INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012r., poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 maja 2012r. (data wpływu 16 maja 2012r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 sierpnia 2012r. (data wpływu 10 sierpnia 2012r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku w odniesieniu do świadczonych usług – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 maja 2012r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku w odniesieniu do świadczonych usług.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 8 sierpnia 2012r. (data wpływu 10 sierpnia 2012r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 31 lipca 2012r. znak IBPP2/443-470/12/IK.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych o nieograniczonym obowiązku podatkowym. Prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą A. Szkolenia, Konsultacje i Doradztwo Finansowe Konrad G. Zgodnie z wpisem do Ewidencji Działalności Gospodarczej przedmiotem prowadzonej działalności są między innymi szeroko pojęte usługi z dziedziny finansów, pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, działalności agencji reklamowej, działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych oraz usługi związane pozaszkolnymi formami edukacji.

Na podstawie zawartych umów Wnioskodawca zajmuje się współpracą z innymi podmiotami gospodarczymi zarówno spółkami jak i osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, które zajmują się pośrednictwem na rynku usług związanych z oferowaniem instrumentów finansowych oraz usług ubezpieczeniowych. Pośredniczą one głównie przy obrocie produktów wchodzących w skład ofert otwartych funduszy emerytalnych (OFE), towarzystw funduszy inwestycyjnych (TFI) oraz banków. Zgodnie z zawartymi umowami do zadań Wnioskodawcy należy przede wszystkim:

1. pozyskiwanie nowych klientów,
2. dostarczanie klientom ofert, materiałów reklamowych oraz pełnej dokumentacji dotyczącej oferowanych produktów,
3. dokonywanie prezentacji produktów oraz przedstawienia warunków ich funkcjonowania,
4. prowadzenie działalności promocyjnej,
5. pomocy klientowi polegająca na przygotowaniu i przyjmowaniu dokumentacji niezbędnej dla danego produktu.
   
   

Obecnie Wnioskodawca wykonuje wyżej wymienione czynności w ramach zawartych umów zarówno ze spółkami jak i osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą.

Pierwsza umowa to umowa zawarta ze spółką komandytowo-akcyjną na usługi pośrednictwa w sprzedaży produktów bankowych, ubezpieczeniowych i instrumentów finansowych. Spółka ta posiada zgodę Komisji Nadzoru Finansowego na wykonywanie działalności w zakresie jak powyżej. Spółka pośredniczy w zakresie zawierania umów, których przedmiotem są omawiane produkty i usługi pomiędzy Oferentami produktów a Klientami.

W oparciu o generalną umowę zawartą pomiędzy Wnioskodawcą jako Pośrednikiem, a Spółką powierzono Wnioskodawcy wykonywanie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej tych czynności w imieniu i na rzecz Spółki. Wnioskodawca został wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych, jako osoba fizyczna, przy pomocy której Spółka wykonuje czynności agencyjne, zgodnie z postanowieniami art. 40 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 22 maja 2003r., o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. z 2003r. Nr 124, poz. 1154 ze zm.).

Przedmiotem umowy jest współpraca przy oferowaniu klientom lokat strukturyzowanych (stanowiących połączenie obligacji oraz pakietów opcji), a także pakietów funduszy inwestycyjnych. Obie grupy produktów stanowią instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011r. Nr 106, poz. 622 i Nr 131, poz. 763 ).

W szczególności czynności Wnioskodawcy z zakresu oferowania lokat strukturyzowanych polegają na:

1. pozyskiwaniu Klientów na produkty będące w ofercie za pośrednictwem Spółki,
2. aktywnym działaniu na rzecz i w interesie Spółki,
3. dostarczaniu Klientom ofert, materiałów reklamowych oraz pełnej dokumentacji za pośrednictwem Spółki, dotyczącej oferowanych produktów,
4. dokonywaniu prezentacji produktów, przedstawianie warunków funkcjonowania produktów,
5. prowadzeniu działalności promocyjnej wyłącznie w oparciu o materiały dostarczone za pośrednictwem Spółki,
6. zapewnianiu Klientom rzetelnej informacji o warunkach zawarcia umowy dotyczących oferowanych produktów, w szczególności pomoc w zrozumieniu treści prezentowanej dokumentacji,
7. rzetelnym przestrzeganiu wymagań stawianych przez Spółkę, a dotyczących zasad i procedur sprzedaży produktów finansowych, w szczególności procedur operacyjnych poszczególnych produktów dostarczonych za pośrednictwem Spółki,
8. zabezpieczaniu całej dokumentacji, w szczególności wypełnionej Deklaracji z kompletem dokumentów załączonych przez Klienta w sposób uniemożliwiający dostęp osobom nieuprawnionym,
9. przekazywaniu dokumentacji transakcji do Uprawnionego Pracownika,
10. nie przyjmowaniu od Klientów jakichkolwiek wpłat na poczet zawieranych umów,
11. pomocy Klientowi polegająca na przygotowaniu i przyjmowaniu dokumentacji niezbędnej dla danego produktu finansowego,
12. przestrzeganiu standardów określonych przez Spółkę w zakresie jakości obsługi Klienta (np. estetyka wyglądu, kultura osobista, fachowość świadczonych usług).

Natomiast w odniesieniu do współpracy przy oferowaniu pakietów funduszy inwestycyjnych Wnioskodawca wykonuje następujące czynności:

1. przyjmowania zleceń nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa w Funduszach lub wydzielonych w nich sub funduszach,
2. przyjmowania innych zleceń przewidzianych statutami Funduszy oraz Procedurami;
3. przyjmowania dyspozycji udzielenia pełnomocnictwa, dokonania blokady jednostek oraz innych dyspozycji przewidzianych Procedurami,
4. przekazywania przyjętych zleceń i dyspozycji, w sposób i w terminach określonych Procedurami;
5. informowania osób zamierzających nabyć jednostki uczestnictwa Funduszy o zasadach nabywania jednostek, dokonywania wpłat na poczet nabycia jednostek i zasadach uczestnictwa w Funduszach,
6. sprawdzania wiarygodności dokumentów dołączanych do przyjmowanych zleceń i dyspozycji, sporządzania kopii i ich uwierzytelniania;
7. dołożenia starań mających na celu długoterminowe utrzymywanie przez uczestników ich środków ulokowanych w Funduszach.
   
   

Przedmiotem kolejnej umowy jest współpraca przy oferowaniu produktów Otwartego Funduszu Emerytalnego, działających na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 roku o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (tj. Dz. U. z 2010r. Nr 34, poz. 189, Nr 127, poz. 858, Nr 182, poz. 1228 ze zm.). Zakres obowiązków wynikających z tej umowy przedstawiono poniżej:

1. poszukiwanie i pozyskiwanie klientów zainteresowanych zawarciem umowy o członkostwo w OFE,
2. pośredniczenie przy zawieraniu umów o członkostwo w OFE,
3. udzielanie klientom rzeczowych i wyczerpujących informacji o charakterze działania OFE,
4. bieżąca obsługa klienta związana z wykonywaniem umów o członkostwo w OFE,
5. informowanie osób zamierzających nabyć jednostki uczestnictwa Funduszy o zasadach nabywania jednostek, dokonywania wpłat na poczet nabycia jednostek i zasadach uczestnictwa w Funduszach,
6. sprawdzanie wiarygodności dokumentów dołączanych do przyjmowanych zleceń i dyspozycji, sporządzania kopii i ich uwierzytelniania,
7. dołożenie starań mających na celu długoterminowe utrzymywanie przez uczestników ich środków ulokowanych w Funduszach,
8. podnoszenie kwalifikacji przez udział w szkoleniach z zakresu pośrednictwa finansowego i akwizycji na rzecz funduszy emerytalnych, w szczególności w zakresie doskonalenia technik sprzedaży, pogłębiania wiedzy w zakresie prowadzonej działalności, zapoznania się z nowymi produktami oferowanymi na rynku,
9. właściwe zabezpieczanie materiałów i dokumentów przekazywanych w trakcie czynności będących przedmiotem umowy,
10. niezwłocznie informowanie Współpracownika o utracie lub zniszczeniu dokumentów z podaniem okoliczności, w jakich to nastąpiło,
11. przestrzeganie pisemnych i ustnych zaleceń i instrukcji Współpracownika,
12. przekazywanie zaświadczeń dotyczących Klienta, a niezbędnych do zawarcia umowy o członkostwo w OFE,
13. niezwłoczne dostarczanie dokumentacji do Współpracownika,
14. nie podejmowanie żadnych czynności pośrednio lub bezpośrednio zamierzających do rozwiązania umów o członkostwo w OFE.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że:

Zgodnie z zawartymi umowami, a w szczególności wykonywanymi w oparciu o umowy obowiązkami jako przedstawiciela należy wskazać, iż świadczone przez Wnioskodawcę czynności nie stanowią usług doradztwa.

Wnioskodawca, działając jako pośrednik przy oferowaniu produktów ubezpieczeniowych, bankowych oraz instrumentów finansowych, nie stanowi żadnej ze stron umów zawieranych pomiędzy klientem a spółką. Celem pośrednictwa do którego dąży Wnioskodawca jest uczynienie wszystkiego co możliwe aby strony (klient i spółka) zawarły umowę. Wnioskodawca nie ma także żadnego interesu w zakresie treści umowy.

Wynagrodzenie ma charakter prowizji ustalanej indywidualnie do każdej zawartej z udziałem pośrednika umowy. Wynagrodzenie wypłacane jest Wnioskodawcy przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe odnośnie pośrednictwa przy zawieraniu umów ubezpieczeniowych oraz Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych odnośnie pośrednictwa przy oferowaniu instrumentów finansowych,

W żadnym wypadku Wnioskodawca nie jest stroną zawieranych umów. Wnioskodawca nie świadczy usług w zakresie przechowywania instrumentów finansowych oraz zarządzania nimi.

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie dotyczą praw i udziałów odzwierciedlających:

1. tytuł prawny do towaru,
2. tytuł własności nieruchomości,
3. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
4. udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości,
5. prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości -produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczeń usług innych niż zwolnione z podatku.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opisane wyżej usługi w zakresie działalności polegającej na współpracy przy sprzedaży produktów w postaci lokat strukturyzowanych, funduszy inwestycyjnych, a także produktów oferowanych w ramach OFE będą korzystały ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 37 i 41 jako usługi pośrednictwa w obrocie instrumentami finansowymi, oraz usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W świetle art. 7 ust. 1 przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzenia towarem jak właściciel. Natomiast zgodnie z treścią, art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu ustawy o podatku VAT.

Co do zasady świadczenie usług podlega opodatkowaniu według stawki podstawowej. Jednakże ustawa o podatku VAT zawiera szereg uregulowań obniżających stawkę podatku oraz całkowicie z niej zwalniających. Od dnia 1 stycznia 2011 katalog towarów oraz usług zwolnionych z podatku VAT został przeniesiony z ustawowego załącznika nr 4 do art. 43 ustawy. Zmiana ta miała na celu implementację przepisów unijnych do polskiego systemu prawnego.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 – 41 zwolnieniu z opodatkowania podlegają:

1. usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.
2. usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów tub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkobiorcę.
3. usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
4. usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.
5. usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz pośrednictwo w tym zakresie.
   
   

Dodatkowo zgodnie z art. 43 ust. 13 zwalnia od podatku również świadczenie usługi stanowiącej element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Z kolei wprowadzony na skutek noweli z 1 stycznia 2011 roku przepis art. 43 ust. 14 wskazuje, iż przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust 1 pkt 7 i 37-41.

Kolejne ograniczenie zwolnienia przewiduje przepis ar. 43 ust. 16, zgodne z nim zwolnienie usług których przedmiotem są instrumenty finansowe nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

1. tytuł prawny do towarów,
2. tytuł własności nieruchomości,
3. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
4. udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części,
5. prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z VAT.
   
