Stosownie do dyspozycji art. 14 a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa ( Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm. ) Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa Bielany przedstawia poniżej informację o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w Pani indywidualnej sprawie. W dniu 26-10-2004r. wpłynęło do tut. Urzędu zapytanie w sprawie różnic kursowych. Przedstawiono następujący stan faktyczny:

"... Spółka dokonuje obrotu z podmiotami zagranicznymi, w wyniku czego powstają rozrachunki wyrażone w walutach obcych : należności i zobowiązania. Dla uproszczenia wzajemnych rozliczeń strony dopuszczają dokonanie potrąceń (zgodnie z art. 498 i 499 k.c.). Potrącenie wzajemnych należności i zobowiązań jest formą spełnienia zobowiązania do zapłaty, w wyniku którego powstały różnice kursowe wynikające z zastosowania różnych kursów walut, pomiędzy dniem zarachowania, a dokonania potrącenia zapłaty. ..."

Stanowisko własne podatnika:
"... Przy dokonywaniu potrącenia nie występuje przepływ gotówki, nie mniej jednak powstają różnice kursowe, które odpowiednio korygują przychody lub koszty. Na podstawie art. 14 ust. 1 a i art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych różnice te zwiększają / zmniejszają odpowiednio - przychody do opodatkowania (jeżeli dotyczą sprzedaży) lub koszty uzyskania przychodu (jeżeli dotyczą zakupu)..."

Jak wynika z opisanej przez Panią sytuacji, firma dokonuje transakcji z podmiotem zagranicznym, w których występuje zarówno jako wierzyciel jak i dłużnik. Wartości powstałych zobowiązań określane są w walucie obcej, w Polsce przeliczane są na złote polskie zgodnie z obowiązującym kursem walut i ewidencjonowane w odpowiednich urządzeniach księgowych.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm. ) zw. dalej updof, przychody w walutach obcych przelicza się wg kursów średnich, ogłaszanych przez NBP, z dnia uzyskania przychodu. Jeżeli między dniem uzyskania przychodów, a dniem ich faktycznego otrzymania (zapłaty) występują różne kursy walut, przychody te odpowiednio zwiększa się lub zmniejsza o różnice wynikające z zastosowania kursu kupna z dnia faktycznego otrzymania przychodów ( ustalony przez bank, z którego usług korzystał uzyskujący przychód ) oraz zastosowania kursu średniego NBP z dnia uzyskania przychodu. W przypadku kosztów, różnice kursowe ustala się analogicznie, z tym że zamiast kursu kupna stosuje się kurs sprzedaży walut z dnia zapłaty. Przy obliczaniu różnic kursowych najistotniejsza jest faktyczna data otrzymania przychodu lub data zapłaty zobowiązania.

Spełnienie świadczenia może być realizowane na wiele sposobów. Jednym z nich zapłata w formie przelewu środków pieniężnych na konto bankowe wierzyciela. Według przepisów podatkowych tylko przy tym sposobie realizacji świadczenia powstają różnice kursowe. Powołane przez Panią art. 498 i art. 499 kodeksu cywilnego dopuszczają możliwość dokonywania potrąceń, w sytuacji kiedy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, a przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone co do gatunku. Warunkiem dokonania potrącenia jest wymagalność obu świadczeń. Ta forma spełnienia świadczenia polega na tym, że obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej według art. 498 § 2 k.c.)

W sytuacji gdy dochodzi do umorzenia wzajemnych zobowiązań, nie można mówić o dokonaniu faktycznej zapłaty, która zgodnie z art. 14 ust. 1 i 1 a oraz art. 22 ust. 1 updof, jest warunkiem powstania różnic kursowych.