Ze złożonego wniosku wynika, iż w zeznaniu podatkowym za 2003 rok odliczono od podatku, nieudokumentowany fakturą Vat, koszt zawarcia aktu notarialnego przenoszącego własność nieruchomości. Odliczenia dokonano w ramach kontynuacji, rozpoczętej w 1998 roku, ulgi z tytułu wydatków poniesionych na zakup lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym od firmy, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Notariusz posiadający status podatnika podatku od towarów i usług odmówił udokumentowania zawartej transakcji fakturą Vat, twierdząc iż przedmiotowy akt notarialny posiada wszelkie cechy rachunku i uprawnia do skorzystania z ulgi podatkowej.

W powyższym wniosku, powołując się na przepis art. 27a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 27 tej ustawy podatnik zajął stanowisko, iż posiadany akt notarialny zawiera wszystkie elementy rachunku i istnieją wszelkie podstawy by uznać ww. wydatek za udokumentowany zgodnie z obowiązującym prawem podatkowym.

Ocena prawna stanowiska podatnika

Przepis art. 27a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu „wysokość wydatków na cele określone w ust. 1 ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z tym że wydatki na cele wymienione w ust. 1 pkt 1 lit. b) i d)-g), pkt 3 lit b), z wyjątkiem wydatków na zakup wydawnictw fachowych, ustala się na podstawie faktury lub rachunku (...)” oraz wątpliwości dotyczące uznania aktu notarialnego za rachunek, dotyczą stanu prawnego obowiązującego w 1998 roku i nie mają zastosowania w przypadku odliczeń od podatku za 2003 roku.

Artykułem 1 pkt 28 lit. d) ustawy z dnia 9 listopada 2000 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2000 roku Nr 104 poz. 1104) dokonano zmiany przepisu art. 27a ust. 6 pkt 1, który otrzymał następujące brzmienie: „wysokość wydatków na cele wymienione w ust. 1 pkt 1 lit. b) i d)-g) i pkt 3 lit. b) ustala się na podstawie faktury wystawionej wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług, nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku, lub dowodu odprawy celnej, a w przypadku wpłat na wyodrębniony fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej - na podstawie dowodu tej wpłaty.”

W związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2001 roku Nr 134 poz. 1509 ze zm.) podatnikom, którzy w latach 1997 – 2001 nabyli prawo do odliczania od podatku wydatków poniesionych na cele określone w art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. a) – f) ustawy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 roku, przysługuje na zasadach określonych w tej ustawie, prawo do odliczania od podatku dalszych wydatków na kontynuację danej inwestycji – poniesionych od 1 stycznia 2002 roku do 31 grudnia 2004 roku.

W myśl art. 27a ust. 1 pkt. 1 lit. d) ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2000 roku Nr 14 poz. 176 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 roku, podatek dochodowy zmniejsza się, jeżeli w roku podatkowym podatnik poniósł wydatki na własne potrzeby mieszkaniowe przeznaczone na zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 27a ust. 6 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 roku, wysokość wydatków na cele określone w ust. 1 ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie z tym, że wysokość wydatków na cele wymienione w ust. 1 pkt 1 lit b) i d)-g) i pkt 3 lit. b) ustala się na podstawie faktury wystawionej wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku, lub dowodu odprawy celnej, a w przypadku wpłat na wyodrębniony fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej – na podstawie dowodu tej wpłaty.

Zasady wystawiania faktur w 2003 roku regulowały przepisy Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2002 roku Nr 27 poz. 268 ze zm.).

Faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży w myśl § 35 cytowanego przepisu, z zastrzeżeniem § 37, powinna zawierać co najmniej:

1) imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,

2) numery identyfikacji podatkowej albo numery tymczasowe sprzedawcy i nabywcy,

3) dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako „FAKTURA VAT”; podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży w przypadku sprzedaży towarów o charakterze ciągłym,

4) nazwę towaru lub usługi,

5) jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług,

6) cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto),

7) wartość sprzedanych towarów lub wykonanych usług bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto),

8) stawki podatku,

9) sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatkowe i zwolnionych od podatku,

10) kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatkowych,

11) wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatkowych lub zwolnionych od podatku,

12) kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie,

13) czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.

W myśl § 34 tego rozporządzenia zarejestrowani podatnicy, posiadający numer identyfikacji podatkowej lub posługujący się numerem tymczasowym, wystawiają faktury oznaczone wyrazami „FAKTURA VAT” z wyjątkiem podatników:

1) korzystających ze zwolnień określonych w art. 14 ust. 1, 5 i 6 ustawy,

2) wykonujących wyłącznie czynności wymienione w art. 7 ust. 1 ustawy lub czynności zwolnione określone w przepisach wydanych na podstawie art. 47 ustawy.

Zgodnie z § 45 cytowanego rozporządzenia fakturami mogą być również:

1) bilety jednorazowe, wydawane przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami, jeżeli zawierają następujące dane:

a) nazwę i numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy,

b) numer i datę wystawienia biletu,

c) odległość taryfową nie mniejszą niż 50 km,

d) kwotę należności wraz z podatkiem,

e) kwotę podatku,

2) dowody zapłaty za usługi radiokomunikacji przywoławczej, jeżeli zawierają następujące dane:

a) nazwy i numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy,

b) kwotę należności wraz z podatkiem,

c) kwotę podatku,

3) dokumenty dotyczące usług bankowych i ubezpieczeniowych zwolnionych od podatku, jeżeli zawierają co najmniej następujące dane:

a) określenie usługodawcy i usługobiorcy,

b) numer kolejny i datę ich wystawienia,

c) nazwę usługi,

d) kwotę, której dotyczy dokument,

4) dowody zapłaty za przejazdy autostradami płatnymi, jeżeli zawierają następujące dane:

a) nazwę i numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy,

b) numer kolejny i datę wystawienia,

c) nazwę autostrady, za przejazd którą pobierana jest opłata,

d) kwotę należności wraz z podatkiem,

e) kwotę podatku,

5) rachunki, o których mowa w art. 87-90 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 i Nr 160, poz. 1083, z 1998 roku Nr 106, poz. 668, z 1999 roku Nr 11, poz. 95 i Nr 92, poz. 1062, z 2000 roku Nr 94, poz. 1037, Nr 116, poz. 1216, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz. 1315 oraz z 2001 roku Nr 16, poz. 166, Nr 39, poz. 459, Nr 42, poz. 475, Nr 110, poz. 1189, Nr 125, poz. 1368 i Nr 130, poz. 1452), wystawiane przez podatników nieobowiązanych do wystawiania faktur według zasad określonych w § 34-42, § 44-47, § 48 ust. 1 i 2, § 49 i § 51 - wyżej powołanego rozporządzenia.

Podatnicy podatku od towarów i usług wykonujący czynności notarialne nie zostali objęci powyższymi wyjątkami, zaś akt notarialny nie został wymieniony w ww. przepisach jako dokument mogący być również fakturą, zatem notariusz, będący podatnikiem podatku od towarów i usług, zobowiązany był wystawić fakturę Vat.

W związku z powyższym koszt zawarcia aktu notarialnego przenoszącego własność nieruchomości, udokumentowany jedynie aktem notarialnym, nie podlega odliczeniu od podatku dochodowego od osób fizycznych za 2003 r.