Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm. ) wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich-do wysokości nie przekraczającej miesięcznie 2280zł .

Za pełnienie obowiązków obywatelskich i społecznych należy uznać działalność posłów i senatorów, radnych i innych przedstawicieli samorządu terytorialnego, składów komisji wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczpospoliteju Polskiej, składów inspekcji Państwowej Komisji Wyborczej i inspekcji wojewódzkich komisarzy wyborczych, powołanych do przeprowadzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, sędziów Trybunału Stanu, ławników powszechnych.

Takie uregulowanie prawne, nie oznacza, iż członkowie Zarządu Związku uzyskujący dochody w postaci diet, w związku z pełnieniem przez nich funkcji we władzach związku i organach statutowych, mogą korzystać ze zwolnienia przewidzianego w cytowanym wyżej art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychody otrzymane przez działaczy związkowych, w związku z wykonywaniem działalności na rzecz swojego związku zawodowego, należą do kategorii przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 5 ww. ustawy, tj. przychodów otrzymywanych przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek. Wyjątek dotyczy przychodów, o których mowa w ww. art. 13 pkt 7 omawianej ustawy, otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące m.in. do składów zarządów.

Z powyższego wynika, że przychody otrzymywane przez członków zarządu Związku Nauczycielstwa Polskiego nie są objęte zwolnieniem przedmiotowym określonym w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem-do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13 .

Stosownie do brzmienia art. 21 ust. 13 pkt 2 omawianej ustawy, przepis ust. 1 pkt 16 lit. b stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

1. wcelu osiągnięcia przychodów lub
2. w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3. przez organy(urzędy)władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.