Z treści pisma jednostki wyłania się następujący problem podatkowy: w jakim momencie należy zaliczyć do przychodów podatkowych wartość tak zwanego „bonusa”. Powyższy problem powstał na gruncie następującego stanu faktycznego: spółka zawarła umowy handlowe z dostawcami, w których zamieszczono postanowienie, że otrzyma ona „bonus” jako procent od osiągniętego za dany okres obrotu. Otrzymanie przez jednostkę „bonusa” potwierdzane jest notą, określającą zgodnie z umową jego kwotę, która jest uiszczana w różnych terminach przelewem bądź w formie kompensaty ze zobowiązaniami spółki. Termin „bonus” nie został zdefiniowany w przepisach ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.). W praktyce gospodarczej przez pojęcie to rozumie się nagrodę pieniężną wypłacaną w związku z dokonaniem zakupu, po spełnieniu określonych warunków. Tak więc w analizowanej sprawie mamy bez wątpienia do czynienia właśnie z tym rodzajem świadczenia. „Bonus” u otrzymującego jest, w świetle przepisów ww. ustawy przychodem, zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 ww. ustawy, z uwzględnieniem zapisów ust. 4 tegoż artykułu formułującego katalog wyłączeń z kategorii przychodów podatkowych. Jest ponadto przychodem związanym z działalnością gospodarczą, stąd – stosownie do treści art. 12 ust. 3 powoływanej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – „bonus” będzie stanowił przychód należny. Wskazany przepis stanowi bowiem, że za przychody związane z działalnością gospodarczą osiągnięte w roku podatkowym uważa się także należne przychody, chociażby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane.

Natomiast datę powstania przychodu należnego wyznacza przepis art. 12 ust. 3a ww. ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3c i 3d tego artykułu, które jednakże w analizowanej sprawie nie mają zastosowania, więc je pominięto. Przywołany powyżej art. 12 ust. 3a stanowi, że za datę powstania przychodu należnego uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:

1. wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub
2. wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub
3. otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia – w pozostałych przypadkach.

Odnosząc więc powołane powyżej przepisy regulujące kwestię daty powstania przychodu należnego na grunt stanu faktycznego przedstawionego przez podatnika, należy stwierdzić, że wobec niewyczerpania przez spółkę przesłanek wynikających z art. 12 ust. 3a pkt 1 i pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zastosowanie będzie miał przepis art. 12 ust. 3a pkt 3 tej ustawy. W konsekwencji zatem datą powstania przychody podatkowego z tytułu „bonusa” udokumentowanego notą księgową będzie dzień otrzymania zapłaty (kompensaty należności).