Podstawowe kryterium uznania wydatku za koszt uzyskania przychodów zawarte jest w przepisie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz.654 ze zm.) stanowiącym, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Aby zatem określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu.

Ustawodawca używając zwrotu "koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu", nie posługuje się sformułowaniem "skutek". Takie sformułowanie ma istotne znaczenie przy rozpatrywaniu pojęcia kosztów albowiem czym innym jest "cel" działania, a czym innym "skutek" będący następstwem podjętych działań. Przez sformułowanie "w celu" należy zatem rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu) a dążenie podatnika ma przymiot "celowości", jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód). Z tych też powodów brak "skutku" tj. przychodu nie dyskwalifikuje wydatku jako kosztu poniesionego w celu osiągnięcia przychodu.

W art. 15 ust. 6 ustawodawca stanowi, iż kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16. Regulacja powyższa koresponduje z treścią art. 16 ust. 1 ustawy, stanowiącym - w pewnym uogólnieniu - iż nie są kosztem uzyskania przychodów wydatki na zakup lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych, bądź wydatki na ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.

Z powołanych przepisów wynika, iż wydatki na nabycie środków trwałych podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, co do zasady, poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane zgodnie z regulacjami z art. 16a - 16m ustawy, z uwzględnieniem art. 16.

Spośród przepisów wskazanych w art. 15 ust. 6 w/w ustawy szczegółowo określających zasady amortyzacji podatkowej, zdaniem tutejszego organu podatkowego w kontekście pytania Spółki zwrócenia uwagi w pierwszej kolejności wymaga brzmienie art. 16c pkt 5 ustawy. Wspomniany przepis stanowi, iż amortyzacji nie podlegają składniki majątku, które nie są używane na skutek zaprzestania działalności, w której te składniki były używane; w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaprzestano tej działalności.

Literalne brzmienie cytowanego przepisu wskazuje zatem, iż nie podlega amortyzacji składnik majątku, który nie jest używany na skutek zaprzestania działalności, w której był wykorzystywany i jednocześnie a contrario dopuszczalne jest amortyzowanie środka trwałego, który nie jest używany ale nadal wykonywana jest działalność, w której składnik ten był wykorzystywany. Oznaczałoby to, iż ustawodawca nie nakazuje bardzo ścisłego rozumienia określonej w art. 16a ust. 1 ustawowej cechy środka trwałego, jaką jest bycie wykorzystywanym przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Stanowisko powyższe uzasadnia m. in. okoliczność, iż ustawodawca używa pojęcia “używanych sezonowo środków trwałych" - w art. 16h ust. 1 pkt 3 ustawy. Określenie powyższe samo w sobie zakłada, iż środek trwały pozostaje takim środkiem mimo, iż nie jest używany w sposób permanentny.

Nadto na podstawie powyższego przepisu dopuszczono możliwość zaliczenia odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów przypadających na okres wykorzystywania środka trwałego w roku podatkowym w wysokości równej rocznej kwocie amortyzacji. Oznacza to zatem, iż możliwe jest nawet zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odpisu amortyzacyjnego za jeden miesiąc równego rocznej kwocie amortyzacji jeśli sezon w przypadku podatnika trwa nie dłużej niż jeden miesiąc. W konsekwencji podatnik używający środka trwałego sezonowo przez jeden miesiąc może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym odpis amortyzacyjny w takiej samej wysokości jak podatnik używający identycznego środka trwałego nieprzerwanie przez wszystkie miesiące w roku podatkowym. Wprowadzenie takiej możliwości rozliczenia odpisów amortyzacyjnych oznacza, iż nie było intencją ustawodawcy wprowadzenie rygorystycznej zasady, iż środkiem trwałym może być tylko urządzenie permanentnie używane przez podatnika, a wielkość rocznych odpisów amortyzacyjnych musi ściśle uwzględniać okresy wykorzystywania środka trwałego w roku podatkowym.

Wskazać nadto należy na brzmienie art. 16f ust. 1 stanowiącego, iż podatnicy, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość nie prowadzą działalności gospodarczej, dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 16b.

Z regulacji powyższej wynika, iż ustawodawca dopuszcza dokonywanie odpisów amortyzacyjnych przez podatników, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej z innych powodów aniżeli ogłoszona upadłość. Inne rozumienie wskazanego przepisu skutkowałoby uznaniem za bezprzedmiotowe zastrzeżenia dotyczące powodu zaprzestania działalności gospodarczej zawartego w treści rozważanej regulacji. Skoro zatem ustawodawca dopuszcza amortyzowanie środków trwałych przez podatników nie prowadzących w pewnym okresie działalności gospodarczej z innych powodów aniżeli ogłoszenie upadłości, to tym bardziej należałoby uznać za dopuszczalne amortyzowanie niektórych okresowo wyłączonych z używania środków trwałych jeśli podatnik nie zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej, w której były one używane.

W świetle powyższych uwag, tutejszy organ podatkowy wyjaśnia, iż w przypadkach okresowego zaprzestania używania niektórych środków trwałych w działalności gospodarczej spowodowanych potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej jak np. koniecznością przemieszczenia maszyny pomiędzy centrami dystrybucyjnymi, remontem lub zmniejszeniem zapotrzebowania na wyroby Spółki, podatnik nadal uprawniony jest do dokonywania odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.