Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 oraz 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. Nr 14 z 2000 r. poz. 176 ze zm.) wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem :
a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b) odpraw i odszkodowań wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku pracy,
d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,
g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód oraz
inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:
a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wyrokiem Sądu Rejonowego podatnikowi zostało przyznane od Skarbu Państwa odszkodowanie w kwocie 5.805,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30.06.2000 r. do dnia zapłaty. Wypłaty odszkodowania dokonano w 2004 r. Zasądzona kwota stanowiła odszkodowanie za nie przyznanie akcji pracowniczych, do których podatnik był uprawniony jako spadkobierca ojca będącego pracownikiem uprawnionym do nabycia akcji na zasadach preferencyjnych.
Zgodnie z art. 363 § 2 k.c. jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalania odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w danej chwili. Powyższy przepis reguluje zasady ustalania wysokości odszkodowania w sytuacji, gdy naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13.04.2000 r. Nr OS NA P 2001/18/560 stwierdził, że wysokość należnego pracownikowi odszkodowania z tytułu bezprawnego i zawinionego uniemożliwienia mu nabycia akcji na zasadach preferencyjnych powinna zostać określona wg. ceny tych akcji ustalonej dla osoby fizycznej, oferowanej w pierwszym dniu sprzedaży (art. 363 § 2 k.c.).

W związku z powyższym kwota otrzymanego przez podatnika odszkodowania na podstawie wyroku Sądu Rejonowego wolna jest od podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy przywołanego na wstępie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei zgodnie z art. 481 K.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

Z powyższego przepisu wynika, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem (naprawieniem szkody), a tym samym odsetki te nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b powołanej ustawy. Ponieważ zwolnienie w zakresie opodatkowania ww. odsetek nie wynika również z żadnego innego zwolnienia przedmiotowego zawartego w przytoczonej ustawie, odsetki te są przychodem z innych źródeł na podstawie art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 wymienionej na wstępie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednocześnie informuje się, że zgodnie z art. 40 ww. ustawy o podatku dochodowym podatnicy, o których mowa w art. 31, 33, 34 i 35, jeżeli osiągają inne dochody, od których płatnicy nie mają obowiązku poboru zaliczek na podatek, są obowiązani wpłacić w ciągu roku zaliczki na podatek należny od tych dochodów według zasad określonych w art. 44 ust. 3a. A stosownie do postanowień art. 44 ust. 3a podatnicy są obowiązani wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości 19% dochodu za miesiące, w których uzyskali ten dochód, w terminie do dnia 20 następnego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień – w terminie złożenia zeznania podatkowego. W terminie płatności zaliczek podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatników, deklaracje, według ustalonego wzoru (PIT-53).
Jeżeli natomiast podatnik nie jest podatnikiem, o którym mowa w treści powołanego art. 40 ustawy, dochód uzyskany z omówionych odsetek, zgodnie z art. 45 ust. 1 podatnik winien uwzględnić w zeznaniu podatkowym za 2004 r., które należy złożyć w terminie do 30 kwietnia 2005 roku, w tym też samym terminie podatnik winien wpłacić ewentualną różnicę wynikającą pomiędzy należnym podatkiem dochodowym za ten rok, a wysokością wpłaconych w roku podatkowym zaliczek (w tym pobranych przez płatników).