UZASADNIENIE

W dniu 12 września 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków związanych z odbywaniem studiów doktoranckich.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujące zdarzenie przyszłe.

Od 1 maja 2010 roku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (kategoria główna PKD: 62.09.Z) Wnioskodawca zajmuje się obsługą informatyczną przedsiębiorstw oraz wdrożeniami systemów informatycznych. Działając w obszarze informatyki biznesowej ma on do czynienia m.in. z systemami webowymi i intranetowymi, systemami ERP, Business Intelligence i innymi systemami analityczno-raportującymi. Wnioskodawca posiada wieloletnie doświadczenie informatyczne i umiejętności analityczne potwierdzone nie tylko pracą w obszarze produkcyjnym i usługowym, ale również praktyką akademicką.

Od października 2012 roku planuje rozpocząć 3-letnie niestacjonarne studia doktoranckie na Wydziale Zarządzania w (...). Wybrana przez niego uczelnia jako jedna z nielicznych oferuje rozwiązania i system nauki dla informatyków związanych zawodowo z biznesem. O wyborze Wydziału Zarządzania na tejże uczelni zadecydowały w przypadku Wnioskodawcy możliwość poznawania i rozwijania nowatorskich i jednocześnie przydatnych zawodowo tematów z obszaru informatyki i zarządzania, 3-letni okres nauki, niskie opłaty za studia (16 tys. 200 zł za 6 semestrów) oraz bliska i łatwo dostępna lokalizacja uczelni. Program powyższych studiów jest w szerokim stopniu związany z zakresem prowadzonej prze Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Obejmuje on wykłady z zarządzania organizacjami, zarządzania inwestycjami, zarządzania zasobami ludzkimi, metody i techniki badań, modelowania oraz analiz procesów finansowych i zarządczych. W ramach samodzielnych badań Wnioskodawca będzie zajmował się zagadnieniami budowania systemów rekomendacyjnych, które już dzisiaj oferuje on swoim klientom. Wnioskodawca zaznacza, że postęp techniczny wymusza śledzenie kierunków rozwoju nowych technologii, uczenie się ich oraz wykorzystywanie w prowadzonej działalności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy koszty dotyczące niestacjonarnych studiów doktoranckich na Wydziale Zarządzania, tj.:

• opłaty za poszczególne semestry tychże studiów doktoranckich,
• noclegi związane z pobytem na uczelni,
• koszty dojazdu,
• koszty diet związanych w pobytem na uczelni,
• materiały dydaktyczne,
• udział w obligatoryjnych seminariach i konferencjach,

można uznać za wydatki stanowiące koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, koszty dotyczące niestacjonarnych studiów doktoranckich na Wydziale Zarządzania, tj:

• opłaty za poszczególne semestry tychże studiów doktoranckich (6 semestrów w ciągu 3 lat),
• noclegi związane z pobytem na uczelni,
• koszty dojazdu z miejsca zamieszkania do uczelni,
• koszty diet związanych w pobytem na uczelni,
• materiały dydaktyczne,
• udział w obligatoryjnych seminariach i konferencjach,

można uznać za wydatki stanowiące koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Planowane studia poprzez dostęp do bazy naukowej i wyników badań znacznie poszerzą wiedzę Wnioskodawcy, a to bez wątpienia przełoży się na jakość usług świadczonych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i będzie miało odbicie w wysokości uzyskiwanych przychodów. Zdobyte umiejętności pozwolą wdrażać nowatorskie rozwiązania dla klientów oraz będą stanowić gwarancję osiągnięcia, zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów. Dodatkowo tytuł doktora nauk ekonomicznych w zakresie zarządzania stanowić będzie dla obecnych i przyszłych klientów gwarancję wysokiego poziomu usług.

