Generalne prawo do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług wynikające z art. 19 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) w stosunku do nabywanych pojazdów jest ograniczone przepisami. I tak stosownie do treści art. 25 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się tylko do nabywanych przez podatnika samochodów osobowych oraz innych samochodów o dopuszczalnej ładowności do 500 kg, z wyjątkiem przypadków, gdy odprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie na podstawie umów leasingu tych samochodów stanowi przedmiot działalności podatnika.
W przypadku samochodów innych niż osobowe zagadnienie możliwości dokonania obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy zakupie tych samochodów należy jednak rozpatrywać z uwzględnieniem aktualnie obowiązujących postanowień § 10 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 ze zm.).
Stosownie do treści tego uregulowania podatnikom nabywającym samochody inne niż osobowe, które nie posiadają homologacji producenta lub importera wymaganej dla tego rodzaju samochodów, nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego oraz do zwrotu różnicy podatku, o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem tych samochodów.
W świetle powyższego, obniżenia lub zwrotu różnicy podatku należnego o podatek naliczony związany z nabyciem samochodu innego niż osobowy można dokonać – z wyjątkiem przypadków, gdy odsprzedaż lub oddanie w leasing stanowi przedmiot działalności gospodarczej podatnika - od samochodu, który spełnia łącznie następujące warunki:
• jest samochodem innym niż osobowy,
• dopuszczalna jego ładowność przekracza 500 kg,
• obie wyżej wymienione przesłanki wynikają z homologacji producenta lub importera wymaganej dla tego rodzaju samochodu.
Identyczna treść przepisu jak ww. rozporządzenia obowiązywała w 2001 r. - § 12 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999 r. sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 109, poz. 1245 ze zm.). Na temat możliwości odliczenia VAT z tytułu nabycia używanych samochodów ciężarowych, które zwykle kupowane lub importowane są bez homologacji producenta lub importera wymaganej dla tego rodzaju samochodów wypowiedział się Minister Finansów w piśmie z dnia 8 lutego 2001 r. Nr PP2-813-96/01/GM. Czytamy w nim m.in.: „przepis § 12 ust. 3, a tym samym i ust. 4, nie dotyczy samochodów będących bezspornie np. samochodami ciężarowymi czy specjalistycznymi, które jako nowe (wyprodukowane w kraju lub sprowadzone z zagranicy) posiadały homologację na taki właśnie typ pojazdu.
Przepis ten ma zatem zastosowanie w szczególności do samochodów, które jako pojazdy nowe, wyprodukowane w kraju lub sprowadzone z zagranicy, były (są) samochodami osobowymi, a w wyniku zmian dokonanych w ich konstrukcji, zmieniły swój charakter, przeznaczenie, istnieje możliwość przewozu nimi zarówno osób, jak i ładunku (np. poprzez rozmontowywane lub składane fotele)”.
W przypadku kupna przedmiotowego pojazdu nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze dokumentującej zakup pod warunkiem, że samochód posiada homologację potwierdzającą, iż jest to samochód ciężarowy. Gdyby samochód Fiat Palio został w takiej wersji wyprodukowany, a nie był wynikiem przeróbek z typowego samochodu osobowego zapewne posiadałby odpowiednią homologację. Każdy nowo wyprodukowany samochód osobowy, ciężarowy lub inny, aby mógł zostać dopuszczony do ruchu musi posiadać odpowiednie świadectwo homologacji. Ponadto należy zaznaczyć, iż przepisy ust. 1 § 10 wspomnianego rozporządzenia stosuje się odpowiednio do samochodów, o których mowa w ust. 3, z tym, że nie stosuje się ich do umów zawartych przed dniem 1 stycznia 2001 r., jeżeli umowa ta zastała zarejestrowana w urzędzie skarbowym do dnia 31 stycznia 2001 r.
Zatem, w sytuacji gdy nastąpiło przeniesienie własności samochodu (z wpisem do dowodu rejestracyjnego jako ciężarowy) po 1 stycznia 2001 r. to nowy nabywca powinien przedstawić świadectwo homologacji, że jest to samochód ciężarowy. Jeżeli nie może tego uczynić, to nie może też odliczyć podatku VAT. Od 1 stycznia 2001 r. przepisy nie pozostawiają żadnej wątpliwości, że o kwalifikacji pojazdu rozstrzyga homologacja fabryczna.
Biorąc pod uwagę opisane okoliczności, odnosząc się bezpośrednio do zadanego pytania, należy stwierdzić, że cytowany na wstępie przepis § 10 ust. 3 rozporządzenia będzie miał zastosowanie.
Reasumując tut. Urząd stoi na stanowisku, że oryginał faktury VAT, której kopia dołączona została do przedmiotowego zapytania, nie stanowi podstawy do obniżenia przez podatnika podatku należnego w trybie określonym w art. 19 ustawy o VAT przy spełnieniu pozostałych wymogów określonych jej przepisami.
Wobec powyższych uregulowań nie przysługuje podatnikowi również prawo odliczenia paliwa używanego do napędu ww. samochodu, gdyż przedmiotowy pojazd nie posiada homologacji, więc w świetle przepisów w zakresie podatku od towarów i usług, jest traktowany jako samochód osobowy.