Stan faktyczny:

Małżonkowie prowadzili działalność gospodarczą na podstawie wspólnego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004r. nr 173, poz. 1807 ze zm.) w dniu 21 grudnia 2004r. małżonkowie dokonali zmiany uprzednio dokonanego wpisu w ten sposób, że pod dotychczasowym wpisem do ewidencji działalności gospodarczej – jako podmiot prowadzący tę działalność – pozostała żona, natomiast mąż został wpisany do ewidencji działalności gospodarczej pod nowym numerem.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Stosownie do art. 2 ustawy z dnia 13 października 1995r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jednolity: Dz.U. z 2005r. Nr 8, poz. 60) obowiązkowi ewidencyjnymi podlegają osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami (podmioty te otrzymują numery identyfikacji podatkowej). Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż ww., jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, a w szczególności zakłady (oddziały) osób prawnych oraz płatnicy podatków (podmioty te również otrzymują numery identyfikacji podatkowej). Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają wreszcie podmioty będące, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne (podmioty te również otrzymują numery identyfikacji podatkowej). Z powyższego wynika zatem, że każdy podmiot, który posiada status podatnika lub płatnika podatków bądź też status płatnika składek na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne podlega obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w przepisie art. 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników i powinien mieć nadany numer NIP.

Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 1 ww. ustawy podatnicy mają obowiązek aktualizowania danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym przez dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. W zgłoszeniu aktualizacyjnym osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność gospodarczą wykazuje się w szczególności (poz. C.7 formularza NIP-1) dane dotyczące rejestracji w organach prowadzących rejestr lub ewidencję.

Skoro stan danych znajdujących się w ewidencji podatników powinien odzwierciedlać rzeczywistość, to podatnik (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) – w przypadku wpisania przez właściwy organ do ewidencji działalności gospodarczej pod nowym numerem – powinien o tym fakcie zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego poprzez złożenie zgłoszenia aktualizacyjnego na druku NIP-1. Ponadto, w wykonaniu dyspozycji art. 5 ust. 4b w związku z art. 9 ust. 6 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, podatnik zobowiązany jest dołączyć do zgłoszenia aktualizacyjnego uwierzytelnione lub urzędowo poświadczone kopie dokumentów potwierdzających informacje objęte zgłoszeniem aktualizacyjnym w tym m. in. wpis do ewidencji działalności gospodarczej.

W przypadku zawiązania spółki cywilnej pomiędzy małżonkami osoba reprezentująca tę spółkę winna złożyć do właściwego naczelnika urzędu skarbowego zgłoszenie identyfikacyjne NIP-2 właściwe dla jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej wraz z załącznikiem NIP-D (informacja o wspólnikach spółki cywilnej) oraz m. in. uwierzytelnioną lub urzędowo poświadczoną kopią umowy spółki cywilnej – celem uzyskania dla spółki odrębnego od każdego z małżonków numeru identyfikacji podatkowej NIP. Należy przy tym wskazać, że – zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników – ww. zgłoszenia identyfikacyjnego NIP-2 dokonuje się niezależnie od zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.).