INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana T. G. przedstawione we wniosku z dnia 22 listopada 2007 r. (data wpływu 26 listopada 2007 r.), uzupełnionym w dniu 7 lutego 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia wartości początkowej środka trwałego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 listopada 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia wartości początkowej środka trwałego.

Zgodnie z przepisem art. 14f § 1 Ordynacji podatkowej wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 75 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. Wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczył jednego zaistniałego stanu faktycznego, natomiast opłata nie została uiszczona w pełnej wysokości.

Wobec powyższego, pismem z dnia 30 stycznia 2008 r. znak ILPB1/415-218/07-2/IM, działając na podstawie art. 169 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia opłaty o brakującą kwotę w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

W dniu 7 lutego 2008 r. dokonano wpłaty brakującej kwoty.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca – osoba fizyczna, w dniu 15 czerwca 1999 r. wydzierżawił firmie nowo wybudowany we własnym zakresie budynek handlowy. Budynek wprowadzono do ewidencji środków trwałych i rozpoczęto jego amortyzację w ramach kosztów uzyskania przychodów. Wnioskodawca nie dysponuje rachunkami potwierdzającymi koszty budowy. Jako wartość początkową przyjęto wartość rynkową analogicznych obiektów, określoną przez biegłego. Po ośmiu latach dokumentacja ta zaginęła – prawdopodobnie archiwalne dokumenty zostały oddane nieopatrznie na makulaturę przez właściciela domu – ojca Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Co precyzyjnie oznaczają użyte w art. 22g ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sformułowania:

• Co oznacza użycie formy bezosobowej „ustala się”, czy konstrukcja zdania „jeżeli podatnik nie może (…) wartość ustala się” oznacza, że nie podatnik ustala, lecz inny podmiot (organ) dokonuje ustalenia... Czy zmiana formy osobowej czasownika na bezosobową oznacza w tym przypadku, tak jak w języku potocznym zmianę podmiotu, tak jak w zdaniu „poszedłem na spacer a później padało”, ja poszedłem, ale później to nie ja padałem, na co wskazuje zmiana formy osobowej na bezosobową...
• Czy sformułowanie „jeżeli podatnik nie może ustalić”, może oznaczać dowolny moment, w którym podatnik nie będzie miał takiej możliwości... Czy sformułowanie to ma zastosowanie w przedstawionym stanie faktycznym... Czy jeśli obecnie podatnik „nie może ustalić”, to wówczas obecnie „ustala się” wartość we wskazanym trybie...
• Co oznacza słowo „biegły”, jaki to ma być „biegły” i jakie musi mieć uprawnienia, uzyskane w trybie jakiej ustawy... W zakresie wycen istnieją tylko biegli sądowi, powoływani przez sądy i inne ograny. Ci sami ludzie wykonujący wyceny na zlecenie podatników, występują jako uprawnieni rzeczoznawcy. Na prywatne zlecenie nie mogą podpisywać się jako „biegli”.
• Czy chodzi w tym akapicie o biegłych sądowych, określonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 15, poz. 133)...
• Jeśli chodzi tu o biegłego sądowego, to w jaki sposób Wnioskodawca ma powołać biegłego, jeśli nie jest ani sędzią, ani prokuratorem, ani innym organem...
• Jeśli chodzi tu o rzeczoznawcę, a nie o biegłego, to czy jest to możliwe aby ustawodawca nałożył skutecznie na obywatela niemożliwy do spełnienia obowiązek powołania biegłego...
• Czy podatnik może być ukarany przez organ za niespełnienie niemożliwego do spełnienia obowiązku...

Czy zgodnie z treścią tego punktu, w przedstawionym stanie prawnym, Wnioskodawca może powołać biegłego i w ten sposób ustalić wartość początkową, według stanu budynków i cen z roku ich wybudowania, dla udokumentowania poprawności przyjętych wcześniej wartości i wiarygodności utraconej wyceny, która była podstawą przyjęcia tej wartości...

Zdaniem Wnioskodawcy, ustawa zawiera błąd, który powoduje, że w zakresie wskazanego ust. 9 jest ona niewykonalna. Niewykonalność ustawy nie może być podstawą ukarania podatnika za jej niewykonanie.

Wnioskodawca uważa, że najbardziej rozsądną wydaje się interpretacja, zgodnie z którą jeżeli kiedykolwiek podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia (np. z powodu kradzieży dokumentów), to wartość początkową ustala się w trakcie postępowania w trybie powołania biegłego przez uprawniony do tego powołania organ lub zatrudnienia rzeczoznawcy przez podatnika, na jego koszt.

Ustawa nie mówi nic o momencie dokonania tego ustalenia, więc nie można w interpretacji tego czasu zawęzić do jakiegoś wymyślonego momentu. Zmiana trybu osobowego na bezosobowy we wskazanym akapicie jednoznacznie wskazuje na zmianę podmiotu w zdaniu. Forma osobowa dotyczy jednoznacznie podatnika, natomiast forma bezosobowa używana jest w ustawach dla określenia czynności organu lub z udziałem organu (np. w art. 145 kpa „zawiesza się”), tak więc sformułowanie „ustala się” musi dotyczyć innego podmiotu niż wskazany wcześniej osobowo podatnik, a więc organu.

