DECYZJA

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa ( tekst jedn. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz.60 ) po rozpatrzeniu zażalenia wniesionego przez Bank w dniu 25.05.2005r. na postanowienie Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 5.05.2005r. Nr PD 1/423-23/05 odmawiające potwierdzenia stanowiska podatnika zajętego we wniosku z dnia 01.02.2005r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie opodatkowania transakcji SWAP - Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie uchyla zaskarżone postanowienie i stwierdza, iż stanowisko podatnika jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 01.02.2005r. Bank złożył wniosek do Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji o zakresie i sposobie zastosowania prawa podatkowego w kwestii zasad opodatkowania transakcji SWAP.

Ze stanu faktycznego przedstawionego w w/w piśmie wynika, że Bank zawiera transakcje SWAP oraz transakcje CIRS na rynku międzybankowym w celu zabezpieczenia ryzyka kursowego innych transakcji.

Wnioskodawca charakteryzując transakcje SWAP stwierdził, że polegają one na sprzedaży/ kupnie waluty z okresem zapadalności do dwóch dni ( SPOT ) z jednoczesnym obowiązkiemodkupienia/ odsprzedaży tej waluty w dacie przyszłej ( data FORWARD) .

W wyniku tej transakcji Bank oddaje / otrzymuje po określonym kursie SPOT walutę, którąpo ustalonym w dniu zawarcia transakcji kursie FORWARD musi otrzymać/ zwrócić w oznaczonym terminie. Bank w swoim wystąpieniu wskazał, że przedmiotem transakcji SWAP jest wzajemne zobowiązanie stron do przeniesienia na rzecz drugiej strony własności określonej waluty z obowiązkiem jej zwrotu po przyjętych przez strony kursach wymiany, które są ustalane w tym samym czasie na podstawie istniejących w danym momencie parametrów rynkowych, a więc wynikiem ekonomicznym tej transakcji będzie dla Banku różnica pomiędzy wartością kontraktu w złotych na datę SPOT, a wartością na datę FORWARD.

W ocenie Banku kontrakty SWAP są wyodrębnionymi rodzajowo kontraktami terminowymi o cechach przedmiotowo istotnych, podobnych do złożenia dwóch kontraktów: SPOT oraz FORWARD, ale kontrakty te wykazują również odrębne rodzajowo cechy, a też podstawowe cele i funkcje stawiane przed transakcją SWAP są różne od celów transakcji SPOT oraz FORWARD.

Dla określenia skutków podatkowych, wnioskodawca utrzymuje jednak, iż transakcja SWAP jest transakcją jednorodną, w której wszystkie przepływy pieniężne są uwzględniane odpowiednio jako koszty / przychody w rozliczeniu całej transakcji.

Bank stoi na stanowisku, że w dacie SPOT i FORWARD powstaje przychód z transakcyjnych różnic kursowych, ponadto w dacie FORWARD przychód z transakcji SWAP. Analogicznie w dacie SPOT i FORWARD powstają koszty z transakcyjnych różnic kursowych a w dacie FORWARD koszt z transakcji SWAP.

W zaskarżonym postanowieniu Naczelnik Małopolskiego Urzędu Skarbowego, powołując się na treść art. 16 ust. 1 b, art. 16 ust. 1 pkt 8b oraz 12 ust. 3 a ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( tekst jedn. Dz. U. Nr 54 z 2000r, poz. 654 ze zm. ) stwierdził, że realizacja praw z kontraktu typu SWAP następuje w każdej dacie płatności za wykonanie świadczenia wynikającego z kontraktu, stąd brak jest podstaw by w/w kontrakt traktować jako transakcję, dla której rozliczenie skutków podatkowych następuje w dacie FORWARD. Tym samym organ I instancji odmówił potwierdzenia stanowiska podatnika przedstawionego we wniosku.

