INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 14 października 2011 r. (data wpływu 18 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT czynności nieodpłatnego udostępniania pracownikom artykułów spożywczych oraz zapewnienia im posiłków podczas spotkań służbowych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 października 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT czynności nieodpłatnego udostępniania pracownikom artykułów spożywczych oraz zapewnienia im posiłków podczas spotkań służbowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka należy do największych wydawców prasy w Polsce i jest liderem na rynku mediów regionalnych i lokalnych. Główne obszary działalności Spółki to prasa płatna i bezpłatna, Internet i drukarnie.

W ramach prowadzonej działalności, Spółka zapewnia również swoim pracownikom podstawowe produkty spożywcze takie jak kawa, herbata, cukier, woda, które pracownicy mogą spożywać w czasie i w miejscu pracy. Produkty te nie są przekazywane pracownikom, lecz jedynie udostępniane do spożycia w czasie pracy. Jednostkowa wartość tego typu udostępnianych produktów nie przekracza 10 zł netto. Spółka odlicza VAT naliczony przy nabyciu wskazanych produktów.

Dodatkowo, Spółka w ramach prowadzonej działalności organizuje różnego rodzaju spotkania, bądź szkolenia dla swoich pracowników. Przykładowo, w przypadku konieczności przygotowania prac w ramach większego zespołu pracowników, pracujących na co dzień w różnych lokalizacjach, Spółka organizuje spotkanie w jednym miejscu (np. w przygotowanych salach konferencyjnych znajdujących się w siedzibie Wnioskodawcy), w którym spotykają się wszyscy wyznaczeni do projektu pracownicy. W takiej sytuacji, w celu efektywnego przeprowadzenia spotkania, Spółka zapewnia swoim pracownikom posiłki. W analogiczny sposób Spółka udostępnia swoim pracownikom posiłki podczas szkoleń (organizowanych dla pracowników) Taki sposób działania Spółki zapewnia efektywną pracę pracowników, gdyż pozwala na zminimalizowanie strat czasu, które powstałyby, gdyby umożliwić pracownikom wyżywienie we własnym zakresie (np. poprzez przerwę obiadową).

Posiłki takie nie są przekazywane pracownikom, lecz udostępniane do spożycia w czasie pracy. Ponadto, to Spółka zamawia z góry ustalone posiłki, co oznacza, że pracownicy nie mogą dowolnie wybierać posiłków które będą spożywać, a jedynie mogą spożyć udostępnione przez Spółkę dania. Jednostkowa wartość tego typu udostępnianych produktów może przekraczać 10 zł netto. Spółka odlicza VAT naliczony przy nabyciu wskazanych produktów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy działania Wnioskodawcy polegające na zapewnianiu swoim pracownikom podstawowych produktów spożywczych takich jak kawa, herbata, cukier, woda, które pracownicy mogą spożywać w czasie i w miejscu pracy podlega opodatkowaniu VAT...
2. Czy działania Wnioskodawcy polegające na zapewnianiu swoim pracownikom posiłków podczas spotkań służbowych podlegają opodatkowaniu VAT...
3. W przypadku uznania stanowiska Spółki w odniesieniu do pytania 1 i 2 za nieprawidłowe, czy w sytuacji, gdy wartość jednostkowa zapewnianych pracownikom produktów spożywczych nie przekracza 10 zł netto, Spółka nie powinna naliczać VAT na udostępnieniu tych produktów pracownikom, przy jednoczesnym prawie do odliczenia VAT naliczonego...
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad. 1.

W ocenie Spółki, działania polegające na zapewnianiu swoim pracownikom podstawowych produktów spożywczych takich jak kawa, herbata, cukier, woda, które pracownicy mogą spożywać w czasie i w miejscu pracy nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Zakres opodatkowania VAT nieodpłatnych przekazań:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega zasadniczo odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Podobne regulacje przewidziane zostały w art. 2 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE (dalej: Dyrektywa VAT), zgodnie z którym, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów dokonana przez podatnika, działającego w takim charakterze.

Jednocześnie, przepisy ustawy o VAT przewidują, że w pewnych sytuacjach, z odpłatną dostawą towarów (opodatkowaną VAT) zrównana będzie nieodpłatna dostawa towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez odpłatną dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Przywołany przepis stanowi implementację art. 16 Dyrektywy VAT, zgodnie z którym opodatkowaniu tym podatkiem podlega wykorzystanie przez podatnika towarów stanowiących część majątku jego przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników, które przekazuje nieodpłatnie lub, w ujęciu ogólnym, które przeznacza do celów innych niż prowadzona przez niego działalność, gdy VAT od powyższych towarów lub ich części podlegał w całości lub w części odliczeniu.

Zasadniczym celem tych regulacji jest zapewnienie równego traktowania podatnika, który przeznacza towary lub usługi nabyte w ramach działalności swojego przedsiębiorstwa do celów prywatnych swoich lub swoich pracowników z jednej strony, i konsumenta końcowego, który nabywa towar lub usługę tego samego rodzaju, z drugiej strony (podobnie wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej; „ETS” lub „Trybunał”) w sprawie C-230/94 Enkler, w sprawie C-258/95 Fillibeck, w sprawach połączonych C-322/99 i C-323/99 Fischer i Brandenstein). Jak wskazuje ETS w innych orzeczeniach (m. in. C-20/91 De Jong), konstrukcja przywołanego przepisu art. 16 Dyrektywy VAT uniemożliwia podatnikowi uniknięcia zapłaty podatku VAT w przypadku przekazania towaru na cele prywatne, a tym samym uzyskania nieuzasadnionej korzyści w porównaniu z konsumentem końcowym, który nabywając ten towar, płaci podatek VAT.

Brzmienie przywołanego przepisu Dyrektywy VAT wskazuje jednocześnie na opodatkowanie takich przekazań ,w stosunku do których brak jest związku z prowadzonym przedsiębiorstwem. Z tej perspektywy, wykładnia art. 16 Dyrektywy VAT pozwala na stwierdzenie, że mogą istnieć takie nieodpłatne przekazania, które nie będą podlegały opodatkowaniu VAT - nawet jeżeli podatnik odliczył VAT naliczony przy nabyciu przekazywanych towarów. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie ETS. W orzeczeniu w sprawie C-371/07 (Danfoss A/S i AstraZeneca A/S), Trybunał rozpatrując konsekwencje na gruncie VAT związane z nieodpłatnym udostępnianiem posiłków swoim pracownikom podczas spotkań służbowych wskazał, że jeżeli wydawanie posiłków rzeczywiście dokonywane jest do celów ściśle związanych z działalnością gospodarczą, to czynności te nie będą objęte zakresem zastosowania art. 6 ust. 2 VI Dyrektywy (obecnie art. 16 Dyrektywy VAT). W ocenie Trybunału w sytuacji, gdy w danych okolicznościach interes przedsiębiorstwa przeważa nad interesem pracowników, możliwe jest uznanie, że nieodpłatne świadczenie na rzecz pracowników - właśnie z uwagi na ich ścisły związek z prowadzonym przedsiębiorstwem - nie podlega opodatkowaniu VAT, nawet jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu tych świadczeń. ETS wskazał jednocześnie, że w szczególnych okolicznościach, zapewnianie posiłków przez pracodawcę swym pracownikom może nie służyć zaspokajaniu prywatnych potrzeb tych ostatnich i nie być dokonywane w celach innych niż związane z działalnością przedsiębiorstwa. Osobista korzyść, jaka wynika z tego dla pracowników, w ocenie ETS może mieć w pewnych przypadkach jedynie charakter uboczny względem potrzeb przedsiębiorstwa -co oznacza jednocześnie, że w takich właśnie przypadkach, nieodpłatne świadczenia na rzecz pracowników (pomimo odliczenia VAT naliczonego) nie będą podlegały opodatkowaniu VAT.

Podobne stanowisko ETS przedstawił w orzeczeniu w sprawie C-258/95 (Julius Fillibeck Sohne) wskazując, że jakkolwiek co do zasady nieodpłatne świadczenia na rzecz pracowników podlegają opodatkowaniu VAT (jeżeli podatnik miał prawo do odliczenia VAT naliczonego), to jednak w sytuacji gdy nadrzędnym celem świadczenia jest cel biznesowy, a nie prywatne przysporzenie pracownika - wówczas dane nieodpłatne świadczenie nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

W ocenie Spółki, uwzględniając powyższe orzecznictwo ETS, w przypadku nieodpłatnego udostępnienia pracownikom podstawowych produktów takich jak kawa, herbata, woda, cukier, które pracownicy mogą spożywać w czasie pracy, cel przedsiębiorstwa niewątpliwie przeważa nad prywatną korzyścią pracowników. Produkty te są udostępniane pracownikom w celu możliwie jak najsprawniejszego świadczenia przez nich pracy, bez konieczności odrywania się od obowiązków służbowych np. w celu zakupienia kawy w restauracji/kawiarni itp. Trudno jednocześnie uznać, że w takim przypadku korzyść pracownika przeważa nad celem przedsiębiorstwa. Udostępnienie tych produktów pracownikom pozwala Spółce na wykorzystanie zasobów pracowniczych w optymalny sposób poprzez ograniczenie czasu spędzanego na przerwach spowodowanych koniecznością nabycia tych podstawowych produktów. Jednocześnie, pracownicy nie mają swobody wyboru w zakresie udostępnianych przez Spółkę produktów spożywczych - mogą jedynie spożyć te produkty, które udostępnia Spółka i tylko w czasie i w miejscu pracy. Na te okoliczności, jako uzasadniające brak opodatkowania VAT nieodpłatnych przekazań wskazał również ETS w przywołanym orzeczeniu w sprawie C-371/07 (Danfoss A/S i AstraZeneca A/S), stwierdzając, że jeżeli pracownik nie ma wyboru m.in. co do rodzaju spożywanego posiłku - wówczas trudno uznać, że taki posiłek służył zaspokajaniu potrzeb osobistych pracownika.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy Dyrektywy VAT oraz wydane na ich podstawie orzeczenia ETS, w ocenie Spółki, możliwe są takie przypadki, w których nieodpłatne przekazanie towarów na rzecz pracownika nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT (nawet jeżeli odliczono VAT naliczony przy ich nabyciu). Sytuacja taka wystąpi właśnie w tych przypadkach, w których dane przekazanie będzie miało ścisły związek z prowadzonym przedsiębiorstwem i interes przedsiębiorstwa będzie przeważał nad prywatną korzyścią pracowników.

Z tej perspektywy, w ocenie Spółki, obecne brzmienie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT jest niezgodne z art. 15 Dyrektywy VAT, gdyż nie uwzględnia możliwości nieopodatkowania nieodpłatnych przekazań na rzecz pracowników w pewnych specyficznych sytuacjach, w których to właśnie interes przedsiębiorstwa przeważa nad korzyścią dla pracownika. Przywołany przepis Dyrektywy VAT jest jednocześnie wystarczająco jasny i precyzyjny, aby móc stosować go bezpośrednio, w sytuacji gdy regulacja krajowa jest niezgodna z Dyrektywą VAT i jest dla podatników mniej korzystna (m.in. orzeczenie ETS w sprawie C-8/81 Ursula Becker, C-150/99 Lindopark, C-62/93 BP Soupergaz), a organy podatkowe mają w takim przypadku również obowiązek bezpośredniego stosowania regulacji wspólnotowych - na co ostatnio zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z dnia 11 marca 2010 r. sygn. akt I FSK 51/09).

Wykładnia pojęć przekazanie i zużycie w świetle art. 7 ust. 2 ustawy o VAT:

Spółka pragnie dodatkowo wskazać, że niezależnie od wcześniejszych uwag, obecne brzmienie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT (obowiązujące od 1 kwietnia 2011 r., zostało skonstruowane w sposób, który uniemożliwia objęcie opodatkowaniem VAT nieodpłatnego zużycia towarów dokonanego nawet na cele osobiste pracowników (choć w ocenie Spółki w omawianym przypadku - udostępnienie podstawowych produktów spożywczych pracownikom nie następuje na ich cele osobiste, lecz ma ścisły związek z prowadzonym przedsiębiorstwem).

Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, przez odpłatną dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia -jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.
   
   

Pierwsza część przywołanego przepisu dotyczy zatem nieodpłatnego przekazania towarów należących do przedsiębiorstwa. Wyraz „przekazanie” (zgodnie z definicją słownikową) oznacza „powierzenie czegoś inne osobie”. Wyraz „zużyć” oznacza zaś (zgodnie z definicją słownikową) „wyczerpać zasób czegoś, zniszczyć przez długie używanie; spożytkować coś, zrobić z czegoś jakiś użytek; książkowo, przenośnie: wyczerpać czyjeś siły; zużyć się: a) zniszczyć się wskutek długiego używania, funkcjonowania; b) książkowo, przenośnie: stracić siły psychiczne lub fizyczne”.

Zatem wskazane pojęcia mają odmienne znaczenie na gruncie językowym. Z tej perspektywy, w ocenie Spółki, brzmienie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT jest sprzeczne wewnętrznie, gdyż z jednej strony wskazuje, że opodatkowaniu VAT podlega nieodpłatne przekazanie, a następnie - poprzez zwrot „w szczególności” egzemplifikuje użyte pojęcie jako przekazanie lub zużycie - które to pojęcia mają odrębny zakres znaczeniowy. Zgodnie zaś z podstawowymi zasadami wykładni, to samo pojęcie używane w jednym akcie prawnym powinno mieć zawsze takie samo znaczenie. Wynika to również z przepisów Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908), które w § 10 stwierdza, że do oznaczenia jednakowych pojęć używa się jednakowych określeń, a różnych pojęć nie oznacza się tymi samymi określeniami.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Spółki, przywołany przepis - z uwagi na wewnętrzną sprzeczność - nie obejmuje opodatkowania VAT nieodpłatnego zużycia towarów na cele osobiste pracowników podatnika. Oznacza to, że również z tego powodu, w odniesieniu do opisanego udostępniania pracownikom w czasie i miejscu pracy podstawowych produktów spożywczych, nie następuje konieczność opodatkowania VAT tego zdarzenia. Zdaniem Spółki, nie następuje w omawianym przypadku przekazanie towarów pracownikowi. Aby nastąpiło przekazanie w rozumieniu przepisów o VAT, Spółka musiałaby przenieść na pracownika prawo do dysponowania tymi towarami jak właściciel, co oznaczałoby jednocześnie pełną swobodę pracownika w stosunku do sposobu zadysponowania otrzymanym towarem. W omawianym przypadku, takie przekazanie nie następuje, gdyż pracownik jest jedynie uprawniony do skorzystania z udostępnionych produktów w czasie i miejscu pracy, czyli na warunkach ustalonych przez Spółkę, a więc nie może tymi towarami swobodnie dysponować.

Rozumienie pojęcia „cele osobiste” użytego w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT:

Innym argumentem, który pozwala na nieopodatkowanie VAT nieodpłatnego udostępnienia pracownikom podstawowych produktów spożywczych jest wynikający z analizy art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, brak przekazania / zużycia na cele osobiste pracowników.

W ocenie Spółki, nie jest zasadne twierdzenie, że udostępnienie przez Spółkę podstawowych produktów spożywczych pracownikom w czasie i miejscu pracy następuje na ich cele osobiste. Spożycie tych produktów możliwe jest wyłącznie w godzinach pracy i w miejscu pracy. Pracownicy nie mogą omawianych produktów wynosić poza miejsce pracy, ani nimi swobodnie dysponować (np. odsprzedać). Udostępnienie tych produktów ma na celu zapewnienie efektywności wykonywanych przez pracowników zadań służbowych i temu celowi jest podporządkowane. Podobne stanowisko w odniesieniu do rozumienia celów osobistych pracowników przedstawił Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z dnia 5 maja 2000 r. (sygn. akt) SA/Lu 176/99) - które w ocenie Spółki pozostaje aktualne na gruncie obecnych przepisów. W przywołanym orzeczeniu Sąd trafnie zauważył, że zapewnianie pracownikom towarów (takich jak napoje, ubiór ochronny, posiłki regeneracyjne, itp.), które pozwalają na zgodne z prawem funkcjonowanie przedsiębiorstwa nie stanowi przekazania na cele osobiste pracowników. Z tej perspektywy, Spółka pragnie podkreślić, że zgodnie z § 112 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst. jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.), pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. W kontekście przywołanych regulacji, w ocenie Spółki, udostępnienie pracownikom podstawowych produktów spożywczych takich jak woda, kawa, herbata, cukier, dokonywane w celu zapewnienia zgodnego z prawem funkcjonowania przedsiębiorstwa, nie podlega opodatkowaniu VAT. Stanowisko takie zostało również potwierdzone przez Ministra Finansów w piśmie z dnia 24 lipca 1998 r. (sygn. PP1-7204/54/98/Ksz) — które w ocenie Wnioskodawcy pozostaje aktualne w obecnym stanie prawnym.

Ponadto, w ocenie Spółki uznanie omawianych przekazań (czy też zużycia) za dokonane na cele osobiste oznaczałoby, że przykładowo również zapewnienie papieru toaletowego, czy mydła w łazienkach znajdujących się w siedzibie Spółki należałoby opodatkować VAT — co w ocenie Wnioskodawcy nie byłoby uzasadnione, szczególnie biorąc pod uwagę treść § 115 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

W świetle przywołanego wyżej orzecznictwa ETS (orzeczenie w sprawie C-258/95 Julius Fillibeck Sohne oraz C-37 1/07 Danfoss A/S i AstraZeneca A/S), za cel osobisty pracownika należy uznać sytuację, w której pracownik otrzymuje bezwzględną korzyść, która może być przez niego spożytkowana na cele inne niż związane ze stosunkiem pracy i działalnością przedsiębiorstwa pracodawcy. Z tej perspektywy, w ocenie Spółki, za opodatkowane VAT należałoby uznać nieodpłatne przekazanie omawianych produktów spożywczych pracownikowi, jeżeli mógłby on swobodnie dysponować otrzymanymi towarami (np. wynieść je z miejsca pracy i spożyć w domu) - w takim bowiem przypadku, z perspektywy Wnioskodawcy i pracownika, niewątpliwie nastąpiłoby nieodpłatne przekazanie na cele osobiste.

Ad. 2.

W ocenie Spółki, działania polegające na zapewnianiu swoim pracownikom posiłków, które pracownicy mogą spożywać podczas zorganizowanych przez Spółkę spotkań służbowych nie podlegają opodatkowaniu VAT.

W ocenie Spółki, w odniesieniu uzasadnienia stanowiska do pytania nr 2, zasadniczo zastosowanie znajdą uwagi przedstawione przez Wnioskodawcę w uzasadnieniu do pytania nr 1.

Należy bowiem wskazać, że brzmienie art. 16 Dyrektywy VAT wskazuje na opodatkowanie takich nieodpłatnych przekazań w stosunku do których brak jest związku z prowadzonym przedsiębiorstwem. Z tej perspektywy, wykładnia art. 16 Dyrektywy VAT pozwala na stwierdzenie, że mogą istnieć takie nieodpłatne przekazania, które nie będą podlegały opodatkowaniu VAT — nawet jeżeli podatnik odliczył VAT naliczony przy nabyciu przekazywanych towarów. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie ETS. W orzeczeniu w sprawie C-371/07 (Danfoss A/S i AstraZeneca A/S), Trybunał rozpatrując konsekwencje na gruncie VAT związane z nieodpłatnym udostępnianiem posiłków swoim pracownikom podczas spotkań służbowych wskazał, że jeżeli wydawanie posiłków rzeczywiście dokonywane jest do celów ściśle związanych z działalnością gospodarczą, to czynności te nie będą objęte zakresem zastosowania art. 6 ust. 2 VI Dyrektywy (obecnie, art. 16 Dyrektywy VAT). W ocenie Trybunału w sytuacji, gdy w danych okolicznościach interes przedsiębiorstwa przeważa nad interesem pracowników, możliwe jest uznanie, że nieodpłatne świadczenie na rzecz pracowników - właśnie z uwagi na ich ścisły związek z prowadzonym przedsiębiorstwem - nie podlega opodatkowaniu VAT, nawet jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu tych świadczeń. ETS wskazał jednocześnie, że w szczególnych okolicznościach zapewnianie posiłków przez pracodawcę swym pracownikom może nie służyć zaspokajaniu prywatnych potrzeb tych ostatnich i nie być dokonywane w celach innych niż związane z działalnością przedsiębiorstwa. Osobista korzyść, jaka wynika z tego dla pracowników, w ocenie ETS może mieć w pewnych przypadkach jedynie charakter uboczny względem potrzeb przedsiębiorstwa - co oznacza jednocześnie, że w takich właśnie przypadkach, nieodpłatne świadczenia na rzecz pracowników (pomimo odliczenia VAT naliczonego) nie będą podlegały opodatkowaniu VAT.

Podobne stanowisko ETS przedstawił w orzeczeniu w sprawie C-258/95 (Julius Fillibeck Sohne) wskazując, że jakkolwiek co do zasady nieodpłatne świadczenia na rzecz pracowników podlegają opodatkowaniu VAT (jeżeli podatnik miał prawo do odliczenia VAT naliczonego), to jednak w sytuacji, gdy nadrzędnym celem świadczenia jest cel biznesowy, a nie prywatne przysporzenie pracownika - wówczas dane nieodpłatne świadczenie nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

W ocenie Spółki, uwzględniając powyższe orzecznictwo ETS, w przypadku nieodpłatnego udostępnienia pracownikom posiłków podczas spotkań służbowych, cel przedsiębiorstwa niewątpliwie przeważa nad prywatną korzyścią pracowników. Posiłki te są udostępniane pracownikom w celu możliwie jak najsprawniejszego przeprowadzenia spotkania służbowego.

Trudno jednocześnie uznać, że w takim przypadku korzyść pracownika przeważa nad celem przedsiębiorstwa. Zapewnienie posiłków pracownikom pozwala Spółce na wykorzystanie zasobów pracowniczych w optymalny sposób poprzez ograniczenie czasu spędzanego na przerwach spowodowanych koniecznością spożycia posiłku. Jednocześnie, pracownicy nie mają swobody wyboru w zakresie udostępnianych przez Spółkę posiłków - mogą jedynie spożyć te dania, które udostępnia Spółka i tylko w czasie i w miejscu spotkania. Na te okoliczności, jako uzasadniające brak opodatkowania VAT nieodpłatnych przekazań wskazał również ETS w przywołanym orzeczeniu w sprawie C-371/07 (Danfoss A/S i AstraZeneca A/S), stwierdzając, że jeżeli pracownik nie ma wyboru m.in. co do rodzaju spożywanego posiłku - wówczas trudno uznać, że taki posiłek służył zaspokajaniu potrzeb osobistych pracownika.

Argumenty, na które zwrócił uwagę ETS w przywołanym orzeczeniu mogą być bezpośrednio przełożone na opisaną przez Spółkę sytuację. W przypadku bowiem konieczności przygotowania prac w ramach większego zespołu pracowników, pracujących na co dzień w różnych lokalizacjach, Spółka organizuje spotkanie w jednym miejscu (np. w przygotowanych salach konferencyjnych znajdujących się w siedzibie Wnioskodawcy), w którym spotykają się wszyscy wyznaczeni do projektu pracownicy. W takiej sytuacji, w celu efektywnego przeprowadzenia spotkania, Spółka zapewnia swoim pracownikom posiłki. W analogiczny sposób Spółka udostępnia swoim pracownikom posiłki podczas szkoleń (organizowanych dla pracowników). Taki sposób działania Spółki zapewnia efektywną pracę pracowników, gdyż pozwala na zminimalizowanie strat czasu, które powstałyby, gdyby umożliwić pracownikom wyżywienie we własnym zakresie (np. poprzez przerwę obiadową). W konsekwencji, zasadniczym celem dokonania omawianych nieodpłatnych świadczeń na rzecz pracowników jest cel biznesowy Wnioskodawcy, co w świetle art. 16 i 26 Dyrektywy VAT, uzasadnia nieopodatkowanie VAT tych świadczeń przy jednoczesnym uprawnieniu Spółki do odliczenia VAT naliczonego - co potwierdza ETS w wydanych orzeczeniach.

Również z tej perspektywy, tak jak Spółka wskazuje w uzasadnieniu do stanowiska zawartego w odniesieniu do pytania nr 1, art. 7 ust. 2 ustawy o VAT - w świetle wspólnotowych regulacji i orzecznictwa - jest niezgodny z art. 16 Dyrektywy VAT, gdyż nie uwzględnia on braku opodatkowania dla nieodpłatnych świadczeń ściśle związanych z prowadzonym przedsiębiorstwem. W konsekwencji, w omawianej sytuacji, w ocenie Spółki omawiane nieodpłatne świadczenia nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Ad. 3.

W ocenie Spółki, w przypadku uznania jej stanowiska w odniesieniu do pytania nr 1 i nr 2 za nieprawidłowe, w sytuacji, gdy wartość jednostkowa zapewnianych pracownikom produktów spożywczych nie przekracza 10 zł netto, Spółka nie powinna naliczać VAT na udostępnieniu tych produktów pracownikom, przy jednoczesnym prawie do odliczenia VAT naliczonego.

W świetle art. 7 ust. 3 ustawy o VAT, przepisu art. 7 ust. 2 tej ustawy nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek. Zgodnie zaś z art. 7 ust. 4 ustawy o VAT, przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

1. o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
2. których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.
   
   

Spółka nie prowadzi ewidencji, o której mowa w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT, a zatem, w omawianym przypadku należałoby rozważyć możliwość wyłączenia z opodatkowania VAT udostępnianych pracownikom produktów spożywczych (opisanych w pytaniu nr 1) i posiłków (opisanych w pytaniu nr 2) w oparciu o art. 7 ust. 4 pkt ustawy o VAT.

W ocenie Spółki, pod warunkiem, że wartość jednostkowa udostępnianych pracownikom produktów takich jak kawa, herbata, cukier, woda lub posiłki nie przekracza 10 zł netto, towary te mieszczą się w zakresie zastosowania przywołanego przepisu, a w konsekwencji w stosunku do ich nieodpłatnego przekazania, wyłączeniu ulega stosowanie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Oznacza to, że w przypadku tych produktów, których wartość jednostkowa nie przekracza 10 zł netto, pomimo odliczenia VAT naliczonego przez Spółkę, ich nieodpłatne udostępnienie pracownikom nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Według art. 7 ust. 2 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Powyższego przepisu nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek (art. 7 ust. 3 ustawy).

Generalnie zatem, z uwagi na brzmienie art. 5 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa. Od tej zasady przewidziano jednak pewne wyjątki. Jak wynika z ww. art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, czynnościami zrównanymi z odpłatną dostawą towarów jest m.in. zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, przy zakupie których przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części. Jednocześnie, na mocy art. 7 ust. 3 ustawy, ustawodawca wyłączył z opodatkowania wymienione w tym przepisie towary, tj.– drukowane materiały reklamowe i informacyjne, prezenty o małej wartości oraz próbki.

Ze złożonego wniosku wynika, iż Wnioskodawca zapewnia swoim pracownikom podstawowe produkty spożywcze takie jak kawa, herbata, cukier, woda, które pracownicy mogą spożywać w czasie i w miejscu pracy. Produkty te nie są przekazywane pracownikom, lecz jedynie udostępniane do spożycia w czasie pracy. Jednostkowa wartość tego typu udostępnianych produktów nie przekracza 10 zł netto. Spółka odlicza VAT naliczony przy nabyciu wskazanych produktów.

