INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 30.07.2012 r. (data wpływu 01.08.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za zniszczenia na terenie gruntów leśnych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 01.08.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za zniszczenia na terenie gruntów leśnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest właścicielem lasu o powierzchni około 1 ha wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego położonego we wsi W.. Nad lasem przebiegają linie przesyłowe wysokiego napięcia, które wzniesione zostały kilkadziesiąt lat temu już nad rosnącym lasem. W czerwcu 2011 r. Z. Sp. z o.o., w toku prowadzonej działalności w zakresie dystrybucji energii elektrycznej do odbiorców przyłączonych do jego sieci zrealizowała inwestycję związaną z zabezpieczeniem linii przesyłowych przed kontaktem drzewami rosnącymi pod nią. Inwestycja ta polegała na wycięciu, tuż przy samej ziemi, wszystkich drzew i krzewów w pasie o szerokości 15 m i o długości około 100 m pod liniami przesyłowymi. Las w wyniku tej wycinki istotnie stracił na wartości nie tylko materialnej, ale również wizualnej ponieważ pracownicy Z. przeprowadzili wycinkę drzew w sposób chaotyczny powalając drzewa w różnych kierunkach i pozostawiając je w takim stanie. Nic nie zostało uprzątnięte, a wycięty pas bardziej przypominał przejście huraganu niż zorganizowaną przecinkę.

W myśl art. 128 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, za szkody wynikłe z przeprowadzonych prac przysługuje Wnioskodawcy odszkodowanie. Odszkodowanie takie, w kwocie 2.500 zł, zostało wypłacone na podstawie umowy (ugody) zawartej z przedstawicielem Z..

Odszkodowanie to Wnioskodawca uznał jako zwolnione z podatku dochodowego, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na początku roku 2012 Wnioskodawca otrzymał od Z. PIT-8C, a po kontakcie telefonicznym informację, iż odszkodowanie wypłacone w 2011 r. nie podlega zwolnieniu z podatku dochodowego i ten „dodatkowy dochód powinien zostać rozliczony w zeznaniu podatkowym za 2011 rok. W Urzędzie Skarbowym żaden z pracowników nie był w stanie udzielić Wnioskodawcy jednoznacznej i pewnej informacji, czy tego typu odszkodowanie faktycznie podlega opodatkowaniu, Wnioskodawca otrzymał jedynie radę, że skoro otrzymał PIT-8C, to „bezpiecznie” dla niego (w sensie uniknięcia późniejszych kar) jest rozliczyć dochód i zapłacić kwotę 450 zł podatku. Wnioskodawca postąpił zgodnie z radą, nie będąc jednak do końca pewnym jej słuszności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy odszkodowanie za zniszczenia na terenie gruntów leśnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, spowodowane pracami konserwacyjnymi, których celem było zabezpieczenie linii przesyłowych przed uszkodzeniem (a tym samym zapewnienie ciągłości dostawcy energii elektrycznej) jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, tego typu odszkodowanie jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Odszkodowanie to nie stanowi dodatkowego źródła wzbogacenia się, a jest jedynie rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody wyrządzonej na terenie leśnym przez Z. w czasie prowadzonych prac. Ponieważ las na skutek zniszczeń utracił na swojej wartości. a przywrócenie go przez Z. do stanu sprzed inwestycji nie jest możliwe, środkiem wyrównawczym, przywracającym wartość lasu jest uzyskane odszkodowanie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

Należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji RP dotyczący zasady powszechności opodatkowania, stąd każdy wyjątek od tej zasady, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Aby zatem wypłacone odszkodowanie korzystało ze zwolnienia na podstawie wskazanego powyżej przepisu, muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:

• jego wysokość lub zasady ustalania muszą wynikać z przepisów odrębnych ustaw,
• podstawą jego przyznania nie może być zawarta umowa lub ugoda.
  
  

Z literalnego brzmienia powołanego ww. przepisu jednoznacznie wynika, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymywane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia bowiem korzystają jedynie te odszkodowania, których prawo do otrzymania wynika wprost z przepisów ustawy lub aktów wykonawczych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Stosownie do uregulowania zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z przedmiotowego zwolnienia wyłączone zostały odszkodowania wynikające z zawartych umów i ugód innych niż ugody sądowe.

Ze zwolnienia mogą korzystać również inne odszkodowania, a więc te nie wynikające wprost z przepisów prawa, ale tylko wówczas gdy zostały otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej i nie dotyczą wyjątków wskazanych przez ustawodawcę (art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy).

Podstawową przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej jest szkoda. Pojęcie szkody nie zostało zdefiniowane ustawowo. W związku z tym należy zastosować wykładnię językową, zgodnie z którą przez szkodę rozumie się uszczerbek, pomniejszenie, utratę zarówno w sferze majątkowej jak i niemajątkowej.