Wnioskodawca wskazuje, że obowiązków ciążących na obywatelu nie można domniemywać z nieprecyzyjnej ustawy – muszą one być jasno i jednoznacznie wskazane. Nie można domniemywać, że pojęcie „ustala się” ma dotyczyć czynności podatnika, skoro wcześniej mówi się o podatniku w trybie osobowym. Nie można domniemywać, że czynność tę podatnik był zobowiązany wykonać w nieokreślonej przeszłości, jeśli ustawa nie zawęża terminu.

Zdaniem Wnioskodawcy nie można żądać od podatnika wynajęcia rzeczoznawcy, jeśli ustawa wymaga powołania biegłego i nie można żądać powołania biegłego przez podatnika, jeśli prawo dotyczące biegłych wyklucza taką możliwość.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Z przedstawionych we wniosku informacji wynika, iż wybudowany we własnym zakresie budynek handlowy, został w 1999 roku wprowadzony do ewidencji środków trwałych, w związku z czym do kosztów uzyskania przychodów zaliczane były odpisy amortyzacyjne. Wobec braku rachunków, dokumentujących wysokość poniesionych nakładów inwestycyjnych, za wartość początkową środka trwałego przyjęto wartość rynkową analogicznych obiektów, określoną przez biegłego.

Zatem w przedmiotowej sprawie zastosowanie miały ówcześnie obowiązujące przepisy regulujące kwestię ustalania wartości początkowej środków trwałych. Takim przepisem było rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 stycznia 1997 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz. U. z 1997 r. Nr 6 poz. 35 ze zm.).

Zgodnie z treścią § 6 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2, 3 i 6-15, uważa się w razie wytworzenia we własnym zakresie – koszt wytworzenia.

Za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace, wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się: wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od kredytów (pożyczek), prowizji i różnic kursowych, z wyłączeniem odsetek, prowizji i różnic kursowych naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania (§ 6 ust. 5 ww. rozporządzenia).

Natomiast – w myśl § 6 ust. 7 ww. rozporządzenia – jeżeli podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych nie może ustalić kosztu wytworzenia, o którym mowa w ust. 5, wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości określonej przez biegłego, powołanego przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych, o których mowa w ust. 6 (tj. cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia).

Przepis ten, na mocy § 1 ust. 7 lit. e) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 1999 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz. U. z 1999 r. Nr 100, poz. 1175), uzyskał z dniem 30 grudnia 1999 r. brzmienie, zgodnie z którym jeżeli podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia, o którym mowa w ust. 5, wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości określonej przez biegłego, powołanego przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych, o których mowa w ust. 6.

Ustalenie wartości środka trwałego musi nastąpić przed jego wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, bowiem prawidłowo ustalona wartość początkowa jest wartością wyjściową do wyliczania właściwych odpisów amortyzacyjnych.

Zaznacza się, że § 6 ust. 7 ww. rozporządzenia z dnia 17 stycznia 1997 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w sposób nie pozostawiający wątpliwości określał kto ma ustalać wartość początkową środka trwałego – biegły, powołany przez podatnika. Analogiczny zapis znajduje się aktualnie w treści art. 22g ust. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 17 poz. 176 ze zm.).

Powołane przepisy nie określają żadnego trybu ani zasad powoływania przez podatnika biegłego w celu dokonania odpowiedniej wyceny. Nie definiują także pojęcia „biegły”. Należy zatem w tym przypadku przez pojęcie biegłego rozumieć osobę posiadającą – na podstawie odrębnych przepisów – uprawnienia do dokonywania odpowiednich czynności, tu: wyceny wartości budynku.

Również pojęcie „powołanie” należy rozumieć w sposób ogólny, jako zlecenie wykonania wyceny lub jej zamówienie, na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Zatem w przypadku, gdy podatnik nie może ustalić samodzielnie kosztu wytworzenia środka trwałego, wyceny może dokonać – na podstawie zawartej z podatnikiem umowy o wykonanie tego zadania – osoba posiadająca odpowiednie, wynikające z przedmiotu wyceny, uprawnienia.

Mając powyższe na uwadze trudno uznać, że ww. przepisy nakładają na podatnika obowiązki, które nie są możliwe do spełnienia.

Zaznacza się ponadto, że problematyka odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe, regulowana jest przepisami zawartymi w ustawie z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 ze zm.), do interpretacji których – jako przepisów prawa niepodatkowego – tut. organ nie ma umocowania prawnego.

Przepisem zawartym w art. 1 pkt 19 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2000 r. Nr 104, poz. 1104 ze zm.) wprowadzono do treści ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych regulacje dotyczące m.in. sposobu ustalania wartości początkowej oraz wysokości odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jednocześnie – w myśl art. 7 ust. 5 pkt 1 tejże ustawy – dla środków trwałych oddanych do używania przed dniem 1 stycznia 2001 r. podatnicy kontynuują stosowanie metody amortyzacji określonej dla danego środka trwałego w miesiącu rozpoczęcia jego amortyzowania do czasu pełnego zamortyzowania.

Zatem przepisy regulujące opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie przewidują i nie nakładają obowiązku ponownego dokonania wyceny środka trwałego w przypadku zagubienia dowodów dokumentujących sposób ustalenia jego wartości początkowej. Odpisów amortyzacyjnych należy dokonywać od wartości początkowej, ustalonej przed wprowadzeniem środka trwałego do ewidencji, wg metody ustalonej w miesiącu rozpoczęcia jego amortyzowania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.