POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14 a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005r. Nr 8 poz. 60 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wejherowie, po rozpatrzeniu wniosku podatnika z dnia 08.03.2006r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie możliwości wystawienia przez rodzica (przedstawiciela ustawowego) faktury VAT w imieniu małoletniej córki wykazując na przedmiotowej fakturze VAT, jako dane sprzedawcy, dane identyfikacyjne matki małoletniej (zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług) wraz z numerem NIP matki stwierdza, że stanowisko przedstawione w tym wniosku jest nie prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

Uzasadnienie

Wnioskodawca w piśmie z dnia 08.03.2006r. (data wpływu do tut. Urzędu) wskazuje, iż jej 12 letnia córka odziedziczyła po zmarłej babci nieruchomość. Wnioskodawca oświadcza, iż zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym wraz z mężem jest opiekunem dziecka i może zarządzać powyższą nieruchomością do uzyskania przez dziecko pełnoletności.

Wnioskodawca podaje, iż przedmiotowa nieruchomość została wynajęta na działalność gospodarczą. Następnie pytający wskazuje, iż ojciec dziecka, zgodnie z art. 8 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), złożył oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodów z tytułu najmu powyższej nieruchomości na rzecz matki dziecka. Sama wnioskodawczyni oświadczyła, iż zarejestrowała się jako podatnik podatku od towarów i usług i zamierza z tytułu wynajmowania przedmiotowej nieruchomości wystawiać najemcy faktury VAT.

Podatnik ma jednakże wątpliwość czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego oraz brzmienia przepisów ustawy o podatku od towarów i usług ma możliwość wystawiania faktur VAT w imieniu małoletniej córki wykazując na przedmiotowych fakturach, jako dane sprzedawcy, dane identyfikacyjne matki (zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług) wraz z numerem NIP matki.

Zdaniem podatnika, może on wystawiać faktury VAT w imieniu małoletniej córki podając, jako dane identyfikacyjne, swoje dane o raz swój numer NIP.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wejherowie wskazuje, iż zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004r. Nr 54 poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 2 w/w ustawy).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, w myśl którego towary są to rzeczy ruchome, wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Stosownie do brzmienia art. 8 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, przez usługi rozumie się usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, które są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych.

Przez dostawę towaru należy rozumieć – stosownie do brzmienia art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez świadczenie usług – w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Z uwagi na fakt, iż – jak wskazuje wnioskodawca – przywołana w piśmie z dnia 08.03.2006r. nieruchomość została wynajęta na działalność gospodarczą, a wynajęcie nieruchomości jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu i nie jest jednocześnie dostawą towarów, należy uznać, iż jest ono świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (ust. 1).

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (ust. 2).

Jak wynika z powyższego, podatnikami są osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przez działalność gospodarczą, w znaczeniu ustawy o podatku od towarów i usług, rozumiemy wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Z uwagi na brzmienie wyżej cytowanych przepisów prawnych - wynajęcie nieruchomości na działalność gospodarczą – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie tylko wówczas, gdy dokonywane jest przez podmiot będący formalnym podatnikiem podatku od towarów i usług, albowiem brzmienie przepisu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług nie uzależnia uzyskania statusu podatnika podatku VAT od formalnego statusu prowadzącego działalność gospodarczą. Status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu przedmiotowym podatkiem. Zatem, osoba fizyczna niebędąca formalnie podatnikiem podatku od towarów i usług ani nieprowadząca formalnie działalności gospodarczej, również jest obowiązana do opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności polegających na wynajmowaniu nieruchomości innym podmiotom na działalność gospodarczą, jeżeli okoliczności wskazują na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Przez zamiar częstotliwości prowadzenia działalności gospodarczej należy rozumieć chęć powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzonej działalności. Zatem, aby działalność nie nosiła znamion wykonywania jej w sposób częstotliwy, nie może być realizowana w warunkach wskazujących na zamiar powtarzania czynności.

Stan faktyczny przedstawiony we wniosku z dnia 08.03.2006r. wskazuje na fakt, iż odziedziczona przez córkę wnioskodawcy nieruchomość została wynajęta na działalność gospodarczą. Co do zasady najem nieruchomości cechuje się znamionami ciągłości, trwania w określonym (lub nieokreślonym) czasie. W omawianej sytuacji występuje zatem, zamiar wykonywania usług (wynajmowania przedmiotowej nieruchomości) w sposób częstotliwy, w warunkach wskazujących, iż działania te są czynione z zamiarem ich powtarzania (kontynuowania). W związku z powyższym, dokonywaną usługę wynajmu nieruchomości należy uznać – zgodnie z przywołanym wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług – za działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a małoletnią córkę wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu wykonywania przedmiotowych czynności.

Zatem, biorąc pod uwagę przywołane powyżej przepisy, osoba dokonująca usług wynajmu w sposób częstotliwy, w warunkach wskazujących, iż działania te są czynione z zamiarem ich powtarzania zobowiązana jest dokonać rejestracji (albo przed dniem dokonania pierwszej czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług albo po przekroczeniu pułapu kwotowego – równowartości 10.000 euro – upoważniającego do korzystania z podmiotowego zwolnienia z przywołanego podatku) w zakresie podatku od towarów i usług z tytułu wykonywania w/w czynności.

Kwestia podatnika podatku od towarów i usług, w sytuacji, gdy jest on osobą małoletnią, wymaga dodatkowych wyjaśnień.

Zgodnie z art. 135 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005r. Nr 8 poz. 60 ze zm.), zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych w sprawach podatkowych ocenia się według przepisów prawa cywilnego, jeżeli przepisy prawa podatkowego nie stanowią inaczej.

Zdolność prawna to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw i obowiązków poprzez własne działania lub zaniechania (w drodze czynności prawnych).

O ile, w myśl art. 8 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 nr 16 poz. 93 ze zm.), każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną, tak pełną zdolność do czynności prawnych, stosownie do brzmienia art. 11 Kodeksu cywilnego, nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności. Stosownie do brzmienia art. 10 Kodeksu cywilnego, pełnoletnim jest osoba, która ukończyła 18 lat lub zawarła związek małżeński.

Zgodnie z art. 12 Kodeksu cywilnego, nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie – taka sytuacja zachodzi w przedmiotowej sprawie.

Z dyspozycji wynikającej w art. 14 § 1 Kodeksu cywilnego czytamy, iż czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna. Zatem, w imieniu takiej osoby czynność prawna może zostać dokonana przez jej przedstawiciela ustawowego (rodzica, opiekuna lub kuratora).

W myśl art. 98 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964r. kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964r., Nr 9 poz. 59 ze zm.), rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.

Interesy majątkowe małoletnich dzieci wymagają ochrony, do której powołane są osoby sprawujące władzę rodzicielską. Podstawową formą ochrony tych interesów jest zarząd majątkiem dziecka, o którym mowa w art. 101 § kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W myśl wskazanego przepisu, rodzice są obowiązani sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.

Zarząd majątkiem małoletniego dziecka może polegać m.in. na:

• czynnościach faktycznych (np. remont majątku dziecka),
• czynnościach prawnych (np. wynajem składników stanowiących majątek dziecka),
• reprezentowaniu małoletniego w postępowaniu administracyjnym, sądowym.

Reasumując, z uwagi na fakt, iż małoletnia (dwunastoletnia) córka wnioskodawcy nie posiada zdolności do czynności prawnych, a zaistniał z tytułu wynajmowania odziedziczonej po babci nieruchomości obowiązek opodatkowania tych czynności podatkiem od towarów i usług (chyba, że małoletniej przysługuje zwolnienie podmiotowe z podatku od towarów i usług) to w jej imieniu i na jej rachunek wszelkich czynności (w tym ewentualnej rejestracji jako podatnika podatku od towarów i usług) winien dokonać rodzić jako przedstawiciel ustawowy.

