Na mocy rozpatrywanej ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), w zakresie poruszonym w Państwa piśmie, obowiązują następujące stawki podatku VAT:

1. 22% - traktowana jako stawka podstawowa - na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy VAT, z zastrzeżeniem, iż jest to stawka powszechnie obowiązująca, o ile przepisy ustawy lub innych aktów prawnych nie stanowią inaczej,
2. 7% - w odniesieniu do

1. robót budowlano-montażowych oraz remontów i robót konserwacyjnych związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą,
2. obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych,

gdzie przez roboty związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, o których mowa, rozumie się roboty budowlane dotyczące inwestycji w zakresie obiektów budownictwa mieszkaniowego i infrastruktury towarzyszącej oraz remontów obiektów budownictwa mieszkaniowego;

przez infrastrukturę towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu, o której mowa, rozumie się:

1. sieci rozprowadzające, wraz z urządzeniami, obiektami i przyłączami do budynków mieszkalnych,
2. urządzanie i zagodpodarowanie terenu w ramach przedsięwzięć i zadań budownictwa mieszkaniowego, w szczególności drogi, dojścia, dojazdy, zieleń i małą architekturę,
3. urządzenia i ujęcia wody, stacje uzdatniania wody, oczyszcalnie ścieków, kotłownie oraz sieci wodociągowe, kanalizacyjne, cieplne, elektroenergetyczne, gazowe i telekomunikacyjne

• jeżeli są one związane z obiektami budownictwamieszkaniowego.

Stawka 7% obowiązuje w okresie od dnia przystąpienia Rzeczpospolitej Polskiej do Unii Europejskiej do dnia 31 grudnia 2007 r. na podstawie art. 146 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z ww. postanowieniami obniżona do wysokości 7 % stawka podatku od towarów i usług ma zastosowanie wyłącznie do infrastruktury towarzyszącej związanej z obiektami budownictwa mieszkaniowego. W związku z powyższym w przypadku, gdy realizowana przez podatnika infrastruktura towarzysząca będzie miała związek tylko z obiektami budownictwa mieszkaniowego, będzie opodatkowana stawką obniżoną w wysokości 7 %. W przypadku natomiast realizowanej infrastruktury towarzyszącej związanej zarówno z budownictwem mieszkaniowym, jak i innymi obiektami, należy na podstawie posiadanych dokumentów kosztorysowych i projektowych wyodrębnić część związaną z budownictwem mieszkaniowym i z pozostałymi obiektami i opodatkować zrealizowaną inwestycję zgodnie z obowiązującymi dla tych obiektów stawkami, tj. 7 % dla infrastruktury towarzyszącej związanej z budownictwem mieszkaniowym i 22 % dla pozostałej części.

Zgodnie z art. 2 pkt 12 przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne rodzinne stałego zamieszkania, sklasyfikowane w PKOB:

• 111 - Budynki mieszkalne jednorodzinne,
• 112 - Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe,
• ex 113 - Budynki zbiorowego zamieszkania - wyłącznie: budynki kościołów i innych związków wyznaniowych, klasztory, domy zakonne, plebanie, kurie, rezydencje biskupie oraz rezydencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Stawka VAT uzależniona jest w szczególności od precyzyjnego ustalenia identyfikacji zarówno czynności, którą podatnik wykonuje, jak i identyfikacji przedmiotu tej czynności, towaru lub usługi. Właściwa identyfikacja powinna być dokonana - zgodnie z dyspozycją art. 2 pkt 6 ustawy o VAT – według zasad klasyfikacji statystycznej, tzn. Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych ( PKOB ). Skoro zatem ustawodawca nakazuje w sprawie identyfikacji budynków odnieść się do norm klasyfikacji statystycznej, to oznacza, że stawkę podatku należy wywieść właśnie m. in. z zasad metodycznych grupowań statystycznych. Zasady klasyfikacji obiektów budowlanych reguluje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych(PKOB)(Dz. U. z dnia 31 grudnia 1999 r.).

W Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych obiekty budowlane grupowane są w dwóch sekcjach: "Budynki" i "Obiekty inżynierii lądowej i wodnej". W ramach tych sekcji obiekty rozróżniane są zgodnie z projektem technicznym wynikającym ze specjalnej funkcji konstrukcji (np. budynki handlowe, konstrukcje drogowe, budowle wodne, kanalizacje).

Dla budynków, pierwszym kryterium klasyfikacyjnym jest charakter budynku - mieszkalny lub niemieszkalny. O zaliczeniu obiektu do obiektów inżynierii lądowej i wodnej decyduje przeznaczenie i związana z tym konstrukcja.

Za jednostkę klasyfikacyjną przyjmuje się zwykle pojedynczy obiekt budowlany (np. budynek, drogę, linie przesyłowe itp.). W niektórych przypadkach jednostkę klasyfikacyjną stanowi nieruchomość rozpatrywana jako kompleks obiektów budowlanych.

W przypadku kompleksowych obiektów budowlanych, składających się z kilku budynków, każdy budynek powinien być klasyfikowany jako samodzielna jednostka. Jeśli, na przykład, szkoła ogólnokształcąca składa się z budynku szkolnego i internatu, budynek szkolny powinien być klasyfikowany w 1263, a internat w pozycji 1130. Jednakże, w przypadku, gdy nie posiadamy szczegółowych informacji na temat klasyfikowanego kompleksu, całość klasyfikowana jest w pozycji 1263 zgodnie z główną funkcją jaką pełni szkoła w przykładowym kompleksie obiektów budowlanych.

W przypadku obiektów budowlanych użytkowanych lub przeznaczonych do wielu celów (np. budynek mieszkalny będący jednocześnie hotelem i biurem) klasyfikuje się je w jednej pozycji, zgodnie z ich głównym użytkowaniem.

Główne użytkowanie powinno być określane następująco:

1. należy określić jaki procent całkowitej powierzchni użytkowej przeznaczony jest na różne cele, zgodnie z grupowaniami klasyfikacji - na najbardziej szczegółowym poziomie,
2. następnie obiekt budowlany klasyfikowany jest zgodnie z metodą "góra - dół"2: najpierw określa się sekcję - 1 cyfra (budynek lub obiekt inżynierii lądowej i wodnej), następnie dział na poziomie 2 znaków (budynek mieszkalny, budynek niemieszkalny, infrastruktura transportu, itp.) najbardziej znaczący w ramach sekcji, następnie grupę (3 cyfry) najważniejszą w ramach działu, klasę (4 cyfry) mającą największy udział w powierzchni użytkowej w ramach grupy.

Zasadę tą ilustruje poniższy przykład teoretyczny:

Całkowita powierzchnia użytkowa budynku podzielona jest na:

• Rodzaj użytkowania
• Procentowy udział

całkowitej pow. użytkowej

Klasa PKOB

3 mieszkania

30%

1122

Biuro instytucji kredytowej

10%

1220

Sklepy i apteka

20%

1230

Biblioteka

30%

1262

Gabinet lekarski

10%

1264

W tym przypadku, budynek powinien być klasyfikowany w następujący sposób:

• w sekcji 1 "Budynki";
• w 2-cyfrowym dziale 12 "Budynki niemieszkalne", stanowiące główny udział procentowy (70%) w ramach sekcji 1;
• w 3-cyfrowej grupie 126 "Ogólnodostępne obiekty kulturalne, budynki o charakterze edukacyjnym lub szpitale oraz budynki zakładów opieki medycznej" stanowiące największy udział procentowy (40%) w ramach działu 12;
• w 4-cyfrowej klasie 1262 "Muzea i biblioteki", stanowiące największy udział procentowy (30%) w ramach grupy 126.

W przypadku wykonywania usług związanych z wykonaniem infrastruktury towarzyszącej budownictwu gdzie część budynku jest przeznaczona na cele mieszkalne a cześć na inne, niezmiernie istotne jest prawidłowe sklasyfikowanie budynku, gdyż jego sklasyfikowanie jako obiektu budownictwa mieszkaniowego, stawka podatku od towarów i usług jest odniesiona do rodzaju tego budynku jako całości.

A zatem usługi związane z wykonaniem infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu czyli takiemu, który na podstawie klasyfikacji statystycznej, tzn. Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych jest zidentyfikowane jako;

• Budynki mieszkalne jednorodzinne ( PKOB 111),
• Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe ( PKOB 112)
• Budynki zbiorowego zamieszkania - wyłącznie: budynki kościołów i innych związków wyznaniowych, klasztory, domy zakonne, plebanie, kurie, rezydencje biskupie oraz rezydencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ( PKOB ex 113 ),

to stosowanie stawki 7% jest prawidłowe, niezależnie od tego czy usługa jest wykonywana przez głównego wykonawcę czy też przez podwykonawcę.

Zgodnie z § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970), faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży, powinna zawierać co najmniej:

1. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
2. numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11;
3. dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako "Faktura VAT"; podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym;
4. nazwe towaru lub usługi;
5. jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług;
6. cenę jednostkową towaru lub usługi brz kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
7. wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
8. stawki podatku;
9. sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu;
kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczącej poszczególnych stawek podatku;
10. wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub zwolnionych od podatku, lub niepodlegających opodatkowaniu;
11. kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie.

Zgodnie z § 12 pkt 7 cyt. rozporządzenia w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług objętych stawką podatku niższą od określonej w art. 41 ust. 1 ustawy, czyli 22%, dane określone w § 12 ust. 1 pkt 4 - wymienionego wyżej rozporządzenia – obejmują również symbol towaru lub usługi, określony w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

W rozpatrywanej sytuacji zacytowane unormowanie nie ma zastosowania, ponieważ obniżoną stawkę podatku stosuje się do wszystkich robót wymienionych w art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. a i b cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, bez względu na symbole klasyfikacji statystycznych. W tej sytuacji, zgodnie z § 12 ust. 7 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r., na fakturze należy podać przepis, na podstawie którego podatnik stosuje obniżoną stawkę podatku.

Ponadto należy zauważyć, iż obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19 ust. 1). Jednocześnie zastrzeżono, że od tej zasady istnieje szereg wyjątków, określających w sposób odmienny, szczególny moment powstania obowiązku podatkowego, w zależności m. in. od formy wydawania towaru, rodzaju transakcji, momentu wystawienia faktury, otrzymania zapłaty, itp. Również usługi budowlane i budowlano-montażowe zostały zaliczone do usług gdzie ma zastosowanie szczególny moment powstania obowiązku podatkowego.

W przypadku kontynuacji robót dla których umowę zawarto przed 1 maja 2004 r. należy zastosować stawkę podatku taką jaka obowiązuje w momencie powstania obowiązku podatkowego, usługi świadczone przez waszą spółkę związane z wykonaniem infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu tzn. takiemu który na podstawie klasyfikacji statystycznej jest zidentyfikowany jako ( PKOB 111, 112 oraz ex 113) opodatkowane są stawką 7%.

Zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy postanowiono, że podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą:

1. kwoty określone w art. 90, czyli kwoty, które podatnik obowiązany jest ewidencjonować do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego,
2. dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania,
3. wysokość podatku należnego,
4. kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz
5. kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz
6. inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej,
7. a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług budowlanych lub budowlano-montażowych.

Przepis ust. 13 pkt 2 lit. d, zgodnie z art. 19 ust. 14, stosuje się również do usług przyjmowanych częściowo, których odbiór jest dokonywany na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych. Przy czym otrzymanie części zapłaty w każdym przypadku powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (art. 19 ust. 15).

W świetle powyższego zapisu nie jest istotne kiedy wystawiono fakturę ani kiedy rozpoczęto realizację usługi. Istotna jest data otrzymania całości lub części zapłaty oraz data wykonania usługi – czyli data dokonania odbioru potwierdzona protokołem zdawczo– odbiorczym. Co za tym idzie również stawka podatku jaką należy zastosować zależna jest od stawki podatku obowiązującej w dniu powstania obowiązku podatkowego.