W zażaleniu na w/w postanowienie, uzupełnionym pismem z dnia 08.07.2005r. ( data wpływu do Izby Skarbowej 21.07.2005r. ) Bank domaga się zmiany postanowienia wydanego przez Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego.

W uzasadnieniu swojego stanowiska podatnik nawiązał do wcześniejszej urzędowej interpretacji przepisów wydanej w piśmie z dnia 26.08.2004r, Nr PD 1/423/114/04 w sprawie transakcji SWAP, w której Naczelnik MUS prezentował odmienny pogląd niż obecnie. Bank podnosi, że transakcja SWAP jest transakcją jednorodną co do charakteru prawnego oraz jednolitą co do treści, a więc skutki takiej transakcji mogą być analizowane tylko w odniesieniu do całej transakcji, a nie do dwóch odrębnych transakcji SPOT i FORWARD.

Podatnik kwestionując stanowisko I instancji stwierdza, że w transakcji SWAP przychody i odpowiednio koszty uzyskania przychodów powstają:

- w dacie SPOT z tzw. transakcyjnych różnic kursowych

- w dacie FORWARD z tzw. transakcyjnych różnic kursowych

- w dacie FORWARD z transakcji SWAP ( z tyt. wykonania usługi/zbycia prawa majątkowego ).

W odniesieniu do skutków podatkowych transakcji CIRS, w której w trakcie trwania kontraktu dochodzi do wymiany przepływów pieniężnych, Bank uważa, że zarówno przychody jak i koszty są uwzględnione w rozliczeniu poszczególnych przepływów. Skutki te, zdaniem Banku dotyczą tylko tych płatności /odsetek/, których wymiana ma nastąpić w ustalonych okresach rozliczeniowych, nie są natomiast rozliczane różnice kursowe niezrealizowane od instrumentów bazowych, z których powstają płatności odsetkowe, aż do czasu ostatecznego rozliczenia w dacie FORWARD.

Podatnik podnosi też, że w przypadku gdy rozliczenie kontraktu CIRS będzie polegać tylko na wypłacie różnicy wynikającej z przeliczenia wymiany przepływów pieniężnych, to przychód bądź koszt uzyskania przychodu, zostanie uwzględniony w rozliczeniu danego okresu rozliczeniowego.

Po rozpatrzeniu zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie stwierdza, co następuje:

Problemy poruszone przez Bank sprowadzają się do rozliczenia skutków podatkowych związanych z ustaleniem przychodów bądź kosztów z tyt. różnic kursowych oraz dochodu z tyt. rozliczenia transakcji SWAP i CIRS.

Bank de facto kwestionuje stanowisko jakie zajął organ I instancji tylko odnośnie rozliczania dochodu z transakcji SWAP. Naczelnik MUS w zaskarżonym postanowieniu opowiedział się za rozliczaniem dochoduz transakcji SWAP w dacie przepływów pieniężnych, czyli także w dacie SPOT, natomiast Bank w zażaleniu dowodzi, że wynik transakcji SWAP powinien być rozpoznany w dacie realizacji transakcji tj. w dacie FORWARD.

Należy przy tym zwrócić uwagę, że organ I instancji wydając zaskarżone postanowienie opierał się na stanie faktycznym przedstawionym przez podatnika we wniosku z dnia 01.02.2005r. Z treści tego pisma można wnioskować, że Bank dokonując oceny skutków podatkowych pomija odrębność rodzajową transakcji SWAP oraz CIRS i przyjmuje jednolite rozwiązania podatkowe dla różnych rodzajów transakcji. Tymczasem elementem kontraktu CIRS są przepływy płatności odsetkowych, stąd też brak było podstaw by uznać za zasadne stanowisko podatnika, że rozliczenie skutków podatkowych następuje w innej dacie niż data płatności wynikająca z kontraktu.

