INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 17 kwietnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura – 26 kwietnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 06 lipca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie rozliczenia dochodów w zeznaniach podatkowych za lata 2007-2010:

• w części dotyczącej możliwości złożenia korekty zeznań podatkowych w związku z powstaniem rozdzielności majątkowej – jest prawidłowe,
• w części dotyczącej możliwości rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 26 kwietnia 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie rozliczenia dochodów w zeznaniach podatkowych za lata 2007-2010.

Jako, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 26 czerwca 2012 r. znak: IBPB II/1/415-441/12/AŻ oraz IBPB II/1/415-602/12/AŻ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 06 lipca 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 12 października 2006 r. Sąd Okręgowy postanowił ubezwłasnowolnić całkowicie męża Wnioskodawczyni z powodu zaburzenia psychicznego pod postacią chwiejności afektywnej.

W dniu 06 lutego 2007 r. Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny ustanowił Wnioskodawczynię opiekunem prawnym.

Wnioskodawczyni i jej mąż mają syna urodzonego w 1993 r.

Wnioskodawczyni, kierując się faktem, iż nie ma rozwodu i wspólnie z mężem prowadzi gospodarstwo domowe, dokonywała rozliczenia dochodów za lata 2007-2010 wspólnie z małżonkiem, nie indywidualnie jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

W tym roku Wnioskodawczyni przeczytała dokładnie informację z Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego, w której zaznaczono, iż orzeczenie ubezwłasnowolnienia skutkowało powstaniem między małżonkami ustroju przymusowego – rozdzielności majątkowej. Ta informacja przekonała Wnioskodawczynię, że nie powinna dokonywać rozliczeń podatku za lata 2007-2010 wspólnie z małżonkiem lecz jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Również za kolejne lata podatkowe do czasu, gdy ich syn będzie kontynuował naukę, powinna dokonywać rozliczeń wg przepisów dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni powinna złożyć korekty zeznań za lata 2007-2010 i rozliczyć podatek jako osoba samotnie wychowująca dziecko a nie wspólnie z małżonkiem...

Wnioskodawczyni uważa, iż powinna złożyć korekty zeznań za lata 2007-2010, tj. rozliczyć dochody męża indywidualnie, a dochody własne rozliczyć w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w przedmiocie rozliczenia dochodów w zeznaniach podatkowych za lata 2007-2010. W pozostałym zakresie wniosku wydano odrębne rozstrzygniecie.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2007 r., małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, z zastrzeżeniem art. 6a, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym, że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Jak stanowi ust. 8 art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasada preferencyjnego rozliczenia nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym (...) (Dz. U. Nr 144 poz. 930 ze zm.).

Zatem w świetle ww. przepisów ustawy z wnioskiem o wspólne opodatkowanie dochodów mogą wystąpić małżonkowie, jeżeli spełnią łącznie, określone w art. 6 ust. 2 i 8 ustawy, następujące warunki:

1. oboje podlegają nieograniczonemu obowiązku podatkowemu,
2. przez cały rok podatkowy pozostają w związku małżeńskim,
3. przez cały rok podatkowy istnieje między nimi wspólność majątkowa, małżeńska,
4. żaden z małżonków nie prowadzi działalności gospodarczej opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatkiem liniowym.
   
   

Z treści wniosku wynika, iż w 2006 r. Sąd Okręgowy orzekł o całkowitym ubezwłasnowolnieniu męża Wnioskodawczyni ustanawiając ją opiekunem prawnym. Wnioskodawczyni, kierując się faktem, iż nie ma rozwodu i wspólnie z mężem prowadzi gospodarstwo domowe za lata podatkowe 2007-2010 rozliczała się wspólnie z małżonkiem. W tym roku Wnioskodawczyni dowiedziała się, iż orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu jej męża skutkowało powstaniem między małżonkami ustroju przymusowego – rozdzielności majątkowej. Ta informacja przekonała ją, że nie powinna dokonać rozliczeń podatku za lata 2007-2010 wspólnie z małżonkiem lecz jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Zgodnie z art. 53 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa, w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Zatem postanowienie Sądu w przedmiocie ubezwłasnowolnienia skutkuje z mocy prawa powstaniem między małżonkami rozdzielności majątkowej.

Skoro zatem w 2006 r. Sąd orzekł o całkowitym ubezwłasnowolnieniu męża Wnioskodawczyni między małżonkami ustała wspólność majątkowa. Wnioskodawczyni nie miała zatem prawa do opodatkowania swoich dochodów za lata 2007-2010 wspólnie z mężem. Winna zatem złożyć korekty zeznań za lata 2007-2010.

Wnioskodawczyni jako opiekun prawny męża dokonując korekty zeznań za lata 2007-2010 winna dochody męża rozliczyć w zeznaniu indywidualnym.

Zatem w części dotyczącej możliwości złożenia korekty zeznań podatkowych w związku z powstaniem rozdzielności majątkowej stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Odnośnie możliwości opodatkowania przedmiotowych dochodów za lata 2007-2010 w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci wskazać należy, iż zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2007 r. od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym:

1. dzieci małoletnie,
2. dzieci, bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny,
3. dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach - Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku

-podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7; z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Z kolei w myśl art. 6 ust. 4 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2009 r. od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

-podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Zgodnie z art. 6 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Mając powyższe na uwadze, możliwość skorzystania z uprzywilejowanej formy opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci została z woli ustawodawcy w sposób wyraźny uzależniona od spełnienia ściśle określonych warunków. I tak, między innymi, wniosek o zastosowanie tej formy należy złożyć w określony sposób, tj. w rocznym zeznaniu podatkowym (zawierającym stosowne oświadczenie w tej materii) i w określonym terminie, tj. do dnia 30 kwietnia roku następującego po danym roku podatkowym. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje możliwości złożenia tego wniosku ani w inny sposób ani też w innym czasie. Przeciwnie, wprost uniemożliwia złożenie wniosku o preferencyjne rozliczenie po upływie terminu do złożenia zeznania.

Na uwagę w tym miejscu zasługuje kwestia charakteru terminu, o którym wyżej mowa.

W prawie podatkowym występują dwa zasadnicze rodzaje terminów: terminy prawa procesowego (tj. terminy, które regulują sytuację prawną organu podatkowego oraz stron postępowania od chwili wszczęcia postępowania do jego zakończenia) oraz terminy prawa materialnego (tj. takie, przez które należy rozumieć okres, w którym może nastąpić ukształtowanie praw i obowiązków podmiotu w ramach podatkowoprawnego stosunku materialnego). Terminy prawa procesowego podlegają przywróceniu (stanowi o tym art. 162 § 4 ustawy – Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym przepisy § 1-3 tego artykułu - dotyczące przywrócenia terminu - stosuje się do terminów procesowych), w przeciwieństwie do terminów prawa materialnego, które przywróceniu nie podlegają.

Termin do złożenia wniosku o zastosowanie preferencyjnej formy opodatkowania dochodów, o której mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – wynikający z art. 45 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 10 tej ustawy - jest terminem materialnoprawnym i nie podlega przywróceniu, co z kolei oznacza, że po jego upływie podatnik traci prawo do skorzystania z tego uprawnienia.

Podkreślić należy, iż zgodnie z treścią art. 81 Ordynacji podatkowej, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej podatnicy, ( ... ) mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację (w tym również zeznanie, co następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

Korekta deklaracji zeznania ma na celu poprawienie błędu, który został popełniony przy poprzednim jej sporządzeniu i może dotyczyć każdej jej pozycji - o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega więc na ponownym - poprawnym już - wypełnieniu jej formularza z zaznaczeniem, iż w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji, z wynikającym z przepisu prawa obowiązkiem dołączenia pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty.

W sytuacji nie złożenia w terminie zeznania jako osoby samotnie wychowującej dziecko nie ma możliwości dokonania zmiany zasad opodatkowania poprzez złożenie korekty. Korekta jest bowiem czynnością o charakterze technicznym, nie stanowi natomiast wniosku o opodatkowanie dochodów jako osoby samotnie wychowującej dziecko. Uprawnienie podatniczki w tym przedmiocie mogło być skutecznie zrealizowane wyłącznie w terminie do złożenia zeznań, podatkowych za lata 2007-2010, o czym stanowi zacytowany powyżej przepis art. 6 ust.10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni składając zatem korekty zeznań podatkowych za lata 2007-2010 winna się rozliczyć indywidualnie. Z uwagi na upływ terminu określonego w art. 6 ust. 10 w związku z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w składanych korektach nie może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Zatem w części dotyczącej możliwości rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała