Stan prawny obowiązujący w dniu 05.10.2004 r.

Na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Choszcznie na pisemne zapytanie Spółki z dnia 21.09.2004 r. udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stwierdza co następuje:

Wnoszący zapytanie przedstawili stan faktyczny, z którego wynika, że: prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu artykułami przemysłowymi i spożywczymi oraz usług naprawy sprzętu AGD. W działalności handlowej dokonują sprzedaży napojów w butelkach kaucjonowanych jak i dokonują skupu opakowań zwrotnych (butelek).

W związku z powyższym Podatnicy pytają, czy obrót opakowaniami zwrotnymi podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i dochodowym oraz czy podlega ewidencjonowaniu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w rubryce 10 lub 14.

Na tle takich okoliczności faktycznych Podatnicy formułują stanowisko, iż obrót opakowaniami zwrotnymi nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT ani ewidencjonowaniu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Ewidencjonowane są jedynie rozliczenia opakowań dostarczonych i wydanych na paragonie fiskalnym, bez powiększania obrotu do opodatkowania o rozliczenia za opakowania.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Choszcznie stwierdza, że stanowisko to jest w części prawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego:

• art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), zwanej dalej jako ustawa pdof,
• § 3 pkt 1 lit a), § 14 ust. 1 i ust. 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 26.08.2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.)- art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług /Dz. U. Nr 54, poz. 535 /,- § 22 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom .../Dz. U. Nr 97, poz. 971/

Zastosowanie powołanych norm skutkuje dokonaniem powyższej oceny prawnej stanowiska podatnika, uzasadnionej w sposób następujący:podatek dochodowy od osób fizycznych:zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy pdof. kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z powołanej regulacji wynika, że za koszty uzyskania przychodów mogą zostać uznane jedynie wydatki o charakterze definitywnym, które nie podlegają zwrotowi np. za kup opakowań zwrotnych od producenta. W praktyce gospodarczej powszechną formą obrotu opakowaniami zwrotnymi jest ich wydawanie za pobraniem kaucji.

Kaucja – wg „Słownika języka polskiego” (PWN, Warszawa, 1996r.) - jest to suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiąca odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania. W świetle powyższej definicji należy stwierdzić, iż kaucja nie jest formą odpłatności, choć pieniądze rzeczywiście wpłynęły do kasy lub na konto podatnika. Kaucja nie jest jednak własnością u otrzymującego, gdyż w przypadku wypełnienia zobowiązania podlega zwrotowi.

W orzecznictwie przyjęto, że kaucja jako gwarancja pieniężna prawidłowego wykonania umowy nie może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym z uwagi na zwrotność świadczenia pieniężnego. Aby konkretny wydatek stanowił koszt uzyskania przychodu, musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy między poniesionymi wydatkami a osiągniętym przychodem. Taki związek jednak nie istnieje przy obrocie opakowaniami za pobraniem kaucji. Dlatego też w momencie wpłaty nie jest ona ani kosztem dla wpłacającego, ani przychodem dla otrzymującego.

Ponadto należy podkreślić, że gdyby kaucję uznać za koszt uzyskania przychodu, to jej zwrot byłby przychodem podlegającym opodatkowaniu. W związku z tym, kaucja jest świadczeniem nie rzutującym w żaden sposób na obowiązek podatkowy, a więc jest obojętna podatkowo.

W związku z powyższym, dla rozliczeń opakowań kaucjonowanych, jako niepodlegających opodatkowaniu, prawidłowym będzie ewidencjonowanie obrotu poza fiskalnymi funkcjami kasy (wpłata i wypłata gotówki), co nie będzie miało wpływu na wysokość obrotu, a w konsekwencji nie będzie rodziło obowiązku podatkowego w podatku dochodowym.

Jednocześnie skup opakowań zwrotnych (butelek) stanowi zakup towarów handlowych, którymi w myśl § 3 pkt 1 lit.a) ww. rozporządzenia Ministra Finansów z 26.08.2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.), są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym (...).

Z powyższego wynika, że skup opakowań zwrotnych (butelek), jako zakup towarów handlowych podlegać będzie ewidencjonowaniu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w kolumnie 10, która zgodnie z pkt. 10 objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, zawartych w ww. rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, przeznaczona jest do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu.

Stosownie do zapisu § 14 ust. 1 i ust. 2 pkt 6 ww. rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, „na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne) określające: przy zakupie – nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku)”.

Dowody, o których mowa, mogą dotyczyć m.in. zakupu od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych.

Mając zatem na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego, w ocenie tut. organu podatkowego stanowisko Podatników jest prawidłowe jedynie w części dotyczącej sprzedaży napojów w butelkach kaucjonowanych, natomiast skup opakowań zwrotnych będzie podlegać ewidencjonowaniu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, a przychód z tytułu ich sprzedaży będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

- podatek od towarów i usług:

jak wynika z zapisu art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W świetle powyżej przedstawionej definicji kaucji należy stwierdzić, iż wydanie opakowania zwrotnego w zamian za kaucję nie stanowi odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ustawy. Kaucja nie jest formą odpłatności, nie są to otrzymane pieniądze, choć rzeczywiście wpłynęły one do kasy lub na konto podatnika. Kaucja nie jest jednak własnością u otrzymującego, gdyż w przypadku wypełnienia zobowiązania podlega zwrotowi.

Skoro więc opakowania zwrotne nie są sprzedawane w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług, ale następuje ich wydanie w zamian za kaucję , zatem czynność taka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W § 22 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971) określono sposób dokumentowania sprzedaży towaru w opakowaniu zwrotnym. Podatnik, który sprzedał towar w opakowaniu zwrotnym , pobierając lub określając w umowie za to opakowanie kaucję, wartości opakowania nie uwzględnia się w treści faktury dokumentującej sprzedaż. Fakturę dokumentującą kwotę należności z tytułu niezwrócenia przez odbiorcę opakowań wystawia się nie później niż siódmego dnia po dniu, w którym umowa przewidywała zwrot opakowań. Jeżeli w umowie nie określono daty zwrotu opakowań fakturę wystawia się nie później niż 60 dnia od dnia wydania opakowań. W przypadku gdy transakcja nie jest udokumentowana fakturą VAT (np. sprzedaż dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej), podatnik winien wystawić fakturę wewnętrzną. Stawka podatku VAT dla opakowań wynosi 22%.

Jak wynika z zapisu art. 111 ustawy o podatku VAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących . Dla rozliczeń opakowań kaucjonowanych, jako niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, prawidłowym będzie ewidencjonowanie obrotu poza fiskalnymi funkcjami kasy (wpłata i wypłata gotówki), nie będzie miało wpływu na wysokość obrotu, a w konsekwencji nie będzie rodziło obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.