Dopiero w zażaleniu i w piśmie z dnia 08.07.2005r. stanowiącym uzupełnienie do zażalenia, Bank w pewnym zakresie zmodyfikował stanowisko prezentowane uprzednio we wniosku, gdyż odniósł się do kwestii okresowej wymiany odsetek między stronami kontraktu i wyraźnie rozróżnił podatkowe skutki transakcji CIRS od transakcji SWAP. Podobnie w piśmie z dnia 08.07.2005r, stanowiącym uzupełnienie do zażalenia, odrębnie przedstawiono istotę, charakter tych transakcji i zasady ich rozliczania. W swoim wystąpieniu Bank podtrzymał dotychczasowe stanowisko w odniesieniu do transakcji SWAP oraz zaprezentował pogląd, iż w transakcji CIRS � będącej odmianą transakcji SWAP - w rozliczeniu podatkowym zostanie uwzględniony wynik z każdego rozliczenia płatności odsetkowych w ramach przepływów pieniężnych wynikających z zawartego kontraktu. Będą one odpowiednio kwalifikowane jako przychód, bądź koszt dla celów podatkowych. Z kolei nie zrealizowane różnice kursowe z wyceny instrumentów bazowych nie zostaną uwzględnione w podstawie opodatkowania aż do chwili ich ostatecznego rozliczenia w dacie FORWARD.

Tut. Organ pragnie podkreślić, że Bank w zażaleniu nie zarzuca organowi I instancji naruszenia przepisów ustawy o podatku dochodowym, a jedynie przedstawia własne stanowisko w przedmiotowej sprawie, które w dużej mierze jest zbieżne ze stanowiskiem zajętym przez Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego.

Bank prezentuje odmienny pogląd jedynie w kwestii rozliczenia wyniku z transakcji SWAP twierdząc, że powinien zostać rozliczony jako przychód albo jako koszt w dacie FORWARD, zaś Naczelnik MUS uznał, że realizacja praw z kontraktu typu SWAP następuje w każdej dacie płatności za wykonanie świadczenia.

Natomiast w odniesieniu do rozliczania różnic kursowych w transakcjach SWAP i CIRS, a także płatności odsetkowych w ramach przepływów pieniężnych wynikających z transakcji CIRS stanowisko Banku nie pozostaje w sprzeczności ze stanowiskiem organu I instancji.

Dyrektor Izby Skarbowej zauważa, iż zarówno transakcje SWAP jak i CIRS nie są bezpośrednio uregulowane tak w przepisach prawa cywilnego, bankowego jak i prawa podatkowego. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie normują w szczegółach kwestii podatkowych w odniesieniu do występujących na rynku różnego rodzaju instrumentów finansowych tylko określają pewne zasady ogólne, według których należy kwalifikować i rozliczać skutki podatkowe tego typu transakcji.

Definicję pochodnych instrumentów finansowych zawiera art. 16 ust. l b ustawy z 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( tekst jedn. Dz. U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 ze zm. ), który stanowi, iż przez pochodne instrumenty finansowe rozumie się prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej lub papierów wartościowych, albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów, a w szczególności opcje i kontrakty terminowe. Kontrakty SWAP i CIRS nie zostały wymienione w w/w przepisie, w świetle kodeksu cywilnego należą do umów nienazwanych, ale w § 3 pkt 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12.12.2001r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobów prezentacji instrumentów finansowych ( Dz. U. Nr 149 z 2001 r. poz. 1674 ze zm. ) kontrakty SWAP zaliczono do instrumentów pochodnych, określając je jako umowę zamiany przyszłych płatności na warunkach z góry określonych przez strony. Transakcje CIRS uznawane za odmianę transakcji SWAP - powinny podlegać podobnej klasyfikacji.

Zatem, biorąc pod uwagę charakter i istotę transakcji SWAP i CIRS należałoby uznać je za prawa majątkowe, których cena zależy od ceny walut obcych, wysokości stóp procentowych i chociaż nie są enumeratywnie wymienione w przepisie art.. 16 ust. l b ustawy, to spełniają przesłanki warunkujące zaliczenie ich do pochodnych instrumentów finansowych.

