Stan faktyczny

Podatnik był użytkownikiem wieczystym działki nr 10/9 wraz z budynkiem kotłowni i urządzeniami towarzyszącymi na podstawie decyzji Zarządu Miasta z dnia 1 marca 1995r.

Z dniem 31 marca 2003r. środki trwałe położone na przedmiotowej działce gruntu zostały zlikwidowane i obecnie figurują w ewidencji pozabilansowej podatnika.

W dniu 7 maja 2003r. podatnik zrzekł się użytkowania wieczystego gruntu wraz z budynkiem kotłowni i urządzeniami towarzyszącymi na rzecz ich właściciela – Miasta.

Do dnia 14 czerwca 2004r. Miasto nie dokonało protokolarnego przejęcia działki, budynku i urządzeń.

Ocena prawna stanu faktycznego

Zapytanie dotyczy stanu prawnego obowiązującego w dacie 7 maja 2003r. a więc pod rządami ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm./ zwanej dalej ustawą o VAT.

Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 tej ustawy opodatkowaniu podlegała sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej a także inne czynności wymienione enumeratywnie w ust. 3 cytowanego przepisu.

Wyliczenie to ma charakter zamknięty, co oznacza, iż wyłącznie dokonanie tych czynności powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

Prawo użytkowania wieczystego jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 232 Kodeksu cywilnego, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność gmin lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.

Zgodnie z postanowieniami Kodeksu cywilnego budynki i urządzenia znajdujące się na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste, których użytkownik nie wzniósł ani nie nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, nie stanowią jego własności (art. 235 ustawy Kodeks Cywilny). W sytuacji gdy budynki i urządzenia są trwale związane z gruntem stanowią część składową nieruchomości i dzielą los prawny tej nieruchomości (art. 48 ustawy Kodeks Cywilny). Stąd stwierdzić należy, iż w okolicznościach sprawy budynek kotłowni wraz z urządzeniami towarzyszącymi jest częścią składową nieruchomości będącej przedmiotem użytkowania wieczystego.

Zauważyć należy, iż grunty nie były uznane za towary w myśl art. 4 pkt 1 “starej” ustawy o VAT, jak również oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste nie było usługą w rozumieniu art. 4 pkt 2 tej ustawy.

Z tych przyczyn należy stwierdzić, iż czynność zrzeczenia się przez wieczystego użytkownika prawa użytkowania wieczystego gruntu (nie będącego towarem w rozumieniu ustawy o VAT) na rzecz właściciela nieruchomości, jako nie wymieniona w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.