Mając na uwadze art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w związku z wniesionym pismem z dnia 17.09.2004 r., Naczelnik Urzędu Skarbowego w Jaśle informuje:

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez jednostkę w piśmie z dnia 17.09.2004 r. wynika, że spółdzielnia mieszkaniowa jest wieczystym użytkownikiem gruntów stanowiących własność gminy, przyjętych w użytkowanie w latach 1970 - 1990 na podstawie aktów notarialnych z przeznaczeniem na budownictwo mieszkaniowe. Część tych gruntów zabudowana jest ogólnodostępnymi drogami, traktami pieszymi, utwardzonymi placami manewrowymi sfinansowanymi jako infrastruktura towarzysząca budownictwu mieszkaniowemu środkami członków spółdzielni. W chwili obecnej spółdzielnia chciałaby zrzec się wieczystego użytkowania gruntu wraz z jego zabudową (ulica, trakt pieszy, utwardzony plac) na podstawie art. 179 k.c. w formie jednostronnej czynności prawnej - aktem notarialnym na rzecz właściciela gruntu, tj. gminy. W związku z tym spółdzielnia zwraca się z pytaniem o stawkę podatku VAT w stosunku do tej czynności w wyżej opisanym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zrzeczenie się prawa wieczystego użytkowania gruntu wraz ze związanymi z nim budynkami i budowlami stanowi czynność w świetle przepisów ustawy z dnia 11.03.2004 r (Dz. U. Nr 54,poz 535) o charakterze mieszanym, tj.: użytkownik wieczysty zrzeka się przysługującego mu prawa własności budowli trwale związanych z tym gruntem oraz zrzeka się prawa użytkowania wieczystego gruntu, co stanowi świadczenie usługi (art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Prawo użytkowania wieczystego gruntu jest innym niż własność prawem rzeczowym oraz wartością niematerialną i prawną. W myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy świadczeniem usług jest przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Opodatkowaniu podlega zatem przeniesienie przez podatnika prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego oraz niezabudowanego. Także zrzeczenie się prawa użytkowania wieczystego na podstawie art. 179 k.c. na rzecz właściciela tego gruntu jest świadczeniem usługi w rozumieniu zacytowanego przepisu. W związku z tym jednak, że czynność ta ma charakter nieodpłatny, będzie podlegała opodatkowaniu w ściśle przewidzianych prawem warunkach zgodnie z art. 8 ust. 2 cyt. wyżej ustawy o podatku od towarów i usług, a mianowicie, jeżeli nie jest ona związana z prowadzonym przedsiębiorstwem, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów lub usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części. Takie nieodpłatne świadczenie usług traktuje się wówczas jako odpłatne świadczenie i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przypadku nieodpłatnego świadczenia usług niezwiązanych z prowadzonym przedsiębiorstwem, oraz brakiem prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów lub usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Czynność zrzeczenia się przez użytkownika wieczystego bez wynagrodzenia za pozostawione na użytkowanym gruncie budowle trwale związane z tym gruntem, do których przysługuje mu prawo własności nie stanowi dostawy podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, skoro dostawą taką jest jedynie dostawa towaru, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku w całości lub w części. Bowiem zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

W związku z powyższym, zgodnie z reprezentowanym stanowiskiem jednostki, w sytuacji, gdy spółdzielni nie przysługiwało prawo do odliczenia przy nabyciu prawa wieczystego użytkowania gruntu oraz odliczenie od nakładów na zabudowę tych gruntów zrzeczenie się prawa wieczystego użytkowania gruntu wraz z jego zabudową (ulica, trakt pieszy, utwardzony plac) na podstawie art. 179 k.c. nie podlega podatkowi od towarów i usług.