INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 8 października 2012 r. (data wpływu do tut. Organu 17 października 2012 r.), uzupełnione pismem z dnia 5.11.2012 r. (data wpływu 8.11.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania usług opiekuna społecznego świadczonych przez NZOZ - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17.10.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania usług opiekuna medycznego świadczonych przez NZOZ. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 5.11.2012 r. (data wpływu 8.11.2012 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 30.10.2012 r. znak IPPP2/443-1054/12-2/KOM (skutecznie doręczone dnia 2.11.2012 r.)

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jako osoba fizyczna, w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczpospolitej Polskiej i Rejestru Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą prowadzi działalność gospodarczą, pod nazwą ……- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej …… zgodnie z ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, w ramach której głównym przedmiotem jest praktyka pielęgniarek i położnych (PKD 86.90.C).

Działalność prowadzi w dwóch punktach w województwie mazowieckim oraz w jednym punkcie w województwie, w ramach podpisanych kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia. Wnioskodawczyni korzysta ze zwolnienia w podatku VAT i za wykonane usługi wystawia co miesiąc rachunki. Wnioskodawczyni zamierza rozszerzyć zakres wykonywanych usług o usługi opiekuna medycznego i opiekuna społecznego.

Opiekun społeczny będzie zajmował się osobami starszymi, u których wszystkie deficyty wynikają z procesu starzenia się, a nie z choroby. Do jego obowiązków będzie należeć m.in.: sprzątanie, gotowanie, robienie zakupów, towarzyszenie osobie starszej w domu i poza nim, pomoc w zaspokajaniu jej potrzeb.

Opiekunów medycznych i społecznych Wnioskodawczyni będzie zatrudniać w ramach umów cywilno-prawnych w zależności od potrzeb rynku. Usługi opiekunów będą wykonywane w domu pacjentów (osób starszych) oraz w szpitalach. Zlecenia na usługi będę pozyskiwać zarówno od osób prywatnych (rodzin osób chorych i starszych), jak i ze szpitali, Miejskich lub Gminnych Ośrodków Pomocy Rodzinie.

Za usługi będzie obciążać osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz podmioty lecznicze np. szpitale, jak również MOPR, GOPR z którymi wcześniej zawrze stosowne umowy.

W uzupełnieniu z dnia z dnia 5.11.2012 r. (data wpływu 8.11.2012 r.) Wnioskodawczyni wskazała, że jest podmiotem leczniczym świadczącym usługi w ramach działalności leczniczej, która to działalność polega na świadczeniu usług pielęgniarskich w ramach podpisanego kontraktu (umowy) z Narodowym Funduszem Zdrowia o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej - rodzaj świadczeń: świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej - zakres: świadczenia w pielęgniarskiej opiece długoterminowej domowej oraz usługi prywatne.

Opiekun społeczny, tj. środowiskowy pracuje na rzecz osób starszych, niesamodzielnych, a jego zadania i czynności będą służyły profilaktyce i zachowaniu zdrowia poprzez wykonywanie następujących czynności z zakresu samoobsługi, higieny osobistej i pielęgnacji w szczególności poprzez:

• mycie i kąpanie, czesanie, golenie, ubieranie;
• zmianę bielizny pościelowej, osobistej;
• układanie chorego w łóżku i pomaganie przy zmianie pozycji;
• pomoc przy zaspakajaniu potrzeb fizjologicznych;
• zapobieganie powstawaniu odleżyn i odparzeń;
• mierzenie temperatury, nacieranie, oklepywanie, stosowanie okładów i kompresów;
• podawanie leków, inhalacje,
• posłanie łóżka.
• zaspokajanie codziennych potrzeb życiowych, w szczególności: utrzymywanie w czystości i porządku mieszkania osoby, robienie niezbędnych zakupów, przygotowywanie posiłków z uwzględnieniem diety zaleconej przez lekarza, a także pomoc przy spożywaniu posiłków;
• pranie bielizny pościelowej i osobistej;
• utrzymywanie w czystości sprzętu gospodarczego i sanitarnego używanego przy świadczeniu usług;
• przynoszenie opału i palenie w piecu, kuchni;
• pomoc przy załatwianiu spraw urzędowych (np. opłacanie rachunków) oraz w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem;
• organizacja i wykorzystanie przez podopiecznego czasu wolnego w sposób konstruktywny, umożliwiający samorealizację, rozwój zainteresowań oraz integrację z rodziną bądź ze społecznością lokalną.
  
