W dniu 30.01.2004 r. złożony został do tutejszego organu podatkowego wniosek Pani o udzielenie informacji w sprawie zastosowania art. 21 ust. 6a ustawy z dnia 08 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm.) tj. otrzymania zwrotu różnicy podatku w ciągu 25 dni od dnia złożenia rozliczenia, w sytuacji gdy należności wynikające z faktur zakupu zostały zapłacone przez Panią na rachunek bankowy faktora (spółki z o.o.), z którym wystawca faktur zawarł umowę faktoringową.

Z treści pisma oraz załączonej do niego faktury zakupu i zawiadomienia o cesji, wynika, iż dokonuje Pani transakcji zakupu od „X” sp. z o.o. W ... . Spółka „X” zawarła umowę faktoringową z firmą “Y” Faktor sp. z o.o., informując Panią jednocześnie, iż zapłaty należności wynikających z faktur wystawionych przez Spółkę „X” należy dokonywać wyłącznie na rachunek bankowy faktora tj. “Y” Faktor sp. z o.o.

W związku z powyższym powstała u Pani wątpliwość, czy w sytuacji gdy zapłata za fakturę wystawioną przez Spółkę „X” nastąpi na rachunek bankowy faktora, to jest to równoznaczne z zapłatą „bezpośrednio podatnikowi będącemu wystawcą faktury” i czy fakt ten uprawnia do wcześniejszego zwrotu różnicy podatku (tj. w ciągu 25 dni od złożenia deklaracji). Pani zdaniem w powyższej sytuacji zostaną spełnione warunki określone w art. 21 ust. 6a pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Toruniu, działając zgodnie z art. 14a par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 poz. 926 ze zmianami) udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie, o której mowa w powołanym wyżej piśmie.

Zgodnie z zapisem zawartym w art. 21 ust. 6a ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11 poz. 50 ze zm.), na wniosek podatnika urząd skarbowy jest obowiązany zwrócić różnicę podatku w ciągu 25 dni od dnia złożenia rozliczenia, gdy kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji, wynikają z :
1. faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone bezpośrednio podatnikowi będącemu wystawcą faktury, z uwzględnieniem przepisów art. 13 ust. 1 pkt 1 Prawo działalności gospodarczej
2. dokumentów celnych i decyzji, o których mowa w art. 11 ust. 2 i 2a oraz art. 11c i zostały przez podatnika zapłacone

W literaturze fachowej stwierdza się, iż faktoring polega na wykupywaniu przez instytucje finansowe wierzytelności pieniężnych przysługujących z tytułu wykonywanych umów, dostawcom towarów lub usługodawcom, w stosunku do ich dłużników (czyli odbiorców towarów lub usług). W zamian za te wierzytelności instytucje finansowe płacą dotychczasowym wierzycielom ich równowartość pomniejszoną o należne prowizje, które stanowią przychód tych instytucji. Umowa faktoringu jest równoznaczna z umową sprzedaży wierzytelności.

Zgodnie z art. 509 Kodeksu Cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba, że sprzeciwia się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa. Zatem w sytuacji, gdy Spółka „X” dokonała sprzedaży swoich obecnych oraz przyszłych wierzytelności na rzecz faktora tj. “Y” Faktor sp. z o.o., z chwilą ich sprzedaży wszelkie do nich prawa przejmuje “Y” Faktor sp. z o.o . W związku z powyższym, pomimo, iż dokona Pani zapłaty należności za fakturę wystawioną przez „X”, prawo do przedmiotowej należności będzie przysługiwało faktorowi.

Z powołanego wyżej przepisu art. 21 ust. 6a ustawy o VAT wynika, że należności wynikające z faktur dokumentujących zakup winny być zapłacone w całości, bezpośrednio podatnikowi będącemu wystawcą faktury. W sytuacji, gdy należność za fakturę zostanie przekazana na konto faktora, nie będzie to zapłata bezpośrednio wystawcy faktury. Jednocześnie, w konsekwencji zawartej umowy pomiędzy wystawcą faktury, a faktorem, równowartość dokonanej wpłaty zostanie pomniejszona o prowizję należną faktorowi z tytułu usług faktoringu.

W tym miejscu należy wskazać, iż Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 stycznia 2003r. SA/BD50/03 stwierdził, że element bezpośredniości, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie art. 21 ust. 6a ustawy o VAT dotyczy relacji między wystawcą, a odbiorcą faktury. Między nimi nie może być żadnych pośredników.

Reasumując, w sytuacji gdy zapłata należności wynikających z faktury zakupu zostanie dokonana na rachunek bankowy faktora, z którym wystawca faktury zawarł umowę faktoringową, nie zostaną spełnione warunki określone w art. 21 ust. 6a ustawy o podatku od towarów i usług.

Niniejszej odpowiedzi udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony w rozpatrywanym piśmie i stan prawny w dniu jej datowania.