Stan faktyczny: Z wniosku wynika, że Pan X jest biegłym sądowym z zakresu klasycznych badań dokumentów. Z tytułu wykonywania na rzecz Sądów i Prokuratur czynności biegłego (sporządzanie ekspertyz pismoznawczych) osiąga przychody, które w podatku dochodowym od osób fizycznych kwalifikowane są jako przychody z działalności wykonywanej osobiście na zlecenie organów władzy i administracji - art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie strony: Czy do wynagrodzenia z tytułu czynności biegłego wlicza się kwoty uzyskane za udział w rozprawach (koszty uczestnictwa i dojazdu)?

Stanowisko podatnika: Pan X uważa, że do wynagrodzenia z tytułu czynności biegłego należy zaliczyć także zwrot kosztów uczestnictwa w rozprawie, ponieważ jest to nic innego jak wydanie ustnej opinii, natomiast koszty dojazdu na rozprawę nie powinny być wliczane do wynagrodzenia z tytułu czynności biegłego. Organ procesowy od tych kosztów nie odprowadza podatku dochodowego.

Ocena prawa stanu faktycznego: Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kielcach wyjaśnia: zgodnie z art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14, poz. 176 ze zmianami) za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator na podstawie właściwych przepisów zleci wykonanie określonych czynności a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10 i inkasentów należności publicznoprawnych a także przychody z tytułu udziału w komisjach powołanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Podstawą czynności adwokata lub biegłego jest tu szczególny pozaumowny stosunek prawny jaki powstaje w postępowaniu pomiędzy uprawnionym organem, który prowadzi to postępowanie, a osobą, która ten organ powołał.
O powołaniu adwokata lub biegłego z urzędu w danym postępowaniu rozstrzyga władczo organ prowadzący postępowanie. Również działając w sposób władczy, wprost na podstawie przepisów prawa, organ prowadzący postępowanie sam określa i zwraca biegłemu jego należności i faktycznie nie ma w tym stanie miejsca na negocjacje dwustronne warunków jakiejkolwiek umowy, której stronami byłyby z jednej strony uprawniony organ, a z drugiej biegły.
Wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną prace określa sąd w postanowieniu. Wynagrodzenie to łącznie z kwotą nazwaną przez wnioskodawcę "kosztami uczestnictwa" stanowi przychód, o którym mowa w powołanym art. 13 pkt 6 ustawy.

Jeżeli chodzi o problematykę kosztów uzyskania przychodów, zagadnienie to jest uregulowane w art. 22 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 22 ust. 10, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.
Jednocześnie informujemy, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym wolne od podatku są diety i inne należności na czas:
a) podróży służbowej pracownika,
b) podróży osoby nie będącej pracownikiem - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalenia należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej i samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.
Powołany przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 odnosi się zarówno do pracowników jak i osób nie będących pracownikami.

Zgodnie z art. 21 ust. 13 ustawy, zwolnienie dla osób nie będących pracownikami stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione: - w celu osiągnięcia przychodów lub - w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie odrębnych ustaw, lub przez organy / urzędy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub - przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonaniem tych funkcji.

Z pisma Pana wynika, że wydaje Pan opinie i sporządza ekspertyzy na zlecenie sądu i prokuratury. W związku z powyższym ponosi Pan koszty dojazdu na rozprawy i otrzymuje ich zwrot.

W świetle powyższego dla osób nie będących pracownikami podróż, w związku z którą otrzymane są świadczenia, o których mowa w przepisie, nie musi wiązać się z wykonywaniem zadania poza miejscowością, w której znajduje się siedziba podmiotu wypłacającego te świadczenia. W przypadku tych osób "podróży" nie należy bowiem utożsamiać z "podróżą służbową" - pojęciem zdefiniowanym w kodeksie pracy i odnoszącym się do pracowników.
Wolne od podatku (w ramach ustawowych limitów) są świadczenia otrzymane przez osoby nie będące pracownikami w związku z każdą podróżą odbytą w celu realizacji zadań w przedmiotowej sprawie zadań biegłego sądowego.
Zwolnienie stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nich nadzorowane.

Wobec powyższego, koszty podróży biegłego powołanego przez urzędy administracji państwowej, wypłacone do wysokości określonej w powołanych wyżej aktach prawnych i nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy.

Organ podatkowy informuje, że interpretacja w zakresie podatku od towarów i usług została wydana przez tut. Urzędu.
W świetle przedstawionego stanu faktycznego i prawnego stanowisko strony zawarte we wniosku z dnia 14.06.2005 r. jest prawidłowe.

Powyższa interpretacja:
- dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia, traci swoją moc z chwilą zmiany przepisów jej dotyczących,
- nie jest wiążąca dla podatnika/ płatnika/ inkasenta/ następcy prawnego podatnika/ osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatkowe, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej.