Stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych zamierza w testamencie zapisać swoją firmę córce.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Podatnika spadkobierca może złożyć deklarację VAT-7 za zmarłego, a ewentualną nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym wynikającą z takiej deklaracji może rozliczyć następca prawny zmarłego w deklaracjach za następne okresy rozliczeniowe składane na swoje nazwisko.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z treścią art. 97 ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( tj.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm. ) spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Przepis art. 97 § 2 cytowanej ustawy stanowi o prawach niemajątkowych związanych z prowadzoną działalnością, przysługujących spadkobiercom pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na własny rachunek.

Z powyższego wynika, iż spadkobiercy przejmują wszelkie majątkowe prawa i obowiązki, a prawa niemajątkowe w zależności od tego czy kontynuują działalność spadkodawcy czy nie. Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o przyjęciu lub odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe ( art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej ). Zasady rozliczania podatku zostały uregulowane w ustawie z dnia 11 marca 2004r., o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Wszelkie uprawnienia o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, przechodzą na spadkobiercę pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na jego rachunek.

W sytuacji gdy działalność ma być kontynuowana przez następcę prawnego, ma on obowiązek zarejestrowania się jako odrębny podmiot gospodarczy.

Jeżeli zatem, będąc spadkobierca prowadzi na własny rachunek działalność gospodarczą, prowadzoną uprzednio przez spadkodawcę, wstępuje na mocy we wszystkie prawa i obowiązki spadkodawcy, wynikające z przepisów prawa podatkowego. Należy podkreślić, iż kontynuacja działalności spadkodawcy uprawnia następcę prawnego do przejęcia praw i obowiązków zarówno majątkowych, jak i niemajątkowych, mamy zatem do czynienia z instytucją sukcesji generalnej.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Czynności te podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19 ust. 1 cyt. ustawy o podatku VAT z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Wobec powyższego, jeżeli spadkodawca sprzedał towar bądź wykonał usługi i w związku z tym wystawił faktury VAT, czyli powstało zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku VAT, to po jego śmierci obowiązek rozliczenia oraz wykonania tego zobowiązania przejmują spadkobiercy (solidarnie), na podstawie art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej.

Spadkobierca powinien zatem złożyć deklarację VAT-7 za okres do dnia śmierci spadkodawcy, na nazwisko spadkodawcy, ale ze swoim podpisem. Obowiązki wynikające ze złożenia tej deklaracji również ciążą na spadkobiercy.

Jednakże zgodnie z art. 105 § 2 Ordynacji podatkowej przypadające na rzecz spadkodawcy nadpłaty oraz zwroty podatków, a także oprocentowanie z tych tytułów zwracane są poszczególnym spadkobiercom w proporcji określonej w ich zgodnym oświadczeniu woli, pod warunkiem złożenia w organie podatkowym:

1) prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku,

2) zgodnego oświadczenia woli wszystkich spadkobierców o podziale tych należności.

W razie niezłożenia oświadczenia w terminie 30 dni od dnia złożenia prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku kwoty należnych nadpłat i zwrotów podatku, a także kwoty oprocentowania z tych tytułów składane są do depozytu organu podatkowego ( art. 105 § 3 Ordynacji podatkowej ).

Jak wynika z cytowanych regulacji nadpłaty, oprocentowanie nadpłat, podatek do zwrotu i przypadające od niego oprocentowanie jest przedmiotem następstwa spadkobierców, ale nie stosuje się do nich, analogicznych jak przy odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe, zasad rozliczania przyjętych dla wierzytelności dziedziczonych ( art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej a contrario ).

Następca prawny, który kontynuuje działalność gospodarczą spadkodawcy, ma prawo ująć kwotę nadwyżki z ostatniej deklaracji złożonej przez zmarłego i tym samym skorzystać z przysługującego mu prawa wstąpienia we wszelkie prawa i obowiązki spadkodawcy, o których mowa w art. 97 Ordynacji podatkowej.