Ponadto wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych w formie studiów doktoranckich nie są ujęte w katalogu zawartym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Wnioskodawca nadmienia, iż stanowisko dotyczące dopuszczalności zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych w związku z odbywaniem studiów doktoranckich było już wcześniej wielokrotnie aprobowane przez organy podatkowe, w szczególności identyczne stanowisko zostało zaprezentowane w:

• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 listopada 2008 r. IBPB1/415-627/08/MW oraz
• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 stycznia 2008 r. IPPB1/415-342/07-2/AJ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków związanych z odbywaniem studiów, tj.: w części dotyczącej diet z tytułu wyjazdów uznaje się za nieprawidłowe, zaś w pozostałym zakresie za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Wyrażenie „w celu osiągnięcia przychodu” zawarte we wskazanym przepisie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z osiąganiem przychodów z tytułu działalności gospodarczej Wnioskodawcy podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Zauważyć należy, iż przez sformułowanie „w celu” należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot „celowości”, jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód).

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wykazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.

Wydatki na dokształcanie na studiach nie zostały wymienione w katalogu zawartym w art. 23 ww. ustawy, a zatem w przypadku spełnienia pozostałych przesłanek mogą być one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Dla stwierdzenia, czy wydatki poniesione w związku z odbywaniem studiów, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, istotne jest ustalenie:

• czy takie wydatki związane są z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, zdobywaniem wiedzy i umiejętności, które są potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej i które mają z nią związek,
• czy takie wydatki służą tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia nie związanego z działalnością, a więc które co do zasady mają charakter osobisty.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących – w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra.

Z powołanego powyżej przepisu wynika, że osobom prowadzącym działalność gospodarczą przysługuje prawo uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów wartości diet za czas podróży służbowych w ramach określonego limitu, tzn. do wysokości diet przysługujących pracownikom. Ustawodawca wyłącza bowiem z kosztów wartość diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą, ale tylko w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom.

Jednakże zasadniczą przesłanką decydującą o kwalifikacji danego wyjazdu jako podróży służbowej jest jej związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Dlatego też za podróż służbową należy uznać bezpośrednie wykonywanie przez przedsiębiorcę zadań związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą poza siedzibą firmy, zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca od 1 maja 2010 roku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (kategoria główna PKD: 62.09.Z) zajmuje się obsługą informatyczną przedsiębiorstw oraz wdrożeniami systemów informatycznych. Od października 2012 roku planuje rozpocząć 3-letnie niestacjonarne studia doktoranckie na Wydziale Zarządzania w Katedrze Informatyki Ekonomicznej. W związku z podjęciem studiów Wnioskodawca ponosić będzie następujące wydatki: opłaty za poszczególne semestry tychże studiów doktoranckich, noclegi związane z pobytem na uczelni, koszty dojazdu, materiały dydaktyczne, udział w obligatoryjnych seminariach i konferencjach.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego i powołane przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, iż wydatki takie jak: opłaty za poszczególne semestry studiów doktoranckich, noclegi związane z pobytem na uczelni, koszty dojazdu, materiały dydaktyczne, udział w obligatoryjnych seminariach i konferencjach, ponoszone w związku z podjęciem nauki na studiach doktoranckich, choć trudno je przypisać konkretnym przychodom, skoro we wniosku podano, że są one przydatne do wykonywania działalności gospodarczej, to jako faktycznie poniesione i właściwie udokumentowane będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jednakże zauważyć należy, iż to na Wnioskodawcy spoczywa ciężar wykazania związku przyczynowego pomiędzy ponoszonymi wydatkami, a osiąganymi przychodami oraz okoliczności, iż ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów bądź na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Wykazanie takiego związku jest warunkiem koniecznym dla uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu.

Natomiast wyjazdów związanych ze studiami nie można uznać za podróż służbową osoby prowadzącej działalność gospodarczą.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należy w części dotyczącej możliwości zaliczenia diet do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej uznać za nieprawidłowe, gdyż wskazane we wniosku diety nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodu, bowiem nie są one związane z wyjazdami (podróżą służbową) mającymi bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą poza siedzibą firmy.

Niniejszą interpretację wydano w oparciu o treść wniosku. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

W odniesieniu do powołanych we wniosku indywidualnych interpretacji prawa podatkowego, tut. organ informuje, że zostały wydane w indywidualnej sprawie i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.