Podatnik w swoim wniosku stwierdził, że uzyskuje przychody z udziału w spółce jawnej, która przed obowiązkowym przekształceniem była spółką cywilną. Uzyskiwany przychód zaliczany jest do pozarolniczej działalności gospodarczej. Spółka prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. W dniu 21 grudnia 2001 roku wspólnicy ww. spółki cywilnej, działając jako przedsiębiorcy, prowadzący wspólną działalność gospodarczą, zakupili na współwłasność łączną używaną nieruchomość zabudowaną budynkami warsztatowymi. Nieruchomość - jako związana z prowadzoną działalnością gospodarczą - została wprowadzona do ewidencji środków trwałych. Jej przyjęcie do używania nastąpiło dn. 31 stycznia 2002 roku. Na potrzeby amortyzacji podatkowej dla budynków została ustalona indywidualna stawka o okresie amortyzacji 36 miesięcy. Z pisma Podatnika wynika, że obecnie spółka zamierza przekazać wspólnikowi występującemu ze spółki ww. nieruchomość, będącą własnością spółki. Wartość księgowa netto nieruchomości (wartość początkowa, pomniejszona o dotychczasowe umorzenia) wynosi około 25% jej wartości początkowej.

Podatnik pyta, czy w opisanym stanie faktycznym Spółka postąpi prawidłowo, przyjmując na potrzeby niniejszej transakcji wartość rynkową przedmiotowej nieruchomości, która jest wyższa od wartości księgowej netto.

Stosownie do art. 22 ustawy z dn. 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000r., Nr 94, poz. 1037, ze zm.) spółka jawna jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Spółka jawna nie ma osobowości prawnej. Zatem do opodatkowania dochodów, uzyskiwanych przez wspólników spółki jawnej, ma zastosowanie ustawa z dn. 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r., Nr 14, poz. 176, ze zm.). W myśl art. 8 tej ustawy, przychody z udziału w spółce, niebędącej osobą prawną, opodatkowuje się osobno u każdego wspólnika, w stosunku do jego udziału. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

W myśl art. 61 §1 Kodeksu spółek handlowych, jeżeli umowę spółki jawnej zawarto na czas nieoznaczony, wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed zakończeniem roku obrotowego. Wypowiedzenie przez wspólnika umowy spółki jawnej nie jest bezwzględną przyczyną jej rozwiązania. Oznacza to, że spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub wspólnicy tak postanowią przed upływem terminu wypowiedzenia.

Zgodnie z art. 65 §1-§5 Kodeksu spółek handlowych wystąpienie wspólnika ze spółki jawnej powoduje obowiązek rozliczenia się z byłym wspólnikiem. Rozliczenie poprzedza ustalenie wartości udziału kapitałowego wspólnika. Następuje to poprzez sporządzenie osobnego bilansu, który uwzględnia wartość zbywczą spółki - czyli wartość jej majątku w obrocie prawnym i gospodarczym (wartość, za jaką majątek mógłby być zbyty). Oznacza to, że dokonanie wyceny majątku spółki jawnej powinno nastąpić według cen rynkowych i w tym zakresie nie ma znaczenia, że niektóre składniki tego majątku mogły zostać już częściowo lub całkowicie zamortyzowane. Wartości rynkowej nie można utożsamiać z aktualną wartością księgową rzeczy. Wartość rynkowa to wartość, którą w danym momencie oferuje rynek lokalny za daną rzecz. Bilans ten różni się więc od typowego bilansu, wchodzącego w skład sprawozdania finansowego tym, że uwzględnia się w nim wartość zbywczą majątku, a nie jego wartość księgową.

Sporządzony bilans powinien uwzględniać wszystkie składniki materialne i niematerialne, które mają wartość wymierną w pieniądzu. Dla celów rozliczenia z występującym wspólnikiem, co do zobowiązań spółki należy przyjąć, że dotyczą one wszystkich wspólników (łącznie z występującym), w związku z tym zobowiązania te zmniejszają wartość majątku spółki, będącego podstawą dokonania rozliczenia. Analogicznie należności przypadają wszystkim wspólnikom. Powiększają zatem majątek spółki i z tego powodu muszą zostać uwzględnione przy rozliczeniu z występującym wspólnikiem. Ustalony w ten sposób udział kapitałowy wypłaca się wspólnikowi w pieniądzu. Ponadto rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze. Zasadą jest zatem, że wspólnikowi występującemu ze spółki jawnej przysługuje udział kapitałowy w pieniądzu. W przypadku jednak zgodnego działania wszystkich wspólników spółki jawnej, wypłata udziału kapitałowego może nastąpić poprzez wydanie nabytych w trakcie trwania spółki środków trwałych i innych składników w naturze, których wartość odpowiada wartości udziału kapitałowego. Natomiast nie zwraca się wspólnikowi rzeczy, które wniósł do spółki na własność jako jego wkład. Rzeczy te zostały bowiem scedowane na własność spółki i wspólnik nie ma prawa do ich wydania w naturze, a ich wartość powinna być uwzględniona w bilansie.

Jeżeli udział kapitałowy występującego wspólnika przy rozliczeniu wykazuje wartość ujemną, jest on obowiązany wyrównać spółce przypadającą na niego brakującą wartość przez dopłatę albo dostarczenie składników majątkowych o brakującej wartości (art. 65 § 4 Kodeksu spółek handlowych), chyba że mocą umowy spółki jest zwolniony z obowiązku pokrywania strat spółki.

Wypłacenie występującemu wspólnikowi wartości ustalonego udziału kapitałowego w pieniądzu czy też w naturze stanowi dla niego przysporzenie majątkowe, które jest opodatkowane na zasadach ogólnych jako dochód z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ust. 2 wyżej powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynika z tego, że występujący wspólnik będzie musiał odprowadzić zaliczkę na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych. W tym zakresie należy jednak zauważyć, że - zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychody otrzymane w związku ze zwrotem wkładów w spółce wolne są od podatku dochodowego, do wysokości wniesionych wkładów do spółki. Nadwyżka zaś podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Ponadto, jeżeli wystąpienie wspólnika ze spółki jest dla niego równoznaczne z wygaśnięciem źródła przychodu, jakim jest działalność gospodarcza (tzn. nie będzie on kontynuował tej działalności samodzielnie lub w ramach innej spółki osobowej), to po jego stronie może powstać obowiązek zapłacenia 10-procentowego zryczałtowanego podatku dochodowego, wynikającego z art. 44 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu, obliczonego w sposób określony w art. 24 ust. 3 tej ustawy.

Reasumując, stwierdzić należy, że stanowisko Podatnika co do sposobu ustalenia wartości nieruchomości, wyrażone w piśmie z dn. 20.01.2005r., uzupełnionym dn. 04.04.2005r., uznaje się za prawidłowe.