Działając na podstawie art. 14b § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997 r. Nr 137, poz. 926 z późn.zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2004 r., zmieniam odpowiedź udzieloną przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Nowym Mieście Lubawskim w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, w związku z wnioskiem złożonym w dniu 2.12.2004 r.

W przedmiotowym piśmie jednostka zapytuje:

1) Czy przychód uzyskany przez rodziców z tytułu zwrotu kosztów dowozu dzieci do placówek oświatowych jest przychodem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 i w związku z tym, czy podlega opodatkowaniu...
Czy każda wysokość tak uzyskanego przychodu zobowiązuje płatnika do wystawienia PIT-8C...
Czy jest kwota wolna od podatku w roku podatkowym od tak uzyskanego przychodu...

W ocenie pytającego zwrot kosztów dowozu dzieci zarówno na podstawie ustalonej stawki (6 zł za dzień dowozu własnym środkiem transportu), jak i na podstawie przedłożonych biletów nie stanowi dla rodziców tych dzieci żadnego przychodu. Jest to tylko refundacja poniesionych przez nich kosztów w związku z dowozem dzieci do placówek oświatowych.

2) Czy całkowite lub częściowe dopłaty dla podnoszących swoje kwalifikacje zawodowe nauczycieli podlegają opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych...
Czy korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem pytającego przyznawane świadczenia na doskonalenie zawodowe nauczycieli korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z przepisami regulującymi świadczenia przyznawane nauczycielom na podnoszenie kwalifikacji zawodowych zawartymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 29 marca 2002 r. w sprawie sposobu podziału środków na wspieranie doskonalenia zawodowego nauczycieli (...) (Dz. U. Nr 46, poz. 430).

Ad. 1Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że Gminny Zespół Obsługi Szkół w Biskupcu. jest jednostką budżetową obsługującą na terenie gminy Biskupiec szkoły podstawowe i gimnazjum.

Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 07 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm.), gmina ma obowiązek zapewnić bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej uczniom, których droga do szkoły przekracza 4 km. Ponieważ na terenie gminy mieszkają dzieci, których dowóz do szkoły nie jest możliwy ani bezpłatnym transportem organizowanym przez gminę ani środkami transportu publicznego, Wójt Gminy, jako organ prowadzący, wyraził zgodę na dowóz tych dzieci do szkoły przez rodziców własnym transportem, podpisując z rodzicami porozumienie dotyczące zwrotu kosztów dowozu. Co miesiąc, na podstawie zaświadczenia wystawionego przez dyrektora szkoły o ilości dni obecnych w szkole przez danego ucznia, zwracane są poprzez budżet szkoły koszty dowozu (ilość dni x ustalona stawka za dzień dowozu w wysokości 6 zł).

W związku z obowiązkiem wynikającym z art. 17 ust. 3a ustawy o systemie oświaty Wójt Gminy wyraził również zgodę na refundację kosztów dowozu dzieci niepełnosprawnych przez rodziców, podpisując porozumienie dotyczące zwrotu kosztów za bilety z uwzględnieniem przysługujących im zniżek. Co miesiąc, na podstawie przedłożonych biletów dokonywany jest zwrot kosztów zakupu biletów dla dziecka i opiekuna.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni – przyznawane na podstawie odrębnych przepisów o systemie oświaty, o szkolnictwie wyższym, o wyższych szkołach zawodowych oraz o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.
Z cytowanego powyżej przepisu wynika jednoznacznie, że wolne od podatku dochodowego są te świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, które pochodzą z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni, i tylko te świadczenia, które zostały przyznane na podstawie odrębnych przepisów o systemie oświaty.

Art. 17 ustawy z dnia 07 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 ze zm.), w stanie prawnym obowiązującym w 2004 r. stanowi; ust. 2 „Droga dziecka z domu do szkoły nie może przekraczać:
1) 3 km-w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych
2) 4 km-w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów; ust. 3 „Jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza odległości wymienione w ust. 2, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej”; ust.3a „Obowiązkiem gminy jest zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art.71b, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, gimnazjum lub ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami oraz zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice”.

Tak więc spełnieniem obowiązku gminy wynikającego z wyżej cytowanych przepisów będzie zapewnienie jednego z dwóch rodzajów pomocy tj. bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu albo zwrot kosztów przejazdu ucznia, a w przypadku uczniów niepełnosprawnych również i opiekuna, środkami komunikacji publicznej.