Dodatkowo, Spółka w ramach prowadzonej działalności organizuje różnego rodzaju spotkania, bądź szkolenia dla swoich pracowników. Przykładowo, w przypadku konieczności przygotowania prac w ramach większego zespołu pracowników, pracujących na co dzień w różnych lokalizacjach, Spółka organizuje spotkanie w jednym miejscu (np. w przygotowanych salach konferencyjnych znajdujących się w siedzibie Wnioskodawcy), w którym spotykają się wszyscy wyznaczeni do projektu pracownicy. W takiej sytuacji, w celu efektywnego przeprowadzenia spotkania, Spółka zapewnia swoim pracownikom posiłki. W analogiczny sposób Spółka udostępnia swoim pracownikom posiłki podczas szkoleń (organizowanych dla pracowników). Taki sposób działania Spółki zapewnia efektywną pracę pracowników, gdyż pozwala na zminimalizowanie strat czasu, które powstałyby, gdyby umożliwić pracownikom wyżywienie we własnym zakresie (np. poprzez przerwę obiadową).

Posiłki takie nie są przekazywane pracownikom, lecz udostępniane do spożycia w czasie pracy. Ponadto, to Spółka zamawia z góry ustalone posiłki, co oznacza, że pracownicy nie mogą dowolnie wybierać posiłków które będą spożywać, a jedynie mogą spożyć udostępnione przez Spółkę dania. Jednostkowa wartość tego typu udostępnianych produktów może przekraczać 10 zł netto. Spółka odlicza VAT naliczony przy nabyciu wskazanych produktów.

Z analizy wyżej powołanego zapisu art. 7 ust. 2 ustawy wynika, iż opodatkowaniu podlega, zgodnie z pkt 1, przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste ściśle wymienionych osób, a zgodnie z pkt 2 tego przepisu, wszelkie inne darowizny. Skutkiem tak sformułowanych norm prawnych jest przyjęcie, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w trybie art. 7 ust. 2 ustawy, podlega wszelkie przekazanie towarów, natomiast zużycie – tylko na rzecz podmiotów wymienionych w pkt 1 tego przepisu.

Zwrócić przy tym należy uwagę, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia potrzeb osobistych. Za Słownikiem Języka Polskiego uznać należy, że potrzebami osobistymi są takie potrzeby, które dotyczą danej osoby i które są jej potrzebami prywatnymi, tj. potrzebami niezwiązanymi z prowadzoną przez tę osobę działalnością gospodarczą, statusem pracownika czy pełnioną funkcją.

Uwzględniając powyższe w kontekście przedstawionego stanu faktycznego stwierdzić należy, iż nieodpłatne udostępnienie i zużycie ww. towarów przez pracowników Wnioskodawcy w czasie godzin pracy czy też w trakcie organizowanych na terenie zakładu spotkań, szkoleń, stwierdzić należy, iż osoby te (pracownicy) należą co prawda do kręgu podmiotów wymienionych w dyspozycji art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, lecz nieodpłatne zużycie towarów przez te osoby nie nosi znamion zużycia na cele osobiste, prywatne tych osób, gdyż związane jest niewątpliwie ze statusem pracownika w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy (pracownicy), a zatem czynności tych nie można uznać za czynności podlegające opodatkowaniu w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż zużycie artykułów spożywczych, tj. kawy, herbaty, cukru, wody w czasie pracy a także posiłków zapewnianych podczas organizowanych przez Wnioskodawcę w siedzibie Spółki zebrań czy szkoleń przez pracowników Spółki, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 i 2 uznać należy za prawidłowe.

Tym samym odpowiedź na pytanie nr 3 Wnioskodawcy: „W przypadku uznania stanowiska Spółki w odniesieniu do pytania 1 i 2 za nieprawidłowe, czy w sytuacji, gdy wartość jednostkowa zapewnianych pracownikom produktów spożywczych nie przekracza 10 zł netto, Spółka nie powinna naliczać VAT na udostępnieniu tych produktów pracownikom, przy jednoczesnym prawie do odliczenia VAT naliczonego... stała się bezprzedmiotowa.

Z uwagi na to, że odpowiedź na pytanie nr 3 stała się bezprzedmiotowa powstała z tego tytułu nadpłata w wysokości 40 zł zostanie zwrócona, zgodnie z 14f § 2a ustawy Ordynacja podatkowa, przekazem pocztowym na adres wskazany przez Wnioskodawcę w części D.2 wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.