Stan faktyczny:

Spółka z o.o. planuje budowę nowego budynku biurowo – magazynowego, w celu wykorzystania go w prowadzonej działalności gospodarczej, na gruncie nie będącym własnością spółki. Grunt zostanie wydzierżawiony od osoby fizycznej.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Kwestię kosztów dla celów podatkowych ustawodawca unormował w art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.). Art. 15 ust.1 tej ustawy stanowi, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodu, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992r., kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16.

Pojęcie środków trwałych, podlegających amortyzacji, zostało określone w art. 16a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Według art. 16a ust. 1 ustawy z 15.02.1992r. środkami trwałymi są „stanowiące własność lub współwłasność, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do użytkowania:

1. budowle i budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty,

o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do użytkowania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu ”

Środkami trwałymi są także – w myśl art. 16a ust. 2 ustawy z 15.02.1992r.- niezależnie od przewidywanego okresu używania:

1. przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych,
2. budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,
3. składniki majątku, wymienione w ust. 1, nie stanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy leasingu, jeżeli odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający,
4. tabor transportu morskiego w budowie.

W przypadku opisanym przez Spółkę mamy do czynienia z sytuacją wzniesienia budynku biurowo – magazynowego na cudzym gruncie. Przy dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych od budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie stosuje się takie same zasady jak przy amortyzacji własnych środków trwałych.

Zatem - stosownie do art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – Spółka będzie mogła rozpocząć dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wybudowanego na cudzym gruncie budynku począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek ten wprowadzono do ewidencji.

Aby wybudowany przez Spółkę budynek mógł zostać wprowadzony do ewidencji i w konsekwencji podlegać amortyzacji zgodnie z art. 16a ust. 2 pkt 2 ustawy z 15.02.1992r. musi on być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do użytkowania. Poprzez sformułowanie „zdatny do użytku” należy zaś rozumieć możliwość zarówno faktycznego, jak i prawnego użytkowania danego składnika majątkowego. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 26.06.1996r. (sygn. akt SA/Wr 1626/95) dla oceny od kiedy podatnik może dokonywać odpisów amortyzacyjnych, konieczne jest ustalenie kiedy nastąpiło oddanie środka trwałego do użytkowania, a także czy w tej dacie był on kompletny i zdatny do użytku, zarówno faktycznie jak i w świetle poszczególnych przepisów prawa regulujących możliwość dopuszczenia poszczególnych urządzeń do użytkowania”.

Z powyższego wynika więc, że brak wymaganego dokumentu urzędowego oznacza brak możliwości prawnego użytkowania środka trwałego, a więc niemożność zaliczenia go do środków trwałych podlegających amortyzacji.

W świetle art. 54 ust,. 1 ustawy z dnia 07.07.1994r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2000r. nr 106, poz. 1126 z późn. zm.) do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie jest wymagane pozwolenie na budowę, można przystąpić po zawiadomieniu właściwego organu o zakończeniu budowy, jeżeli organ ten, w terminie 21 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji.

Oznacza to, że dopiero po upływie 21 dni od dnia zawiadomienia przez Spółkę właściwego organu spełni ona ustawowe warunki do amortyzowania tego budynku.