Stan faktyczny:

Spółka jest firmą spedycyjną (PKD 6340C). Przeważającym przedmiotem działalności są usługi drogowego transportu międzynarodowego. W większości umów, należności za wykonane usługi są wyrażane w walutach obcych (EUR, GBP, USD). Zwyczajowo Spółka stosuje do przeliczania średni kurs NBP z dnia załadunku towaru, zgodnie ze zleceniem transportowym, tj. umową cywilno-prawną.

Faktury wystawiane są zwykle po wykonaniu usługi i po dostarczeniu przez przewoźnika realizującego zlecenie wszystkich wymaganych dokumentów (list przewozowy i inne) – około 10-14 dni po załadunku.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Obowiązek przeliczania kwot podatku wykazywanych na fakturze VAT na złote polskie wynika z przepisu § 12 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971). Przepis ten stanowi, iż kwoty podatku wykazuje się w złotych bez względu na to, w jakiej walucie określona jest w fakturze kwota należności.

Sposób przeliczania kwot wykazywanych na fakturach, w sytuacji gdy kwoty te wykazywane są w walutach obcych, został jednoznacznie uregulowany w przepisie § 37 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.).

Generalną zasadą jest, że kwoty wyrażone w walucie obcej wykazywane na fakturze przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury. W przepadku natomiast gdy, jak stanowi § 37 ust. 2 wymienionego rozporządzenia, na dzień wystawienia faktury nie został wyliczony i ogłoszony bieżący kurs średni danej waluty, do przeliczenia należy stosować kurs wymiany ostatnio wyliczony i ogłoszony.

Powyższą zasadę należy stosować wówczas, gdy faktura została wystawiona w obowiązującym terminie. Jeżeli faktura zostanie wystawiona z uchybieniem tego terminu, kwoty przelicza się według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień powstania obowiązku podatkowego (§ 37 ust. 3). Jeżeli jednak na ten dzień kurs nie zostanie wyliczony i ogłoszony, do przeliczenia należy przyjąć kurs wymiany ostatnio wyliczony i ogłoszony.

Przepisy § 37 ust. 1 – 3 stosuje się odpowiednio do przeliczania kwot wykazywanych na fakturze wystawionej przez podatnika podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, jeżeli dokumentują one czynności, które u podatnika stanowią: wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, dostawę towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca lub import usług (ust. 4).

Powyższe nie wyklucza zasady swobody kształtowania stosunku cywilnoprawnego między kontrahentami, jednakże dla prawidłowości rozliczeń w podatku od towarów i usług z tytułu prowadzonej działalności zastosowanie znajdzie wyłącznie zapis § 37 cytowanego wyżej rozporządzenia.