pana czynności podlegających, bądź nie podlegających opodatkowaniu, wykracza poza dyspozycję art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej. Ocena tego rodzaju czynności, ze względu na złożoność warunków, w jakich funkcjonują poszczególni przedsiębiorcy, wymaga przeprowadzenia szeregu czynności, mających na celu ustalenie faktycznego celu podejmowanych przez tych przedsiębiorców działań. Tego typu instrumentami nie dysponuje tut. organ. A zatem – jak wskazano – niemożliwa jest jednoznaczna ocena przedmiotowych czynności pod kątem ich nierozerwalnego związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą (i zakresu takiego związku) i w efekcie skutkami podatkowoprawnymi tych czynności. Przedmiotową ocenę może natomiast przeprowadzić właściwy organ postępowania w pierwszej instancji, bądź ewentualnie właściwy sąd krajowy w przypadku sądowej kontroli decyzji administracyjnej.

Jednocześnie należy zauważyć, iż powołany we wniosku przez Pana przepis art. 43 ust. 19a nie istnieje – nie ma takiej jednostki redakcyjnej. Ponadto, wskazany w treści wniosku przepis art. 19, obowiązującego od dnia 1 lipca 2011 r. rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, z uwagi na przedmiot złożonego wniosku, nie ma zastosowania w niniejszej sprawie – wskazany przepis rozporządzenia reguluje kwestie miejsca świadczenia usług.

Końcowo, informuje się, iż w zakresie pytania „Czy od dnia 1 lipca 2011 r. ma Pan prawo do pomniejszenia podatku należnego za dany miesiąc rozliczeniowy o podatek naliczony, wynikający z faktur VAT dokumentujących wydatki na cele reprezentacyjne związane z nabywaniem przez Pana posiłków oraz napoi, w tym alkoholu w lokalach gastronomicznych, spożywanych przez kontrahentów lub ich przedstawicieli oraz zatrudnionych przez Pana pracowników, których nie zalicza Pan do kosztów uzyskania przychodu...” w dniu 18 stycznia 2012 r. wydano odrębne rozstrzygnięcie znak ITPP1/443-1424b/11/AT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.