Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków - Stare Miasto, działając na podstawie art. 14 a § l ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, ze zm.) uprzejmie informuje.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat tej działalności. Z definicji samodzielnej działalności gospodarczej (art. 15 ust. 2 ustawy) wynika natomiast, iż jest to wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z analizy stanu faktycznego wynika, iż działalność wykonywana przez Podatnika spełnia przesłanki powyższej definicji ale jedynie w zakresie wykonywanych przez Podatnika odpłatnych czynności. Co więcej, zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Jak wynika z powyższego przepisu czynności wykonywane przez Pana na mocy postanowienia sądu (zarząd nieruchomością wchodzącą w skład spadku) mieszczą się w definicji usługi, zatem świadczy Pan usługę mieszczącą się w zakresie przedmiotowym powołanej ustawy.
Tym niemniej jednak na podstawie § 8 ust. l pkt 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970, ze zm.) zwalnia się od podatku usługi w zakresie zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi świadczone na zlecenie, z wyłączeniem usług wyceny nieruchomości mieszkalnych (PKWiU ex 70.32.11). Jeżeli zatem nieruchomość, której zarząd został Panu powierzony jest nieruchomością mieszkalną, wykonywane czynności zarządu są zwolnione od podatku.

Jednakże wszelkie czynności realizowane przez Podatnika jako Kuratora spadku w stosunku do majątku spadkowego, mimo iż mają charakter odpłatnego świadczenia usług, są realizowane na rachunek przyszłych spadkobierców. W takiej sytuacji należy uznać, iż czynności te są realizowane w ramach działalności gospodarczej spadkobierców i na ich rachunek, choć decyzje zarządcze podejmuje Podatnik (Kurator), bowiem skutek tych czynności następuje w cudzej sferze praw iobowiązków. Konsekwencje majątkowe podjętych przez Podatnika czynności (zarachowanie skutków majątkowych w postaci zysku lub straty) ponosić będą spadkobiercy.

Zarząd majątkiem spadkowym obejmuje czynności związane z prawidłowym prowadzeniem spraw dotyczących powierzonego majątku, z uwzględnieniem m.in. przepisów prawa podatkowego. Jeżeli zarządca masy spadkowej dokonuje czynności (np. usługi wynajmu) podlegających opodatkowaniu, to zobowiązany jest do dokumentowania dokonanych czynności z uwzględnieniem przepisów ustawy (w szczególności wystawiania faktur) oraz do rozliczenia podatku od towarów i usług. Jednakże rozliczenia tego dokonuje w imieniu spadkobierców - współwłaścicieli nieruchomości, oni bowiem są podatnikami p.t.u. (podatku od towarów i usług).
Sytuacja się komplikuje gdy któryś ze współwłaścicieli lub spadkobierców nie jest znany z miejsca pobytu. Wówczas, pomimo że jego interesy są również reprezentowane przez kuratora a usługa wynajmu jest świadczona (a zatem istnieje przedmiot najmu i usługa jest świadczona w sposób częstotliwy), nie wystąpi opodatkowanie, ponieważ nie ma podmiotu podatkowego, a więc nie ma podatnika. Opodatkowanie nie wystąpi do czasu ustalenia miejsca pobytu współwłaścicieli lub spadkobierców.

Nadwyżka przychodów przypadająca nieznanemu z miejsca pobytu współwłaścicielowi lub spadkobiercy podlega wpłacie do depozytu sądowego. Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadające nieznanemu z miejsca pobytu współwłaścicielowi w stosunku do wielkości jego udziału nie powiększają pożytków i przychodów przypadających pozostałym współwłaścicielom -wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2001 r., sygn. III CKN 264/00.
Odpowiedzi udzielono w oparciu o stan prawny obowiązujący w dniu 20.07.2004 r.