Naczelnik Urzędu Skarbowego w Skierniewicach, działając na podstawie art. 14a par. 1 i par.4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja Podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60), w związku z art. 14 ust. 2 pkt 8, ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione w zapytaniu z dnia 14.03.2005r. w sprawie skutków podatkowych użyczenia nieruchomości przez wspólnika spółce cywilnej, jeśli wspólnicy zaliczają się do I grupy podatkowej.

Stan faktyczny sprawy przedstawiony przez wnioskodawcę:

Dorfin jest spółką cywilną dwuosobową, której wspólnicy ojciec i syn są członkami rodziny w rozumieniu art. 111 par. 3 ustawy - Ordynacja podatkowa i są zaliczani do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wspólnik użycza spółce do nieodpłatnego używania nieruchomość, która jest jego majątkiem własnym w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Użyczenie następuje od 01.09.2004r.

Stanowisko w sprawie:

W przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej gdzie podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych są wspólnicy (zaliczani do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn) a nie spółka. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, jednak prowadząc dziłalność gospodarczą, jest jednostką organizacyjną będącą odrębnym podmiotem gospodarczym. może zawierać umowy także ze wspólnikami.Spółka uważa, że w przypadku gdy jeden ze wspólników użycza nieruchomość spółce, u żadnego ze wspólników spółki cywilnej nie powstanie przychód z tytułu użyczenia nieruchomości, który należałoby zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej.

Ocena prawna stanowiska:

Z przedstawionego wyżej stanu faktycznego wynika, że podstawę prawną do używania przez Spółkę cywilną nieruchomości stanowi umowa użyczenia. Jest to umowa cywilnoprawna, uregulowana przepisami art. 710-719 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), której istota polega na tym, że użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Z przytoczonej definicji wynika, że przedmiotem wskazanej umowy mogą być zarówno rzeczy ruchome jak i nieruchomości, a jej istotną cechą jest nieodpłatny charakter.

Na gruncie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) zwanej dalej ustawą o podatku dochodowym, zawarcie umowy użyczenia nieruchomości może powodować określone konsekwencje podatkowe dla użyczającego oraz użytkującego, pomimo nieodpłatnego charakteru tej umowy. Sytuacja prawnopodatkowa stron umowy użyczenia jest zróżnocowana i regulują ją odmienne przepisy cyt. ustawy.

Problematykę przychodów z pozarolninczej działalności gospodarczej reguluje art. 14 ustawy o podatku dochodowym, który w ust. 2 pkt 8 stanowi, że przychodem z tej działalności jest wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b z wyjątkiem otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do treści art. 11 ust. 2a pkt 3 cyt. ustawy jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia ustala się wg równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku. Natomiast jeżeli przedmiotem umowy użyczenia jest inna nieruchomość, wartość świadczenia należy ustalić na podstawie cen rynkowych, stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

W świetle powyższych przepisów nieodpłatne korzystanie przez przedsiębiorcę z nieruchomości stanowi przysporzenie majątkowe, zaliczane przez ustawodawcę do tzw. nieodpłatnych świadczeń, zwiększających przychody podlegające opodatkowaniu.

Powołana wyżej ustawa o podatku dochodowym nie definiuje jednak pojęcia "nieodpłatnych świadczeń". W orzecznictwie sądowym dominuje pogląd, że w ich zakres wchodzą takie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątkowe innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym spółki osobowe, do których należy spółka cywilna, nie są podatnikami tego podatku lecz osoby fizyczne będące wspólnikami takich spółek.

Również na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) za przedsiębiorców uznaje się wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

W świetle powyższego, przy ustaleniu przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń należy uwzględnić relację tych osób z podmiotem, oddającym nieruchomość do nieodpłatnego używania.

Jak wskazano wyżej, obowiązek ustalenia przychodu z powyższego tytułu nie dotyczy tego przedsiębiorcy, który zawarł umowę nieodpłatnego korzystania z nieruchomości z osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej. Na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) - zstępni (syn w stosunku do ojca) są zaliczani do wskazanej grupy podatkowej.

Zatem po stronie ojca jako wspólnika spółki cywilnej nie powstanie obowiązek ustalenia przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń (art. 14 ust. 2 pkt 8 cyt. ustawy).

Również obowiązek ten nie wystąpi po stronie świadczącego wspólnika, ponieważ w takim przypadku nie można mówić o uzyskaniu przez tego współnika przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, gdyż spółka nie jest podatnikiem podatku dochodowego, a wspólnik w sensie podatkowym świadczyłby samemu sobie.