Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Szczecinku na pisemne zapytanie z dnia 09.11.2004 r. udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stwierdza co następuje:

Wnoszący zapytanie przedstawił stan faktyczny, z którego wynika, że mąż podatniczki przez wiele lat prowadził działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych - zmarł w grudniu 2003 r. Podatniczka po śmierci męża przejęła prowadzenie jego firmy oraz kontynuuje rozpoczęte przez niego inwestycje.

Zgodnie z prawomocnym postanowieniem Sądu spadkobiercami po śmierci męża są żona oraz dwoje małoletnich dzieci (po 1/3 części).Mąż (spadkodawca) w latach ubiegłych w zeznaniach podatkowych wykazywał straty z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i z tego tytułu zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabył prawo odliczenia od dochodu tych strat z lat ubiegłych.

Na tle takich okoliczności faktycznych podatnik formułuje stanowisko, iż przepisy prawa podatkowego skutkują w ten sposób, że w świetle:

1. art. 104 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa,
2. art. 98 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa (odnośnie odpowiedzialności za długi spadkowe),
3. art. 3 pkt 6 ustawy Ordynacja podatkowa (odnośnie definicji ulg odatkowych)
4. w nawiązaniu do przepisów Kodeksu cywilnego (o przejęciu i odrzuceniu spadku)

spadkobiercy kontynuującemu działalność gospodarczą spadkodawcy przysługuje prawo odliczania strat z lat ubiegłych z działalności gospodarczej prowadzonej przez spadkodawcę.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Szczecinku stwierdza, że stanowisko to jest nieprawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego: art. 97 § 1 i 2 oraz art. 98 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.).

Zastosowanie powołanych norm skutkuje dokonaniem powyższej oceny prawnej stanowiska podatnika, uzasadnionej w sposób następujący:

Zgodnie z zapisem art. 97 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Art. 97 § 2 stanowi, że jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe – art. 98 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Z analizy treści zapisu art. 97 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa wynika, że dotyczy on tylko przejęcia przez spadkobierców majątkowych praw i obowiązków spadkodawcy. Nie dotyczy on praw o charakterze osobistym tej osoby. Z chwilą śmierci podatnika będącego osobą fizyczną ustaje jej zdolność prawna a tym samym wygasają prawa i obowiązki mające charakter osobisty i niezbywalny.

Prawo odliczenia od dochodu strat z lat ubiegłych (art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) jest prawem o charakterze osobistym związanym ściśle z osobą podatnika i nie podlega dziedziczeniu w świetle przepisów Kodeksu cywilnego (art. 922 K.c.) ani nie podlega przejęciu przez spadkobierców na podstawie art. 97 § 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa.

W świetle powyższego strata wykazana w zeznaniu przez osobę zmarłą może mieć wpływ jedynie na wysokość jej zobowiązania, które to zobowiązanie w ramach sukcesji może przejść na spadkobierców. Prawa zmarłego ściśle związane z jego osobą nie stają się przedmiotem sukcesji podatkowej.

Spadkobierca nie może wiec skutecznie wykonać uprawnienia zmarłego podatnika i obniżyć swój dochód o wysokość straty poniesionej przez spadkodawcę z tytułu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, gdyż uprawnienie to tylko spadkodawca mógł wykazać w swoim zeznaniu podatkowym.