Uwzględniając powyższe uregulowania faktyczne i prawne pomoc niepełnosprawnym uczniom stanowiąca zwrot kosztów zakupu biletów okresowych na przejazd środkami komunikacji publicznej, dla ucznia i opiekuna objęta jest zwolnieniem z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwolnieniu powyższemu podlega również wypłacana rodzicom dowożącym dzieci do szkoły własnym środkiem transportu ustalona stawka za dzień dowozu w wysokości 6 zł, o ile stawka ta stanowi równowartość kwoty biletu okresowego jaki musiałby zakupić uczeń w celu dojazdu do szkoły środkami komunikacji publicznej. W przypadku braku możliwości określenia ceny biletu na trasie, którą uczęszcza uczeń do szkoły, należy wziąć pod uwagę cenę stosowaną przez środki komunikacji publicznej (PKS) na innych trasach, których odległość jest zbliżona.

Wobec powyższego wypłacany rodzicom zwrot kosztów dowozu dzieci do szkół własnym środkiem transportu przewyższający cenę biletu okresowego na przejazd dzieci środkami komunikacji publicznej podlega opodatkowaniu. Uzyskany z powyższego tytułu przychód, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9, w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi przychód z innych źródeł. Wskazany przez ustawodawcę katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego. Przychody z tego źródła podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych zgodnie z art. 9 i 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991r o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zobowiązują płatnika do poboru zaliczek na podatek dochodowy od wypłaty kwot przewyższających cenę biletów okresowych, natomiast nakładają na niego obowiązek sporządzenia w trzech egzemplarzach, odrębnie dla każdego podatnika, informacji według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazania jednego egzemplarza podatnikowi, a drugiego – urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, co wynika z art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. Informację PIT-8C płatnik jest zobowiązany wystawić bez względu na wysokość uzyskanego przez podatnika przychodu.

Jednocześnie podatnicy uzyskujący przychody z tego tytułu są obowiązani do ich uwzględniania w rocznym zeznaniu podatkowym łącznie z innymi dochodami uzyskanymi w tymże roku, zgodnie z art.45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad. 2 Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że nauczyciele otrzymują dopłaty całkowite lub częściowe na podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych z wyodrębnionych, na podstawie art. 70 a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112 ze zm.), corocznie w budżecie organu prowadzącego szkoły, środków z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie sposobu podziału środków na wspieranie doskonalenia zawodowego nauczycieli pomiędzy budżety poszczególnych wojewodów, form doskonalenia zawodowego dofinansowywanych ze środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły, wojewodów, ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz szczegółowych kryteriów i trybu przyznawania tych środków (Dz. U. Nr 46, poz. 430).

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznawanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę w szkołach lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych.Odrębnymi przepisami regulującymi zasady finansowania podnoszenia kwalifikacji przez nauczycieli są: ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112 ze zm.), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie sposobu podziału środków na wspieranie doskonalenia zawodowego nauczycieli pomiędzy budżety poszczególnych wojewodów, form doskonalenia zawodowego dofinansowywanych ze środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły, wojewodów, ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz szczegółowych kryteriów i trybu przyznawania tych środków (Dz. U. Nr 46, poz. 430), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 19 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania nauczycielom urlopów dla dalszego kształcenia się, dla celów naukowych, artystycznych, oświatowych i z innych ważnych przyczyn oraz ulg i świadczeń związanych z tym kształceniem, a także organów uprawnionych do ich udzielania (Dz. U. z 2001 r. Nr 1, poz. 5).

W myśl art. 70 a ustawy Karta Nauczyciela w organach prowadzących szkoły wyodrębnia się środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli, w tym organizację systemu doradztwa zawodowego – w wysokości 1% planowanych rocznych środków przeznaczonych na wynagrodzenia osobowe nauczycieli z zastrzeżeniem ust. 2. Przepis ust. 1 nie obejmuje finansowania publicznych placówek doskonalenia nauczycieli i bibliotek pedagogicznych prowadzonych przez samorząd województwa. Biorąc powyższe pod uwagę, w przypadku gdy środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczyciela przyznawane są przez organ prowadzący szkołę, zgodnie z dyspozycją art. 70 a ustawy Karta Nauczyciela oraz wydanymi na jego podstawie przepisami wykonawczymi, to korzystają one ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.