   

Mając na uwadze przytoczone powyżej przepisy zwolnieniem z podatku VAT powinny zostać objęte usługi dotyczące instrumentów finansowych (w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi), które polegają na pośrednictwie w obrocie tymi instrumentami oraz:

1. nie stanowią usługi zarządzania instrumentami finansowymi,
2. nie stanowią usługi przechowywania instrumentów finansowych,
3. nie stanowią usług doradczych,
4. nie dotyczą określonych rodzajów instrumentów finansowych (wskazanych w art. 43 ust. 16 ustawy o podatku VAT),
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji opisanej w stanie faktycznym działalność wykonywana przez Wnioskodawcę podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 37 i 41 oraz ust. 13 jako usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usługi związane z instrumentami finansowymi. Ustawa o podatku VAT nie definiuje pośrednictwa w świadczeniu usług zarówno ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych jak i pośrednictwa związanego z instrumentami finansowymi. W związku z tym należy odnieść się do zewnętrznych aktów prawnych, dotyczących powyższego. Odnośnie pośrednictwa ubezpieczeniowego zastosowanie będą miały przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 ze zm.), zgodnie z którymi wykonywanie za wynagrodzeniem czynności faktyczne lub prawnie związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia stanowią szeroko pojęte pośrednictwo ubezpieczeniowe. Szczegółowo zakres czynności agencyjnych w rozumieniu art. 4 pkt 1 powyższej ustawy obejmuje:

1. pozyskiwanie klientów
2. wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia,
3. zawieranie umów ubezpieczenia,
4. uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie,
5. organizowanie i nadzorowanie czynności agencyjnych.
   
   

Opisane w stanie faktycznym czynności są zatem zbieżne do tych wymienionych w ustawie o pośrednictwie ubezpieczeniowym, a co za tym idzie wpisują się one w charakterystyczny zakres przedmiotowy usług wykonywanych przez pośrednika ubezpieczeniowego.

Odnośnie świadczenia usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, stwierdzić należy, iż aby dana usługa była określana mianem pośrednictwa istotne jest aby czynności wykonywane w ramach tej usługi wywoływały lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji. Oznacza to, że koniecznym elementem jest aby skutek wykonywanych czynności odnalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami. W podobnym brzmieniu wypowiedział się Europejski Trybunał Sprawiedliwości w sprawie C-453/05. ETS stwierdził, że pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, które może obejmować między innymi wskazywanie stronie umowy, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma interesu w zakresie treści umowy.

Dodany art. 43 ust. 14 ustawy o VAT wyłącza możliwość stosowania zwolnienia z VAT jedynie do elementów pomocniczych usługi pośrednictwa a nie samych usług pośrednictwa. Zgodnie z ust. 13 zwolnienie z podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usług finansowych, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej. Jak wynika z kolei z ust. 14, tej zasady nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa finansowego.

Wskazać należy, iż wykonywane usługi nie stanowią usługi pomocniczej ale stanowią odrębną usługę pośrednictwa, a co za tym idzie spełniona jest dyspozycja zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT (zgodnie z tym przepisem zwolnieniu z podatku VAT podlegają usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011r. Nr 106, poz. 622 i Nr 131, poz. 763), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie)

Reasumując w oparciu o powyższe przepisy oraz o zaistniały stan faktyczny należy uznać, iż świadczone usługi w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności pośrednictwa w zakresie produktów bankowych, funduszy inwestycyjnych, produktów OFE, podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług jako usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz pośrednictwa związanego z obrotem instrumentami finansowymi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7

Co do zasady stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

W myśl z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011r. Nr 106, poz. 622 i Nr 131, poz. 763), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Art. 43 ust. 13 ustawy o VAT stanowi, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy o VAT).

Stosownie do art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Ponadto zgodnie z art. 43 ust. 16 ustawy o VAT, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1

pkt 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

1. tytuł prawny do towarów;
2. tytuł własności nieruchomości;
3. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
4. udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części;
5. prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.
   
   

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 i pkt 41 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych i usług finansowych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

W myśl art. 135 ust. 1 Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

• transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych – lit. a;
• udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę – lit. b;
• transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2 – lit. f.
  
