Sp. z o.o. zwróciła się pismem z dnia 28.01.2004 roku (data wpływu 02.02.2004 r.) do Naczelnika Lubuskiego Urzędu Skarbowego - o udzielenie informacji w zakresie stosowania prawa przedstawiając następujący stan faktyczny:

Jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej została powołana jako oddział przedsiębiorstwa zagranicznego. Wpis do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarczych uzyskała 7 stycznia 2003 roku. Wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego w Zielonej Górze dokonał Sąd Rejonowy w dniu 20 września 2002 roku. NIP został nadany przez Urząd Skarbowy w Słubicach 25 marca 2003 roku. Ewidencja księgowa prowadzona jest zgodnie z ustawą o rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku.

W miesiącu październiku, listopadzie i grudniu 2003 roku Oddział w Polsce wykonał i wysłał do Niemiec wyroby w postaci stroików nagrobnych i adwentowych wystawiając rachunki na Centralę mającą siedzibę i zarząd w miejscowości Bestwig Land.

W związku z powyższym Spółka skierowała do Naczelnika Tutejszego Urzędu następujące pytania:

Czy czynności podejmowane pomiędzy polskim odziałem firmy zagranicznej a jej centralą można przyjąć jako eksport i import dla celów rozliczeniowych podatku VAT?

Działając w oparciu o art 14 a § 1 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, ze zm.) Naczelnik Lubuskiego Urzędu Skarbowego w Zielonej Górze wyjaśnia:

Zgodnie z art 35 ustawy z dnia 19 listopada 1999 roku prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm), dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą na zasadach wzajemności, o ile umowy międzynarodowe ratyfikowane przez Polskę nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział w Polsce może prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego (art 36 w/w ustawy). Jest on także zobowiązany ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego.

Zgodnie z art 4 pkt 6 ustawy prawo działalności gospodarczej - oddziałem jest wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej wykonywana przez przedsiębiorcę poza głównym miejscem wykonywania działalności. Oddział może prowadzić działalność wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego.

Wszystkie podmioty polskie i zagraniczne wykonujące na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej czynności będące przedmiotem opodatkowania - podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W przypadku podatku VAT istotne jest miejsce realizacji czynności podlegających opodatkowaniu.

Podmioty zagraniczne mogą być podatnikami VAT na podstawie art 5 ust 1 pkt 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 roku o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, ze zm). W myśl tego przepisu podatnikami VAT są także osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne mające siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu za granicą jeżeli wykonują czynności będące przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług (wymienione w art 2 ustawy) osobiście lub przez osobę upoważnioną albo przy pomocy pracowników bądź przy wykorzystaniu zakładu lub urządzenia służącego działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej. Czyli podatnikami podatku od towarów i usług - zgodnie z powyższym - są osoby prawne, jednostki organizacyjne jako całość a nie ich części np.: oddziały, czy zakłady. Wyjątek od tej zasady stanowi art 5 ust 2 ustawy o podatku od towarów i usług - z którego wynika, iż podatnikiem podatku od towarów i usług może stać się za zgodą urzędu skarbowego oddział osoby prawnej (pod warunkiem że osoba prawna wyrazi na to zgodę oraz że sama jest zarejestrowanym podatnikiem) wykonujący czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz samodzielnie sporządzający bilans. Jeżeli takowej zgody brak, to wtedy podatnikiem podatku od towarów i usług staje się podmiot macierzysty (podmiot zagraniczny) łącznie z tym oddziałem. Tak więc oddział podmiotu zagranicznego utworzony na podstawie ustawy prawo o działalności gospodarczej i zarejestrowany w Polsce jako podatnik podatku od towarów i usług, traktowany jest jako jeden podatnik - podmiot zagraniczny.

Konstatując skoro podmiot zagraniczny może działać na terenie Polski wyłącznie w formie oddziału to rejestracja tego oddziału podmiotu zagranicznego w podatku od towarów i usług jest równoznaczna z rejestracją firmy zagranicznej.

Jak wynika z powyższego w ustawie o podatku od towarów i usług przyjęta została zasada, że podmiot zagraniczny wykonujący na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej czynności będące przedmiotem opodatkowania tym podatkiem jest podatnikiem VAT, czyli jest zobowiązany do wypełnienia wszelkich obowiązków jakie nakłada na podatników tego podatku ustawa o VAT oraz przepisy wykonawcze do ustawy.

Zgodnie z powyższym skoro zarejestrowanie oddziału podmiotu zagranicznego w podatku od towarów i usług w Polsce jest niczym innym jak rejestracją firmy zagranicznej, która utworzyła ten oddział, to wszelkie czynności wykonywane pomiędzy Polskim Oddziałem a Centralą mającą swą siedzibę w Niemczech nie mogą być traktowane jako import i eksport towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.