Na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi zmienia postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Poddębicach z dnia 29 marca 2005r., Nr US.III.443/2/2005, a tym samym uznaje stanowisko Podatnika zawarte we wniosku z dnia 4 stycznia 2005r. za nieprawidłowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Strona jako adwokat świadczy, na zlecenie sądu (również za pośrednictwem Okręgowej Rady Adwokackiej), pomoc prawną z urzędu w sprawach karnych i cywilnych. W dniu 05.01.2005r. do Urzędu Skarbowego w Poddębicach wpłynął wniosek Podatnika – reprezentowanego przez Pełnomocnika – z dnia 04.01.2005r. Strona zwróciła się z zapytaniem, czy udzielanie pomocy prawnej z urzędu przez adwokata podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zdaniem Podatnika czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Działając na podstawie art. 14a § 1 i 4 oraz art. 216 § 1 Ordynacji podatkowej Naczelnik Urzędu Skarbowego w Poddębicach, udzielając interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług w indywidualnej sprawie, uznał stanowisko przedstawione przez Stronę we wniosku za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi dokonuje zmiany postanowienia wydanego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Poddębicach.

Stosownie do dyspozycji zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z ust. 2 cytowanego art. 15 działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast art. 15 ust. 3 pkt 3 cytowanej ustawy stanowi, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1 nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2–8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

Art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) stanowi, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 niniejszej ustawy, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9 cytowanego przepisu.

Reasumując, zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy nie są działalnością gospodarczą czynności świadczone przez wykonawcę zlecenia, z tytułu których odpowiedzialność ponosi zlecający, w analizowanym stanie faktycznym byłby to sąd. W związku z tym, jeśli odpowiedzialność z tytułu wykonywania czynności ponosi jej bezpośredni wykonawca – w tym przypadku adwokat – przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 nie ma zastosowania.

Nie zmienia tego również fakt, że przychody uzyskiwane przez adwokatów z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu zostały wymienione w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem przy świadczeniu usług pomocy prawnej przez adwokata, zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, sąd (czy też Okręgowa Rada Adwokacka) nie ponosi odpowiedzialności za działania obrońcy z urzędu, co powoduje, że w/w czynności wykonywane przez adwokatów należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji czynności te – na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych według stawki 22 %.

W świetle cytowanego wyżej art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że przychody adwokatów wykonujących określone czynności na zlecenie sądu, prokuratury lub Okręgowej Rady Adwokackiej kwalifikowane są jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, co powoduje, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnicy, którzy dokonują wypłaty należności osobom określonym w art. 3 ust. 1, z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, są obowiązani pobierać zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19 % należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9, oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b.

Stosownie do art. 155 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadkach nieuregulowanych w odrębnych przepisach, do przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług oraz zwróconej różnicy podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego przychodem w podatku dochodowym od osób fizycznych jest kwota przyznana przez sąd pomniejszona o należny podatek VAT.

Odnosząc się do dodatkowych pytań zawartych przez Podatnika we wniosku Dyrektor Izby Skarbowej stwierdza co następuje.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy podatnicy o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Ponadto stosownie do § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971) faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży, powinna zawierać m.in. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy, jak również wartość wykonywanych usług z wykazaniem sumy wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu, kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku, wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub zwolnionych od podatku, lub niepodlegających opodatkowaniu oraz kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie.

W celu udokumentowania wykonania przedmiotowych usług, fakturę należy wystawić na zleceniodawcę, czyli sąd .

Natomiast zgodnie z art. 29 ust. 1 cytowanej ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy . W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Tym samym stwierdzić należy, że podstawę opodatkowania dla celów podatku od towarów i usług stanowi całość przyznanego przez sąd wynagrodzenia pomniejszona o kwotę podatku VAT. Innymi słowy, podatek należny zawarty jest w kwocie przyznanego wynagrodzenia i obliczony powinien być „rachunkiem w stu”.

Mając powyższe na uwadze, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdza jak w sentencji.

Niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Podatnika we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.