Podatnik zwrócił się do Urzędu Skarbowego Poznań - Nowe Miasto o interpretację zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa, kontrola skarbowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Zapytanie dotyczyło kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych świadczenia pieniężnego otrzymanego przez podatnika od pracodawcy na podstawie umowy, jaką ten pracodawca zawarł ze związkami zawodowymi działającymi w firmie. Umowę tę nazwano "Regulaminem Dobrowolnych Odejść Pracowników (...)". W złożonym piśmie podatnik wyjaśnił, iż w powyższym regulaminie pracodawca zobowiązał się wypłacić odpowiednie świadczenia pieniężne tym pracownikom, którzy zdecydują się na rozwiązanie umowy o pracę - zgodnie z ustawą z dnia 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników - uzgadniając wcześniej termin rozwiązania. Powyższe świadczenie pieniężne składało się z dwóch części: odprawy pieniężnej w wysokości 1, 2 lub 3 miesięcznego wynagrodzenia oraz odprawy w wysokości ustalonej w regulaminie. Podatnik wyraził stanowisko, iż pierwsza część wspomnianego świadczenia, jego zdaniem, podlega opodatkowaniu, natomiast druga stanowi odszkodowanie zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Organ podatkowy pierwszej instancji, w oparciu o przedstawiony przez stronę stan faktyczny, postanowieniem uznał, iż ta część otrzymanego świadczenia pieniężnego, nazwanego przez podatnika "odszkodowaniem" stanowi - zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz-nych - przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W dniu 15.06.2005r. podatnik złożył zażalenie, w którym zakwestionował stanowisko organu podatkowego wyrażone w wydanym postanowieniu. Zdaniem podatnika część otrzymanego przez niego świadczenia stanowi od-szkodowanie zwolnione z opodatkowania. Uzasadniając swój pogląd podatnik stwierdził, iż poniósł on szkodę, gdyż wysokość wypłaconego przez pracodawcę na podstawie "Regulaminu Dobrowolnych Odejść Pracowników (...)" świadczenia pieniężnego była znacznie niższa od tej, którą otrzymałby na mocy Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy. Podatnik podniósł, iż jego zdaniem, powyższy regulamin nie stanowi części Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, pomimo, że się na niego powołuje. Zmiany lub uzupełnienia wyżej wymienionego Układu Zbiorowego - zgodnie z art. 46 ust. 1 Układu - a także załączników do niego, winny być wprowadzone w drodze protokołów dodatkowych podpisanych przez strony, które Układ zawarły. Takiego Protokołu Dodatkowego zmieniającego Załącznik do tego Układu o tytule "Gwarancje zatrudnienia" - jak dowodzi podatnik - strony nie zawarły. Pracodawca i związki zawodowe podpisały natomiast "Regulamin Dobrowolnych Odejść Pracowników (...)", który mniej korzystnie niż postanowienia Załącznika "Gwarancje zatrudnienia" reguluje kwestię odpraw związanych z dobrowol-nym rozwiązaniem umowy o pracę. Dlatego podatnik uważa, iż otrzymał on odszkodowanie w rozumieniu przepisów prawa cywilnego "z art. 471 KC, przez co winno to odszkodowanie być zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:

Złożone przez podatnika zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem dokonana przez organ podatkowy pierwszej instancji interpretacja przepisów prawa podatkowego, w przedstawionym przez podatnika stanie faktycznym, poparta powołanymi przez ten organ orzeczeniami sądowymi, jest prawidłowa.

O opodatkowaniu przychodów ze stosunku pracy decydują zasady ogólne zawarte w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

I tak, przepis art. 9 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że opo-datkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody osób fizycznych, z wyjątkiem taksatywnie wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c tej ustawy.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym do źródeł przychodów zaliczamy m.in. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Ogólna definicja przychodów zawarta w art. 11 ustawy o podatku dochodowym, dla potrzeb opodatkowania dochodów uzyskiwanych z tytułu pracy osobistej została uzupełniona w przepisie art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, z którego wynika, że za przychody m. in. ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zatem, zawarty w powyższym przepisie niezamknięty katalog, obejmuje w swoim zakresie wszelkie wypłaty - z wyjątkami wyraźnie określonymi przez ustawodawcę - dokonywane na rzecz pracownika, a więc i te, które wynikają z uprawnień ustanowionych w szczególnych przepisach normujących stosunki pracownicze.

Wyjątek wskazany przez podatnika został zawarty w przepisach art. 21 ust. 1 pkt. 3 lit. a, b i d cyt. ustawy, który stanowi, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, odpraw pieniężnych wypłaconych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, a także odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji.

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez podatnika wynika, iż otrzymał on od swojego pracodawcy świadczenie pieniężne (składające się z dwóch części) wypłacone na podstawie porozumienia nazwanego "Regulaminem Dobrowolnych Odejść Pracowników (...)" zawartego pomiędzy tym pracodawcą a związkami zawodowymi działającymi w firmie. Porozumienie to zostało zawarte w wyniku negocjacji, po konsultacjach i uzyskaniu opinii zakładowych związków zawodowych tj. według reguł określonych w ustawie z dnia 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosun-ków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.), będącej w istocie integralną częścią prawa pracy. W tej sytuacji nie można zgodzić się ze stanowiskiem podatnika, iż wypłata przedmiotowego świadczenia pieniężnego nie nastąpiła na podstawie porozumienia mającego swoje umocowanie w prawie pracy. W związku z powyższym powoływanie przez podatnika art. 471 Kodeksu cywilnego stanowiącego, iż dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, jako źródła wypłaty otrzymanego świadczenia jest nieuzasadnione. Przepis ten odnosi się bowiem do stosunków zobowiązaniowych (a nie wynikających z umowy o pracę) regulowanych właśnie przepisami kodeksu cywilnego. Omawiany regulamin dobrowolnych odejść z pracy pracowników w zakresie przyznającym pracownikom dodatkowe świadczenia w przypadkach podjęcia decyzji o dobrowolnym odejściu z pracy, kształtuje nową treść indywidualnych stosunków pracy, z której pracownicy mogą wywodzić ewentualne roszczenia. W ocenie organu podatkowego drugiej instancji stanowi on porozumienie normatywne wywołujące skutki na gruncie tej dziedziny, której dotyczy tj. prawa pracy.

Mając powyższe na uwadze, należy podzielić pogląd organu podatkowego pierwszej instancji, że należność otrzymana przez podatnika wskutek wyrażenia zgody na dobrowolne rozwiązanie umowy o pracę stanowi wypłatę pieniężną mającą swe źródło w stosunku pracy (ukształtowanym umową o pracę oraz wspomnianym regulaminem), a nie odszkodowaniem przyznanym na podstawie przepisów prawa cywilnego.

Co się zaś tyczy uzasadnienia poglądu podatnika, iż otrzymał on odszkodowanie, bowiem przedmiotowy regulamin mniej korzystanie regulował kwestię świadczeń pieniężnych niż załącznik do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy - Gwarancje Zatrudnienia, stwierdzić należy, iż jest ono chybione. Wyżej wymienione akty regulują bowiem dwie różne sytuacje tj. pierwszy z nich sytuację materialną pracownika w przypadku dobrowolnego odejścia z pracy, drugi natomiast kwestię świadczeń pieniężnych w przypadku nie dotrzymania przez pracodawcę gwarancji zatrudnienia (zwolnienia pracownika).

Interpretacji udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu jej sporządzenia.