  

Opiekun społeczny, tj. opiekun środowiskowy podlega pod zabezpieczenie społeczne, czyli nie będzie wykonywany przez podmioty wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o VAT.

Działalność Wnioskodawczyni nie podlega pod ustawę o opiece społecznej, nie jest Ona podmiotem wymienionym w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT. Natomiast jest podmiotem wymienionym w art. 43 ust.1 pkt 23 ustawy o VAT, tj. „usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, świadczone w miejscu ich zamieszkania przez podmioty inne niż wymienione w pkt 22, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną”.

Działalność jaką Wnioskodawczyni zamierza wykonywać w zakresie opiekuna społecznego, tj. środowiskowego będzie polegała na świadczeniu usług opiekuńczych w domach podopiecznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy usługi opiekuna społecznego będą korzystać ze zwolnienia w podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku VAT...

Stanowisko podatnika:

Kwestię sposobu opodatkowania w Polsce usług opieki nad osobami w podeszłym wieku (innych niż usługi pomocy społecznej oraz usługi w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie) reguluje art. 43 ust. 1 pkt 23 u.p.t.u.

Zgodnie z tym przepisem, tego rodzaju usługi korzystają ze zwolnienia z VAT. Ustawodawca nie warunkuje w tym przypadku prawa do zwolnienia od spełniania przez podmiot wykonujący tego rodzaju usługi jakichkolwiek warunków podmiotowych. Usługi te zatem korzystają ze zwolnienia z VAT bez względu na rodzaj podmiotu, który je świadczy. Dla sposobu opodatkowania tych usług VAT nie ma również znaczenia miejsce zamieszkania usługobiorców (osób fizycznych).

Opisane zatem w pytaniu usługi skorzystają ze zwolnienia od podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług – w myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Stawka podatku – zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

1. regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,
2. wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę:
   • domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,
   • placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,
3. placówki specjalistycznego poradnictwa,
4. inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,
5. specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
   
   

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy zwalnia się od podatku usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, świadczone w miejscu ich zamieszkania przez podmioty inne niż wymienione w pkt 22, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną.

Stosownie do art. 43 ust. 17 powołanej ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.
   
   

Ponadto, w myśl art. 43 ust. 17a ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „opieka”. Zatem przy dokonywaniu interpretacji ww. przepisu, należy posłużyć się wykładnią literalną odwołując się do językowego znaczenia tego wyrazu. Zgodnie z definicją zawartą we „Współczesnym słowniku języka polskiego” (Wydawnictwo Langenscheidt, Warszawa 2007 r. tom II str. 1119), „opieka” oznacza „troskliwe zajmowanie się kimś, dbanie o kogoś, zaspokajanie czyichś potrzeb; strzeżenie, pilnowanie kogoś lub czegoś; dozór, piecza, kuratela (…)”.

Wskazać należy, iż na podstawie art. 132 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347, str. 1 ze zm.), państwa członkowskie zwalniają świadczenie usług i dostawę towarów ściśle związanych z opieką i pomocą społeczną, wraz z usługami świadczonymi przez domy spokojnej starości, dokonywane przez podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane za podmioty o charakterze społecznym przez dane państwo członkowskie.

W przeciwieństwie do stanu prawnego obowiązującego do dnia 31 grudnia 2010 r., zgodnie z którym wyznaczenie zakresu zwolnienia usługi z opodatkowania podatkiem od towarów i usług następowało poprzez zidentyfikowanie usługi (czynności) w klasyfikacji statystycznej (PKWiU), a zatem zwolnienie miało charakter wyłącznie przedmiotowy, w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. zwolnienie określone w powyższych przepisach ma charakter przedmiotowo-podmiotowy, co oznacza, że zwolnieniu od podatku podlega określony rodzaj usług wykonywanych przez ściśle zdefiniowany krąg podmiotów, wykonujących te usługi. A zatem od 1 stycznia 2011 r. przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych, określając ich zakres z wykorzystaniem treści przepisów prawa unijnego i krajowego i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE.