  

Należy odnotować na samym początku, że terminy używane do określenia zwolnień od podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być również wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Jest ustalonym prawem precedensowym, że zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich.

W związku z powyższym, tut. organ wydając interpretację w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011r. określa ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

W celu zdefiniowania jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa finansowego, o których mowa w ww. przepisie, należy oprzeć się na wykładni językowej, wspieranej przy tym orzecznictwem TSUE. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej, mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; występowanie w roli łącznika lub rozjemcy. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, pośredniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, iż bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema osobami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią. W celu rozstrzygnięcia co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto odnieść się do wyroku w sprawie sygn. C-453/05, gdzie TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy.”

Natomiast w sprawie C-235/00 TSUE wskazał, w kwestii znaczenia słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13B(d)(5), iż „odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m. in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem”.

Kontynuując kwestię odróżnienia pośrednictwa od innych usług, warto przytoczyć wyrok w sprawie Volker Ludwig (wyrok TSUE z dnia 21 czerwca 2007r., C-453/05). Niemiecki podatnik był subagentem, działającym na rzecz spółki DVAG, która z kolei występowała w imieniu instytucji kredytowej. Zakres czynności V. Ludwiga obejmował wyszukiwanie klientów, prowadzenie z nimi rozmów, przedstawienie oferty. W przypadku zawarcia umowy kredytu DVAG otrzymywała prowizję od instytucji kredytowej V. Ludwig zaś – prowizję od DVAG. Zdaniem TSUE ani okoliczność działania podatnika jako subagenta, ani dokonywanie dodatkowo doradztwa majątkowego (które jeśli ma charakter pomocniczy, to dzieli skutki podatkowe pośrednictwa kredytowego) – zwolnienia nie wykluczają. Trybunał wyszedł też z zasady neutralności VAT, zauważając, że podatnicy muszą mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który ekonomicznie byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na opodatkowanie czynności (wyrok TSUE z dnia 25 lutego 1999r., C-349/96).

Natomiast zasady wykonywania pośrednictwa ubezpieczeniowego sformułowane zostały przez ustawodawcę w ustawie z dnia 22 maja 2003r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o pośrednictwie ubezpieczeniowym”.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Pośrednictwo ubezpieczeniowe jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych, z zastrzeżeniem art. 3 (art. 2 ust. 2 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym).

Według art. 4 ww. ustawy, pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje czynności w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, zwane dalej „czynnościami agencyjnymi”, polegające na: pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych (działalność agencyjna) albo czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej "czynnościami brokerskimi", polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (działalność brokerska).

Stosownie do art. 6 ust. 2 za pośrednictwo ubezpieczeniowe nie uznaje się działalności polegającej na dostarczaniu osobom zainteresowanym ochroną ubezpieczeniową ogólnych informacji o możliwości zawierania umów ubezpieczenia oraz o warunkach i skutkach takich umów, w szczególności o zakresie ochrony ubezpieczeniowej, jeżeli informacje są dostarczane przez podmiot wykonujący działalność inną niż pośrednictwo ubezpieczeniowe, pozostają w związku z tą działalnością i nie mają na celu doprowadzenia do zawarcia lub wykonania umowy ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 92 ust. 3 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t. j. Dz. U. z 2010r. Nr 34 poz. 189 ze zm.) działalność akwizycyjna, w rozumieniu ust. 1, oznacza wszelką działalność zarobkową, mającą na celu skłonienie kogokolwiek, aby przystąpił do otwartego funduszu lub pozostawał członkiem tego funduszu. Działalność akwizycyjna obejmuje także zawieranie w imieniu otwartego funduszu umów, na których podstawie następuje uzyskanie członkostwa w tym funduszu, oraz pośredniczenie przy zawieraniu takich umów.

Stosownie do postanowień art. 93 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, działalność akwizycyjną na rzecz otwartego funduszu w zakresie wynikającym z art. 92 ust. 3 mogą prowadzić otwarty fundusz lub na zlecenie tego funduszu wyłącznie następujące podmioty:

• agenci ubezpieczeniowi.
  
  

Powołany przepis określa, że działalność akwizycyjną na rzecz otwartych funduszy emerytalnych mogą prowadzić m.in. agenci ubezpieczeniowi, którzy prowadzą swoją działalność na podstawie ustawy z dnia 22 maja 2003r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 z późn. zm.). Działalność agencyjna może być wykonywana wyłącznie przy pomocy osób fizycznych posiadających uprawnienia określone w ustawie.

Natomiast definicja instrumentów finansowych jest zawarta w art. 2 ust. 1 w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. Nr 211, poz. 1384 ze zm.) instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są:

1. papiery wartościowe;
2. niebędące papierami wartościowymi:
   • tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
   • instrumenty rynku pieniężnego,
   • opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
   • opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
   • opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
   • niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
   • instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
   • kontrakty na różnicę,
   • opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.
   
   
   

W art. 3 ww. ustawy wskazano, iż przez papiery wartościowe rozumie się:

1. akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
2. inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne);
   
   

Z opisu zaistniałego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych, jako osoba fizyczna, przy pomocy której Spółka wykonuje czynności agencyjne, zgodnie z postanowieniami art. 40 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 22 maja 2003r., o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. z 2003r. Nr 124, poz. 1154 ze zm.).

Wnioskodawca zawarł jedną umowę ze spółką komandytowo-akcyjną na usługi pośrednictwa w sprzedaży produktów bankowych, ubezpieczeniowych i instrumentów finansowych. Spółka ta posiada zgodę Komisji Nadzoru Finansowego na wykonywanie działalności w zakresie jak powyżej. Spółka pośredniczy w zakresie zawierania umów, których przedmiotem są omawiane produkty i usługi pomiędzy Oferentami produktów a Klientami. Przedmiotem umowy jest współpraca przy oferowaniu klientom lokat strukturyzowanych (stanowiących połączenie obligacji oraz pakietów opcji), a także pakietów funduszy inwestycyjnych. Obie grupy produktów stanowią instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Szczegółowy zakres czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach zawartych umów został opisany we wniosku. Świadczone czynności, jak wskazał Wnioskodawca, nie stanowią usług doradztwa.

Wnioskodawca, działając jako pośrednik przy oferowaniu produktów ubezpieczeniowych, bankowych oraz instrumentów finansowych, nie stanowi żadnej ze stron umów zawieranych pomiędzy klientem a spółką. Celem pośrednictwa do którego dąży Wnioskodawca jest uczynienie wszystkiego co możliwe aby strony (klient i spółka) zawarły umowę. Wnioskodawca nie ma także żadnego interesu w zakresie treści umowy. Wynagrodzenie ma charakter prowizji ustalanej indywidualnie do każdej zawartej z udziałem pośrednika umowy. Wynagrodzenie wypłacane jest Wnioskodawcy przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe odnośnie pośrednictwa przy zawieraniu umów ubezpieczeniowych oraz Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych odnośnie pośrednictwa przy oferowaniu instrumentów finansowych.

W żadnym wypadku Wnioskodawca nie jest stroną zawieranych umów. Wnioskodawca nie świadczy usług w zakresie przechowywania instrumentów finansowych oraz zarządzania nimi.

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie dotyczą praw i udziałów odzwierciedlających tytuł prawny do towaru, tytuł własności nieruchomości, prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości, udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości, prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości – produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczeń usług innych niż zwolnione z podatku.

Zatem biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, że usługi w zakresie działalności polegającej na współpracy przy sprzedaży produktów w postaci lokat strukturyzowanych, funduszy inwestycyjnych, a także produktów oferowanych w ramach OFE korzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 37 i 41 ustawy o VAT, jako usługi pośrednictwa w obrocie instrumentami, oraz usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego. W sprawie nie będzie miał zastosowania art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia przedstawionego stanu faktycznego.

Niniejsza interpretacja nie rozstrzyga, czy działalność Otwartych Funduszy Emerytalnych stanowi usługi ubezpieczeniowe w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, gdyż nie było to przedmiotem zapytania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta, 2a 43-300 Bielsko-Biała.