Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 08.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie natomiast z art. 5 ust. 1 pkt 1 cyt. wyżej ustawy podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne mające siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium RP jeżeli wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności, o których mowa w art. 2 ustawy w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy (...).

W opisanej w piśmie sytuacji każdy ze współwłaścicieli nieruchomości (mąż i żona) zamierza wykonywać czynności (wynajem części nieruchomości na cele użytkowe) podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Każdego z nich traktuje się więc jako odrębny podmiot, który może korzystać ze zwolnienia od podatku, bądź może być zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Podmiot (w przedstawionym stanie faktycznym mąż) będący zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług powinien swoją część obrotu z tytułu najmu doliczyć do obrotów z działalności i łącznie opodatkować (z tytułu najmu stawką podatku VAT 22%).

Natomiast żona - stosownie do zapisu art. 14 ust 6 cyt.ustawy o podatku VAT - jako podmiot rozpoczynający wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu w ciągu roku korzysta ze zwolnienia podmiotowego, jeżeli przewidywana wartość sprzedaży towarów (usług) nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej kwocie 10.000 EURO, tj. w 2004 r. 45.700,00 zł.

Dokumentem potwierdzającym dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi jest zgodnie z art. 87 § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz.926 ze zm.) rachunek. Cyt. przepis wskazuje, że – jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej – podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na życzenie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

Przepis § 34 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.03.2002 r. w sprawie wykonanie niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 ze zm.) stanowi natomiast, że zarejestrowani podatnicy posiadający numer identyfikacji podatkowej lub posługujący się numerem tymczasowym, wystawiają faktury oznaczone wyrazami „Faktura VAT”, z wyjątkiem podatników korzystających ze zwolnień określonych w art. 14 ust. 1, 5 i 6 ustawy (...).

Odpowiadając zatem na zapytanie podatnika zawarte w cytowanym na wstępie piśmie należy stwierdzić, iż mąż jako podatnik VAT winien udokumentować najem swojej części nieruchomości fakturą VAT wystawioną zgodnie z wymogami § 35 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 ze zm.).

Na żonie zaś taki obowiązek nie ciąży. Żona - jako osoba nie prowadząca działalności gospodarczej, zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT, może udokumentować fakt świadczenia usług jakimkolwiek dowodem potwierdzającym, zgodnie z warunkami zawartej umowy najmu, przyjęcie zapłaty.