Analizując możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania świadczonych przez dany podmiot usług w zakresie opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, świadczone w miejscu ich zamieszkania należy w pierwszej kolejności zbadać czy w sprawie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, bowiem w przypadku zastosowania zwolnienia w oparciu o ww. przepis brak jest podstaw do dalszego badania spełnienia bądź nie warunków określonych w przepisach art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy, bowiem odnosi się on do usług innych niż wymienione w punkcie 22 art. 43 ust. 1 ustawy.

Wnioskodawczyni wskazała, że nie jest podmiotem wymienionym w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy i nie podlega pod ustawę o opiece społecznej. Zatem nie znajdzie tu zastosowanie zwolnienie wynikające z tegoż właśnie artykułu. Można zatem dokonać analizy, czy takie zwolnienie będzie przysługiwało w myśl art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, iż niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, którego założycielem jest Wnioskodawczyni, w ramach świadczeń zdrowotnych (działalności leczniczej) świadczy usługi pielęgniarskie w ramach podpisanego kontraktu (umowy) z Narodowym Funduszem Zdrowia polegające na świadczeniu usług pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej domowej. Wkrótce planuje świadczyć także usługi opiekuna społecznego, tj. środowiskowego, który będzie pracował na rzecz osób starszych, niesamodzielnych, a jego zadania i czynności będą służyły profilaktyce i zachowaniu zdrowia poprzez wykonywanie następujących czynności z zakresu samoobsługi, higieny osobistej i pielęgnacji w szczególności poprzez:

• mycie i kąpanie, czesanie, golenie, ubieranie;
• zmianę bielizny pościelowej, osobistej;
• układanie chorego w łóżku i pomaganie przy zmianie pozycji;
• pomoc przy zaspakajaniu potrzeb fizjologicznych;
• zapobieganie powstawaniu odleżyn i odparzeń;
• mierzenie temperatury, nacieranie, oklepywanie, stosowanie okładów i kompresów;
• podawanie leków, inhalacje,
• posłanie łóżka.
• zaspokajanie codziennych potrzeb życiowych, w szczególności: utrzymywanie w czystości i porządku mieszkania osoby, robienie niezbędnych zakupów, przygotowywanie posiłków z uwzględnieniem diety zaleconej przez lekarza, a także pomoc przy spożywaniu posiłków;
• pranie bielizny pościelowej i osobistej;
• utrzymywanie w czystości sprzętu gospodarczego i sanitarnego używanego przy świadczeniu usług;
• przynoszenie opału i palenie w piecu, kuchni;
• pomoc przy załatwianiu spraw urzędowych (np. opłacanie rachunków) oraz w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem;
• organizacja i wykorzystanie przez podopiecznego czasu wolnego w sposób konstruktywny, umożliwiający samorealizację, rozwój zainteresowań oraz integrację z rodziną bądź ze społecznością lokalną.
  
  

Opiekun społeczny będzie zajmował się osobami starszymi, u których wszystkie deficyty wynikają z procesu starzenia się, a nie z choroby. Działalność jaką zamierza wykonywać Wnioskodawczyni w zakresie opiekuna społecznego, tj. środowiskowego będzie polegała na świadczeniu usług opiekuńczych w domach podopiecznych.

Ponadto usługi opieki świadczone przez opiekuna społecznego (środowiskowego) zatrudnionego przez Wnioskodawczynię wykonywane będą w domu podopiecznego. Usługi te będą świadczone w ramach umów podpisywanych z rodzinami osób chorych i starszych, jak i z Miejskimi lub Gminnymi Ośrodkami Pomocy Rodzinie.

Odnosząc przytoczone regulacje prawne do przedstawionego powyżej opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż świadczone przez Wnioskodawczynię usługi opieki nad osobami starszymi, niepełnosprawnymi w miejscu ich zamieszkania w ramach pełnienia funkcji opiekuna społecznego, spełniają przesłanki wymienione w art. 43 ust.1 pkt 23 ustawy, zatem Wnioskodawczyni będzie mogła zastosować zwolnienie od podatku w zakresie przedmiotowych usług, na podstawie tego przepisu ustawy. Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie Pytania nr 2 należy uznać za prawidłowe.

Tut. Organ informuje, że w zakresie zwolnienia z opodatkowania usług świadczonych przez opiekuna medycznego świadczonych przez NZOZ (Pytanie nr 1), zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.