Stan faktyczny

Podatnik wykonuje prace konserwatorskie na podstawie umowy zlecenia. W związku z powyższym prowadzi ewidencję umów w celu ustalenia momentu, w którym nastąpi przekroczenie kwoty granicznej uprawniającej do zwolnienia podmiotowego.

Zdaniem podatnika wykonywane przez niego usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na niewielką kwotę wynagrodzenia może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Ocena prawna stanu faktycznego

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) – zwanej dalej ustawą VAT - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Przez działalność gospodarczą rozumie się – zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy VAT - wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do treści ust. 3 w/wym. artykułu, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności;

1. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1 – 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.);
2. wykonywanych przez osobę fizyczną na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy;
3. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2 – 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

W art. 13 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr. 14, poz. 176 ze zm.) ustawodawca wymienił m.in. przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej – z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Z przedstawionych powyżej przepisów prawa wynika, że świadczenie usług w ramach umowy zlecenia, o której mowa w art. 13 pkt. 8 lit. a) cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy VAT wyłącznie w sytuacji, gdy z tytułu świadczenia w/w usług osoby fizyczne świadczące te usługi są związane ze zlecającym ich wykonanie więzami prawnymi co do:

• warunków wykonywania usług,
• wynagrodzenia,
• odpowiedzialności zlecającego.

Wskazać przy tym należy, że umowy cywilnoprawne (w tym umowy zlecenia) co do zasady tworzą pewien rodzaj stosunku prawnego pomiędzy zlecającym wykonanie czynności a zleceniobiorcą, który te czynności wykonuje. Dyspozycja zawarta w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy VAT w przypadku umów zlecenia spełniona jest jedynie wówczas, gdy treścią takich umów jest określenie nie tylko wynagrodzenia ale także warunków oraz – co wymaga podkreślenia – umowa taka powinna zawierać szczegółowe ustalenie warunków odpowiedzialności zlecającego za wykonanie zlecenia.

W stanie faktycznym przedstawionym przez pytającego stwierdzić należy, że zawarta przez podatnika umowa o świadczenie usług konserwatorskich nie tworzy między stronami więzów prawnych co do odpowiedzialności zlecającego wykonanie zlecenia.

Biorąc pod uwagę w/w stan prawny oraz przedstawiony przez podatnika stan faktyczny sprawy wskazać zatem należy, że świadczenie usług konserwatorskich w ramach umowy zlecenia przedstawionej przez podatnika jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stwierdzić zatem należy, iż pytający jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1 w/w ustawy.

Jednocześnie zauważyć należy, że podatnikowi przysługuje prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 9 w zw. z ust. 1 ustawy o VAT do momentu, w którym wartość sprzedaży nie przekroczy kwoty 45.700 zł. w 2004r.

Zgodnie z art. 109 ust. 1 podatnicy zwolnieni od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 obowiązani są prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Celem ewidencjonowania sprzedaży przez podatników zwolnionych jest ustalenie momentu przekroczenia kwoty obrotu uprawniającej do korzystania ze zwolnienia od podatku, przy czym zauważyć należy, że przepisy nie określają szczegółowych zasad prowadzenia tej ewidencji.

W złożonym zapytaniu Podatnik nie wskazuje jakiego rodzaju prace konserwatorskie są przedmiotem jego świadczenia.

Wskazać należy, że świadczenie usług konserwacji zabytków o symbolu PKWiU 92.5 jest przedmiotowo zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w/cyt. ustawy (poz. 11 zał. Nr 4 do ustawy) , z wyjątkiem usług budowlanych (wykonywanych w obiektach objętych nadzorem konserwatorskim), które mieszczą się w zakresie działu PKWiU 45- „Roboty budowlane” i podlegają opodatkowaniu 22% stawką podatku VAT, a w przypadku, gdy są wykonywane w obiektach budownictwa mieszkaniowego 7% stawką tego podatku.

Natomiast podmioty wykonujące wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo od podatku od towarów i usług są podmiotami zwolnionymi od tego podatku niezależnie od osiągniętego obrotu i zgodnie z art. 109 ust. 3 cyt. ustawy, nie ciąży na nich obowiązek prowadzenia ewidencji VAT.