Niektóre uzyskane w Polsce dochody (przychody) osób fizycznych nie mających w naszym kraju miejsca zamieszkania (podatnicy ci są określani mianem nierezydentów) podlegają w Polsce opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Pobór podatku zasadniczo następuje u „źródła”- podatek oblicza, pobiera i odprowadza do urzędu skarbowego, właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych, płatnik wypłacający nierezydentom należności z tytułów wymienionych w art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), a więc również z tytułu odsetek od pożyczek. Przedstawione zasady opodatkowania dochodów (przychodów) nierezydentów modyfikują umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których Polska jest stroną. Umowy te w odniesieniu do poszczególnych tytułów dochodów (przychodów), zawierają liczne postanowienia o odstąpieniu od poboru podatku w Polsce albo o stosowaniu stawek podatku innych – zwykle niższych - od przewidzianych w polskich ustawach podatkowych. Jednakże należy wskazać, że zastosowanie stawki podatku wynikającej z umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu albo niepobranie podatku zgodnie z tymi umowami jest możliwe wyłącznie po uzyskaniu od podatnika nie budzącej wątpliwości informacji o redynencji podatkowej osoby zagranicznej. Wymóg ten ma na celu ochronę polskiego budżetu przed utratą należnych mu podatków od nierezydentów, którzy wprawdzie mają miejsce zamieszkania albo siedzibę na terenie państwa, z którym Polska zawarła korzystną dla nich umowę o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu, ale ich rezydentura podatkowa jest w innym państwie. Chodzi więc o stwierdzenie przez płatnika określonego stanu rzeczy (tj. faktycznej rezydencji podatkowej osoby zagranicznej), co dopiero daje prawo do skorzystania z postanowień stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Takie działanie ma na celu zapewnienie, że z preferencji podatkowych korzystają osoby faktycznie do tego uprawnione. Wobec wyżej wskazanych zasad dotyczących opodatkowania dochodów (przychodów) nierezydentów, odpowiedź na zapytanie przedstawia się następująco: przychód nierezydenta z tytułu uzyskanych z Polski odsetek od pożyczki podlega analizie na gruncie umowy międzynarodowej z dnia 18 grudnia 1972 roku zawartej między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatku od dochodu i majątku (Dz. U. z 1975 r. Nr 31, poz. 163; zm. Dz. U. z 1982 r. Nr 1, poz. 1) w sytuacji uzyskania przez płatnika nie budzącej wątpliwości informacji o redynencji podatkowej osoby zagranicznej.

Zgodnie z art. 29 ust 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych / W brzmieniu tego artykułu w 2003 r./ przepisy ust. 1 tego artykułu stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu jest możliwe wyłącznie po uzyskaniu od podatnika zaświadczenia o jego miejscu zamieszkania lub siedzibie za granicą dla celów podatkowych, wydanego przez właściwą administrację podatkową (certyfikat rezydencji).

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 11 ust. 1 tej umowy, prawo do opodatkowania odsetek ma wyłącznie państwo rezydencji ich beneficjenta. Podatek ten nie jest w Polsce potrącany, o ile nie zachodzi sytuacja, gdy odsetki takie są należne zakładowi, jaki odbiorca odsetek posiada w Polsce. Ponadto, wyjątek od ogólnej reguły art. 11 ust. 1 ww. umowy wprowadziły postanowienia pkt 3 Protokołu do umowy, zgodnie z którym odsetki podlegają opodatkowaniu w państwie ich powstania (tj. w Polsce), jeżeli: dotyczą praw lub roszczeń związanych z udziałem w zysku oraz są potrącalne przy ustalaniu zysku dłużnika. Opodatkowanie więc odsetek pochodzących z Polski jest możliwe w Polsce, gdy zostaną spełnione obydwie przesłanki wskazane w wyżej powołanym przepisie. Powyższe stanowisko zajęło również Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 20 grudnia 2000 roku znak PB – 7/033 – RFN11/2000. Reasumując powyższe stwierdzić należy, że spółka Wasza (dokonując wypłat odsetek w 2003 roku jeżeli nie zaistniały przesłanki, o których mowa powyżej) jako płatnik nie była zobowiązana zgodnie z art. 29 ust.1 oraz art. 42 ust. 1 pkt 2b i ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 20% przychodu uzyskanego przez osoby, o których mowa w art. 3 ust. 2 a) tej ustawy, a tym samym odprowadzenia w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano ten podatek na rachunek urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wraz ze zbiorczą deklaracją PIT – 8A. Równocześnie nie ciążył na Spółce obowiązek sporządzenia i przesłania osobie zagranicznej oraz urzędowi skarbowemu właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych imiennej informacji o wysokości dochodu i pobranego zryczałtowanego podatku dochodowego