POSTANOWIENIE

Na podstawie: art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60) po rozpatrzeniu wniosku Pana …z dnia 15 lutego 2005 r. w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego tj. opodatkowania podatkiem od towarów i usług świadczonych przez adwokata na zlecenie sądu usług w zakresie pomocy prawnej z urzędu - Naczelnik Urzędu Skarbowego w Tucholi

stwierdza,

że stanowisko przedstawione przez podatnika jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego

UZASADNIENIE

Pan … wnioskiem z dnia 15 lutego 2005 r. wystąpił w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego tj. w kwestii opodatkowania podatkiem od towarów świadczenia przez adwokata na zlecenie sądu usług w zakresie pomocy prawnej z urzędu.

Wnioskodawca przedstawiając stan faktyczny wskazał, iż jako adwokat uzyskuje przychody w związku z pomocą prawną świadczoną z urzędu na zlecenie sądu. Przychody adwokatów z tytułu świadczenia usług z urzędu, na zlecenie sądu z tytułu pomocy prawnej wnioskodawca kwalifikuje jako przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn zm.). W konsekwencji takiej kwalifikacji przychodów Sąd jako płatnik w imieniu adwokata pobiera zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Sąd wyznacza adwokata w drodze postanowienia.

Zajmując własne stanowisko w przedmiotowej sprawie Pan … stwierdził, iż usługi adwokackie świadczone z urzędu na zlecenie sądu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Tucholi, działając zgodnie z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) udziela pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w przedmiotowej sprawie:

Na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. nr 16, poz. 124 z póxn. zm.), adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce cywilnej, jawnej lub partnerskiej z wyłącznym udziałem adwokatów lub adwokatów i radców prawnych, albo w spółce komandytowej, w której komplementariuszami są wyłącznie adwokaci lub adwokaci i radcowie prawni, przy czym wyłącznym przedmiotem takich spółek jest świadczenie pomocy prawnej. Jednocześnie stosownie do art. 21 ust. 3 tejże ustawy, adwokat świadczy pomoc prawną z urzędu w okręgu sądu rejonowego, w którym ma wyznaczoną siedzibę zawodową.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT reguluje art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Zgodnie z art. 5 ust. 1 ww. ustawy „Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2. eksport towarów,
3. import towarów,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów”.

Na gruncie art. 15 ust. 1 ww. ustawy „Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności”. „Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługobiorców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania tych czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych” (art. 15 ust. 2). Zatem również świadczenie usług na podstawie umowy zlecenia czyni świadczącego te usługi podatnikiem podatku VAT.

Od ogólnej zasady ustawodawca przewidział jednak wyłączenia zawarte w art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 cyt. ustawy „Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu, których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2 - 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie tych czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności ”.

W art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) zostały wymienione przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników i inkasentów należności publicznoprawnych (...). Aby czynność wymieniona w punktach od 2 do 8 art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogła zostać uznana za niepodlegającą podatkowi, musi ona być wykonywana przy spełnieniu łącznie wszystkich warunków określonych przepisem art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednym z nich jest odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności. Odpowiedzialność sądu – zlecającego nie może dotyczyć wykonania tak specyficznych czynności jak obrona prawna.

Sąd jako zlecający, na podstawie stosownych przepisów, na żądanie oskarżonego, który nie ma obrońcy z wyboru, wyznacza obrońcę z urzędu do osobistego udzielenia pomocy prawnej. Należy jednak zauważyć, że w przypadku świadczenia przez adwokatów pomocy prawnej z urzędu, nie można mówić, że sąd bierze na siebie odpowiedzialność za czynności adwokata. Sąd odpowiada jedynie za wydany wyrok i za zapewnienie np. oskarżonemu prawa do obrony. Brak jest natomiast w przedmiotowej sprawie tożsamości czynności (sądu i adwokata), których odbiorcą jest uczestnik postępowania sądowego korzystający z tej pomocy prawnej.

Z regulacji cytowanych powyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że nie podlegają obowiązkowi podatkowemu usługi wykonywane pod nadzorem, a także na ryzyko i odpowiedzialność zleceniodawcy, świadczone w warunkach szczególnej podległości osoby je wykonującej. W omawianym przypadku taka sytuacja nie zachodzi, zatem nie można uznać pomocy prawnej z urzędu jako czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług tylko na podstawie faktu, że zleca ją sąd.

Mając na uwadze wyżej przedstawione przepisy, stan faktyczny sprawy stwierdzić należy, że świadczenie przez adwokata na zlecenie sądu usług w zakresie pomocy prawnej z urzędu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, co oznacza, że świadczący ww. usługi adwokat jest w tym zakresie podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 powołanej ustawy. Tym samym przychód z tytułu świadczenia ww. usług stanowi obrót podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Konkludując należy stwierdzić, iż usługi adwokackie dotyczące spraw cywilnych i karnych prowadzonych z urzędu na zlecenie sądu podlegają na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu stawką podstawową tj. 22%, bez względu na rodzaj umowy.

Powyższa interpretacja przepisów odbiega od stanowiska podatnika zaprezentowanego w złożonym wniosku z dnia 15 lutego 2005 r.

Udzielona interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszego postanowienia.

Zgodnie z art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60) „Interpretacja, o której mowa w art. 14a § 1, nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta (...)”. Stosownie natomiast do postanowienia art. 14b § 2 interpretacja jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli podatkowej - do czasu jej zmiany albo uchylenia.

Na niniejsze postanowienie służy Stronie zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tucholi w terminie 7-miu dni od daty jego doręczenia. Zażalenie zgodnie z art. 222 w związku z art. 239 ww. ustawy powinno zawierać zarzuty przeciwko postanowieniu, określać istotę i zakres zażalenia będącego przedmiotem zażalenia.