Stosownie do art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Ugoda jest jednym z typów umów regulowanych przez Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 917 Kodeksu cywilnego, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by ustalić spór istniejący lub mogący powstać.

W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca wskazał, iż Z. zrealizował inwestycję związaną z zabezpieczeniem linii przesyłowych przed kontaktem z drzewami rosnącymi pod nią. Inwestycja ta polegała na wycięciu, tuż przy samej ziemi, wszystkich drzew i krzewów w pasie o szerokości 15 m i o długości około 100 m pod liniami przesyłowymi. Las w wyniku tej wycinki istotnie stracił na wartości materialnej i wizualnej. W związku z powyższym na podstawie umowy (ugody) zawartej z przedstawicielem Z. zostało Wnioskodawcy wypłacone odszkodowanie.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia, czy odszkodowanie za zniszczenia na terenie gruntów leśnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, spowodowane pracami konserwacyjnymi, których celem było zabezpieczenie linii przesyłowych przed uszkodzeniem jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Analiza cytowanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej, która, jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, stanowiła podstawę dokonanej, na rzecz Wnioskodawcy, wypłaty odszkodowania.

W stanie faktycznym Wnioskodawca wskazał, iż w myśl art. 128 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, za szkody wynikłe z przeprowadzonych prac przysługuje mu odszkodowanie.

Zgodnie z powołanym art. 128 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), odszkodowanie przysługuje również za szkody powstałe wskutek zdarzeń, o których mowa w art. 120 i 124 – 126. Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości poniesionych szkód. Jeżeli wskutek tych zdarzeń zmniejszy się wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o tę kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu.

Należy jednak zauważyć, iż w przedstawionym stanie faktycznym odszkodowanie nie zostało wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, gdyż nie było ono przyznane w trybie administracyjnym poprzez wydanie przez właściwy organ (starostę) decyzji o odszkodowaniu, o którym mówi art. 129 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Fakt, iż Wnioskodawca powołuje regulacje ustawy o gospodarce nieruchomościami (art. 128 ust. 4 ustawy) nie oznacza, że wysokość przyznanego odszkodowania wynika wprost z przepisów odrębnej ustawy. Ustawa o gospodarce nieruchomościami dotyczy bowiem odszkodowań przyznanych w trybie administracyjnym, a zasady ich przyznawania i ustalania reguluje Dział III rozdział 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ponadto, jeżeliby nawet przyjąć, jak to wskazał Wnioskodawca, iż zasady ustalania otrzymanego przez niego odszkodowania wynikały wprost z przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, to powołane w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy zwolnienie również nie będzie miało zastosowania, gdyż odszkodowanie wypłacono na podstawie umowy (ugody) zawartej między nim i przedstawicielem Z.. Jako, że przyznane odszkodowanie wynika z umowy (ugody) znajdzie zastosowanie wyjątek przewidziany w lit. g) art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyłączający ze zwolnienia z opodatkowania te odszkodowania, które wynikają z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Źródłem wypłaty przedmiotowego świadczenia nie był przepis rangi ustawowej, lecz umowa (ugoda) zawarta przez Wnioskodawcę z przedstawicielem Z.. Odszkodowanie, o którym mowa we wniosku nie może więc zostać zakwalifikowane do świadczeń odszkodowawczych objętych zwolnieniem, określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie
   - w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.),
   
   

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się urządzenie albo modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Natomiast z treści cyt. art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż wypłacone odszkodowanie będzie zwolnione jeśli m.in.:

• otrzyma je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,
• szkoda powstanie w uprawach rolnych i drzewostanie,
• szkoda będzie związana z prowadzeniem inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy sieci infrastruktury technicznej przez podmiot upoważniony do tego na podstawie stosownych przepisów.
  
  

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, należy stwierdzić, iż otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie za szkody powstałe w związku z pracami konserwacyjnymi, których celem było zabezpieczenie linii przesyłowych przed uszkodzeniem, nie spełnia warunków określonych w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż prace konserwacyjne nie zostały wymienione w treści art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami ani też w treści samego przepisu regulującego zwolnienie. Zarówno jeden jak i drugi przepis używają sformułowania „budowa” i pod definicją „budowy” zawartą w ustawie o gospodarce nieruchomościami nie mieszczą się prace konserwacyjne.

Biorąc pod uwagę okoliczność, iż otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie nie mieści się w katalogu zwolnień przedmiotowych, należy stwierdzić, że kwota otrzymana z tego tytułu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym stanowią przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzyskany przychód z powyższego tytułu Wnioskodawca winien wykazać w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) i opodatkować według skali podatkowej.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.