Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. z 2005 r. Dz.U. Nr 8, poz. 60) zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 13.04.2005 r., znak IIUS-II-443/15/2005 w sprawie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie podatnika.

Pismem z dnia 2.03.2005 r. M S zwróciła się do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług. Zapytanie dotyczyło momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku otrzymywania zaliczki przed wykonaniem usługi. Z opisanego stanu faktycznego wynika, że Podatniczka przed otrzymaniem zaliczki wystawia fakturę, w której określa dopiero termin jej płatności. Zdaniem Podatniczki obowiązek podatkowy w przedstawionej sytuacji powstaje z chwilą wpływu pieniędzy na rachunek bankowy.

Po rozpatrzeniu przedmiotowej sprawy Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie postanowieniem z dnia 13.04.2005 r. znak: IIUS-II-443/15/2005 uznał stanowisko Podatniczki za prawidłowe. W opinii organu I instancji obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania części należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi powstaje wyłącznie z chwilą jej otrzymania.

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie dokonując oceny zgodności z prawem wydanego przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie postanowienia z dnia 13.04.2005 r., znak: IIUS-II-443/15/2005 stwierdził, iż zachodzą przesłanki określone przepisem art. 14b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej, co skutkuje koniecznością zmiany przedmiotowego postanowienia.

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) w art. 19 ust. 1 wprowadza ogólną zasadę, zgodnie z którą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust.6, art. 20 i art. 21ust. 1.

Powstanie obowiązku podatkowego w sytuacji gdy podatnik przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymuje część należności reguluje art. 19 ust. 11 ustawy o VAT , który jest przepisem szczególnym w stosunku do ogólnej zasady wskazanej wyżej. Zgodnie z powyższym przepisem w przypadku, gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności (zaliczkę, zadatek, przedpłatę, ratę) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

W sytuacji otrzymania części należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi podatnik jest zobowiązany do wystawienia faktury dokumentującej otrzymaną zaliczkę w terminie nie późniejszym niż 7 dnia od otrzymania zaliczki (w stanie prawnym sprawy § 17 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług .(Dz. U. Nr 97 poz., 971)

Organ I instancji zasadnie przywołał powyższe przepisy dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego przy otrzymaniu zaliczki a także obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej, pominął jednak istotny w stanie faktycznym sprawy art. 108 ustawy o VAT, który obliguje podmiot, który wystawił fakturę z wykazaną kwotą podatku - do jego zapłaty.

W konsekwencji stwierdzić należy, iż w przypadku otrzymania zaliczki bez uprzedniego wystawienia faktury z wykazanym podatkiem obowiązek podatkowy powstaje na zasadach określonych w art. 19 ust. 11 ustawy o VAT czyli w momencie wpływu zaliczki. Natomiast, gdy przed otrzymaniem zaliczki wystawiono fakturę, w której wykazano kwotę podatku od należnej dopiero zaliczki na poczet usługi, wówczas podatnik obowiązany jest na podstawie art. 108 ustawy o VAT rozliczyć podatek w niej wykazany w deklaracji za okres w którym wystawiono fakturę, bez względu na późniejszą wpłatę zaliczki określonej w fakturze. W sytuacji, gdy wystawienie faktury zaliczkowej, jak i wpływ zaliczki mają miejsce w jednym okresie rozliczeniowym podatnik obowiązany jest rozliczyć podatek należny od zaliczki w rozliczeniu danego okresu.