Wobec powyższego, wydatki z nimi związane winny być rozliczone stosownie do art. 16 ust. l pkt 8b w/cyt. ustawy, to jest w dacie realizacji praw wynikających z tych instrumentów, albo rezygnacji z realizacji praw albo ich odpłatnego zbycia, zaś przychody z tego tytułu należy wykazywać zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 12 ust. 3 a ustawy. Przepisy te, aczkolwiek nie wystarczające dla objęcia wszystkich aspektów i konsekwencji przeprowadzanych transakcji SWAP i CIRS, należy interpretować zgodnie z ich literalnym brzemieniem, gdyż każda inna wykładnia rozszerzająca byłaby sprzeczna z przyjętą w orzecznictwie podatkowym zasadą ścisłej wykładni prawa podatkowego i konstytucyjną zasadą nakładania obowiązków podatkowych wyłącznie na mocy ustawy.

Biorąc pod uwagę przytoczone wyżej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz przedstawiony przez podatnika stan faktyczny należy stwierdzić, iż dla prawidłowej kwalifikacji skutków podatkowych przedmiotowych transakcji istotne jest ustalenie momentu, w którym dochodzi do realizacji różnic kursowych, odsetek oraz praw z pochodnych instrumentów finansowych.

Trzeba przy tym podkreślić, iż rozliczenie różnic kursowych związanych z wymianą walut i odsetek jest uregulowane odrębnymi przepisami ustawy o podatku dochodowym i następuje niezależnie od rozliczenia dochodu z transakcji SWAP.

W celu prawidłowego określenia wyniku na tej transakcji istotne jest ustalenie momentu realizacji praw z transakcji, rezygnacji z realizacji bądź ich odpłatnego zbycia. W przedmiotowej sprawie problemem spornym, jest właśnie określenie momentu realizacji praw z tytułu transakcji SWAP.

Dla rozstrzygnięcia tej kwestii - zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej - podstawowe znaczenie ma analiza przebiegu tej transakcji.

Istotą transakcji SWAP - jak wskazano wyżej - jest wymiana waluty z obowiązkiem jej zwrotu czyli powrotna wymiana waluty po ustalonym wcześniej kursie transakcyjnym, przy czym w dacie SPOT dochodzi do wymiany instrumentów bazowych czyli do rzeczywistej wymiany walut, a w dacie FORWARD do ich zwrotu. Zatem należałoby uznać, iż dopóki nie nastąpi powrotna wymiana walut transakcja ta nie jest wykonana. Oznacza to, że do wykonania, czyli do realizacji transakcji SWAP dochodzi w dacie FORWARD.

Ponadto Dyrektor Tut. Izby zauważa, że przedstawionej wyżej reguły nie można stosować do wszystkich transakcji typu SWAP, gdyż występujące między nimi różnice wywołują odmienne konsekwencje podatkowe. W przypadku transakcji CIRS realizacja praw następuje w drodze wymiany poszczególnych przepływów odsetkowych, tak więc skutki podatkowe należy rozliczać w każdej dacie płatności dokonywanej na mocy tego specyficznego kontraktu.

Reasumując w rachunku podatkowym należy uwzględnić:

1) z tyt. transakcji SWAP :

- transakcyjne różnice kursowe w dacie ich realizacji ( SPOT i FORWARD ),

- wynik na transakcji w dacie realizacji ( FORWARD ) lub w dacie odstąpienia od realizacji bądź odpłatnego zbycia.

2) z tyt. transakcji CIRS:

- płatności odsetkowe w ramach przepływów pieniężnych w każdej dacie płatności,

- różnice kursowe w dacie ich realizacji,

- rozliczenie kontraktu w formie wypłaty różnicy wynikającej z przeliczenia wymiany przepływów pieniężnych.

Decyzja miniejsza jest ostateczna w administracyjnym toku instancji. Na decyzję przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie w terminie 30 - dni od daty jej doręczenia. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach.