Dnia 31.03.2004r. został sporządzony Akt Notarialny przekazania darowizny mieszkania wnuczce. W paragrafie 7 Aktu Notarialnego jest zapis, iż powinna Pani mieszkać w tym mieszkaniu przez 5 lat, tzn. do dnia 31.03.2009r. Sytuacja, która powstała w roku 2004, jeszcze za życia Państwa X, była spowodowana przez sąsiadkę, która mieszka piętro niżej. Osoba ta uprzykrzała życie Pani dziadkom, rodzicom, rodzeństwu, którzy mieszkają przy ul. Y, jak i Pani. Sprawy, które były prowadzone przez Komisariat zostały umorzone. Nie może Pani spokojnie mieszkać i obawia się o własne życie i zdrowie. Sąsiadka pobiła Pani babcię (sprawa została zgłoszona na policję i do sądu, umorzona została 20.05.2005r.). Zachowanie Pani sąsiadki było wiele razy zgłaszane na policję, jednak ze względu na wiek tej osoby (80 lat) wszelkie sprawy wobec niej zostają umorzone. Od momentu darowizny zamieszkuje Pani w darowanym mieszkaniu przy ul. Y, o powierzchni 48 m2. Spełniła Pani przesłanki, o których mowa w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn i skorzystała z ulgi zwalniającej od tego podatku.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku, działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dn. 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jednolity z 2005r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 26.06.2007r., stwierdza, iż ulga w podatku od spadków i darowizn, przysługująca zstępnej, która w 2004r. nabyła lokal mieszkalny w drodze darowizny, zostanie zachowana, jeżeli zbycie darowanego lokalu będzie uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpi nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

W świetle art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie tej ustawy, stosuje się przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jednolity z 2004r., Dz. U. Nr 142, poz. 1514 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej.

W myśl art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007r., w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym:  1)  w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,  2)  w drodze spadku przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,  3)  w drodze spadku przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, sprawujące przez co najmniej dwa lata opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie umowy zawartej z nim przed organem gminy,- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Stosownie do ust. 2 cyt. wyżej artykułu ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:  1)  spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;  2)  nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;  3)  nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;  4)  nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;  5)  będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:a)    od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,b)    od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.

Natomiast w świetle art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

W przedstawionym stanie faktycznym w 2004r. nabyła Pani w drodze darowizny od dziadków lokal mieszkalny i od tego momentu zamieszkuje w darowanym mieszkaniu o powierzchni 48 m2. Spełniła Pani przesłanki, o których mowa w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn i skorzystała z przewidzianej w tym przepisie ulgi. Jednakże jednym z warunków skorzystania z przedmiotowej ulgi jest zamieszkiwanie w darowanym lokalu przez 5 lat. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Pani oraz Pani rodzina jest notorycznie niepokojona przez sąsiadkę. Doszło nawet do pobicia. Incydenty zgłaszano na policję i do sądu, jednakże prowadzone sprawy zostały umorzone. Obawia się Pani o życie i zdrowie własne i rodziny. Z powyższych względów chciałaby Pani zmienić miejsce zamieszkania.

Z cyt. wyżej przepisów wynika, iż ulga w podatku od spadków i darowizn, o której mowa wyżej, zostanie zachowana w przypadku zbycia darowanego lokalu przed upływem pięcioletniego terminu, z uwagi na konieczność zmiany warunków mieszkaniowych oraz nabycia innego budynku lub uzyskania pozwolenia na jego budowę albo nabycia innego lokalu nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia. Konieczność zmiany warunków mieszkaniowych, stanowiąca w świetle art. 16 ust. 7 cyt. wyżej ustawy jedną z przesłanek warunkujących zachowanie prawa do ulgi, winna mieć charakter imperatywny, wskazujący na wyjątkową sytuację życiową, nieodzowną potrzebę takiej zmiany. Okoliczności przedstawione w stanie faktycznym uzasadniają konieczność zmiany warunków mieszkaniowych, dlatego też należy uznać, iż w rozpatrywanym stanie faktycznym zmiana miejsca zamieszkania jest zasadna. Zatem pierwsza z przesłanek warunkujących zachowanie prawa do ulgi w podatku od spadków i darowizn jest zachowana. Drugim warunkiem zachowania prawa do przedmiotowej ulgi jest nabycie przez Panią innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia. Jeżeli i ten warunek zostanie spełniony, zachowa Pani omawianą ulgę.