Przechodząc natomiast, na grunt stanowiący sedno zapytania podatnika zawartego w piśmie z dnia 08.03.2006r., tzn. czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego oraz brzmienia przepisów ustawy o podatku od towarów i usług matka dziecka ma możliwość wystawiania faktur VAT w imieniu swojej małoletniej córki wykazując na przedmiotowych fakturach, jako dane sprzedawcy, dane identyfikacyjne matki (zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług) wraz z numerem NIP matki zważyć należy, co następuje:

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl § 9 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur VAT, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2005 Nr 95 poz. 798), faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

1. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
2. numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11 (...),

Stosownie do powyższego, podatnik podatku od towarów i usług obowiązany jest udokumentować fakturą VAT dokonaną przez siebie transakcję sprzedaży towaru lub wykonania usługi; ma on obowiązek dokonać powyższego nie w przypadkowy sposób, ale w sposób ściśle określony przepisami prawa. Zarówno przepisy ustawy o podatku od towarów i usług jak i wydanego na jej podstawie w/w rozporządzenia dokładnie określają, jakie elementy faktura VAT winna zawierać.

Zatem, wobec faktu, iż:

• wnioskodawca nie jest właścicielką wskazanej we wniosku nieruchomości (właścicielem przedmiotowej nieruchomości jest małoletnia córka wnioskodawcy),
• - stan faktyczny przedstawiony we wniosku z dnia 08.03.2006r. wskazuje, iż:

a) dokonywaną usługę wynajmowania nieruchomości należy uznać – zgodnie z przywołanym wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług – jako działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu,
b) a małoletnią córkę wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu wykonywania przedmiotowych czynności
oraz faktu, iż
• matka małoletniej wszelkich czynności związanych z przedmiotową nieruchomością może wykonywać jako przedstawiciel ustawowy małoletniej córki, lecz tylko w jej imieniu i na jej rzecz

Zdaniem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Wejherowie, wnioskodawca nie ma prawa – w myśl przepisów regulujących materię podatku od towarów i usług - wystawiać faktur VAT w imieniu małoletniej córki wykazując na przedmiotowych fakturach, jako dane sprzedawcy, swoje dane identyfikacyjne (dane matki - zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług) wraz z własnym numerem NIP (numerem NIP matki). W sytuacji, gdy zostaną spełnione wszelkie wymogi i przesłanki do ewentualnego zarejestrowania małoletniej córki jako podatnika podatku od towarów i usług, wówczas matka małoletniej nabędzie – jako przedstawiciel ustawowy – prawo do wystawiania faktur VAT w imieniu i na rachunek małoletniej córki wykazując na przedmiotowych fakturach, jako dane sprzedawcy, dane identyfikacyjne małoletniej córki z dopiskiem: „faktura wystawiona przez przedstawiciela ustawowego”.

Zatem, tut. organ podatkowy uznaje za nieprawidłowe stanowisko podatnika, iż może on wystawiać faktury VAT w imieniu małoletniej córki podając, jako dane identyfikacyjne, swoje dane o raz swój numer NIP.

Jednocześnie organ podatkowy podkreśla, iż niniejsze postanowienie dotyczy tylko kwestii możliwości wystawienia przez rodzica (przedstawiciela ustawowego) faktury VAT w imieniu małoletniej córki wykazując na przedmiotowej fakturze, jako dane sprzedawcy, dane identyfikacyjne matki (zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług) wraz z numerem NIP matki. Nie odnosi się natomiast do obowiązku rejestracji w zakresie podatku od towarów i usług małoletniej córki – gdyż powyższe nie było przedmiotem zapytania ujętego we wniosku z dnia 08.03.2006r.

Odrębną kwestią wymagającą rozważenia jest rejestracja osoby małoletniej jako podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 96 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 (m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju) złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3. Sprawy dotyczące rejestracji podatników podatku od towarów i usług zostały szczegółowo i wyczerpująco ujęte w dziale X, rozdziale 1 (art. 96 – 98) oraz dziale XII rozdziale 1 (art. 113) ustawy o podatku od towarów i usług z uwzględnieniem szczególnych procedur dotyczących drobnych przedsiębiorców. Z uwagi jednakże na fakt – jak już wskazano - rejestracja osoby prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie podatku od towarów i usług nie jest przedmiotem zapytania przedmiotowego wniosku (wniosku z dnia 08.03.2006r.) przywołane przepisy zostały wnioskodawcy jedynie wskazane.