INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 marca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura – 04 kwietnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 14 czerwca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 04 kwietnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z uwagi na braki formalne wniosku pismem z dnia 01 czerwca 2012 r. znak: IBPB II/1/436-132/12/AA wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 14 czerwca 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca w dniu 12 lutego 2002 r. nabył w drodze spadku na podstawie postanowienia sądu o nabyciu spadku z dnia 15 września 2010 r. lokal mieszkalny w mieście Y stanowiący odrębną własność wraz z udziałem wynoszącym 170/1000 części w użytkowaniu wieczystym gruntu.

Do złożonego w dniu 06 kwietnia 2011 r. zeznania podatkowego dotyczącego podatku od spadków i darowizn Wnioskodawca złożył prośbę o zastosowanie ulgi z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku ze spełnieniem warunków określonych w ww. artykule. Naczelnik urzędu skarbowego wydał decyzję o tym, że zobowiązanie podatkowe nie występuje pod warunkiem wypełnienia przesłanek z art. 16 ww. ustawy.

W 2012 r. Wnioskodawca zmienił miejsce zatrudnienia w związku z rozpoczęciem prywatnej praktyki lekarskiej na terenie miasta X. Powyższa zmiana powoduje, iż Wnioskodawca zmuszony jest zmienić miejsce zamieszkania i sprzedać lokal nabyty w drodze spadkobrania. W ciągu najbliższego roku, środki uzyskane ze sprzedaży ww. lokalu Wnioskodawca zamierza przeznaczyć na nabycie innego lokalu mieszkalnego (również na terenie miasta X), w którym zamieszka, tak aby łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym lokalu wynosił co najmniej 5 lat (potwierdzony zameldowaniem na pobyt stały).

Wyeliminowanie przez Wnioskodawcę konieczności codziennych dojazdów do przyszłego miejsca wykonywania praktyki lekarskiej spowoduje oszczędność czasu oraz zwiększy jego wydajność w pracy, co przełoży się na zwiększenie dochodu Wnioskodawcy, a tym samym na zwiększenie wpływów z tytułu podatku dochodowego dla budżetu Państwa. Wnioskodawca zwraca uwagę również, iż specyfika oraz precyzja wykonywanego przez niego zawodu chirurga wymaga bycia wypoczętym, a codzienna podróż do pracy w różnych warunkach drogowych narażać może Wnioskodawcę na sporą dawkę stresu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy decyzja, wydana przez Naczelnika urzędu skarbowego z dnia 19 kwietnia 2011 r. o spełnieniu warunków określonych w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn pod warunkiem ich wypełnienia, nie wygaśnie z chwilą zmiany przez Wnioskodawcę miejsca pracy i zamieszkania w nabytym w innej miejscowości lokalu stanowiącym odrębną nieruchomość/spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w nawiązaniu do art. 16 ust. 7 pkt 2 ww. ustawy...
2. Czy przeprowadzka do innej miejscowości i zmiana miejsca zamieszkania ze względu na konieczność zmiany miejsca zatrudnienia jest wystarczającą przesłanką do podtrzymania ww. decyzji Naczelnika urzędu skarbowego...
   
   

Wnioskodawca uważa, mając na względzie art. 16 ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, iż przeprowadzka do innej miejscowości, a co za tym idzie zmiana miejsca zamieszkania ze względu na konieczność zmiany miejsca zatrudnienia jest wystarczającą przesłanką do podtrzymania decyzji Naczelnika urzędu skarbowego w związku z zastosowaniem ulgi z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje tego pojęcia przy jego interpretacji odwołać się należy do postanowień ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 ww. Kodeksu, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca w dniu 12 lutego 2002 r. nabył w drodze spadku lokal mieszkalny w mieście Y stanowiący odrębną własność wraz z udziałem wynoszącym 170/1000 części w użytkowaniu wieczystym gruntu.

Do złożonego w dniu 06 kwietnia 2011 r. zeznania podatkowego dotyczącego podatku od spadków i darowizn Wnioskodawca złożył prośbę o zastosowanie ulgi z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku ze spełnieniem warunków określonych w ww. artykule. Naczelnik urzędu skarbowego wydał decyzję o tym, że zobowiązanie podatkowe nie występuje pod warunkiem wypełnienia przesłanek z art. 16 ww. ustawy.

W związku więc z faktem, iż do nabycia ww. nieruchomości, w stosunku do której skorzystał Wnioskodawca z ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn doszło w dniu 12 lutego 2002 r., zastosowanie znajdują przepisy tej ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje on z chwilą przyjęcia spadku.

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny (art. 6 ust. 4 ustawy).

Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym:

1. w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2. w drodze spadku przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3. w drodze spadku przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, sprawujące przez co najmniej dwa lata opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie umowy zawartej z nim przed organem gminy

nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

W myśl natomiast ust. 2 ww. przepisu ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;
3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:
   1. od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
   2. od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.

Celem norm zawartych w treści ww. art. 16 jest nieobciążanie osób najbliższych spadkodawcy znacznymi, pod względem finansowym, skutkami podatkowymi z tytułu przyrostu majątkowego w postaci nieruchomości bądź lokalu, gdy nie dysponują budynkiem lub lokalem mieszkalnym i zamierzają zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat. Ulga ta przysługuje po spełnieniu wszystkich warunków wskazanych w omawianym przepisie. Naruszenie chociaż jednego z nich powoduje utratę prawa do ulgi, co skutkuje ustaleniem przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego podatku od spadków i darowizn.

Jednakże nie wszystkie naruszenia warunków wymaganych do skorzystania z omawianej ulgi podatkowej powodują jej utratę. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 7 ww. ustawy nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

Analiza treści powołanych przepisów wskazuje więc, że ustawodawca określił dwa warunki, które należy spełnić łącznie, aby podatnik, któremu przysługiwała omawiana ulga, nie utracił jej wskutek zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat.

Pomimo nie sprecyzowania w akcie prawnym, co należy rozumieć przez „konieczność zmiany warunków mieszkaniowych” – należy przyjąć, że może to być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika. Innymi słowy winna ona mieć charakter obiektywny i imperatywny. Dla spełnienia tej przesłanki nie wystarczy zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Za przesłankę taką uznać można np. trudne warunki materialne podatnika, w sytuacji gdy przeznaczył on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży domu na zakup lokalu o mniejszej powierzchni i z niższym czynszem, w wyniku czego nastąpiła poprawa położenia materialnego podatnika. Będzie nią również zmiana miejsca pracy, choroba spadkobiercy/obdarowanego lub członków jego najbliższej rodziny z nim zamieszkujących, która uniemożliwia dalszą egzystencję w nabytej nieruchomości, wreszcie zakup nowej nieruchomości lub uzyskanie pozwolenia na jej budowę zmierzające do poprawy niedostatecznych warunków mieszkaniowych nabywcy i jego rodziny.

Podkreślić należy, że powołane powyżej przykłady ilustrujące „konieczność zmiany warunków mieszkaniowych” nie wyczerpują wszystkich okoliczności mieszczących się w zakresie przedmiotowym użytego przez ustawodawcę zwrotu, bowiem każda sytuacja w jakiej znajduje się podatnik winna być rozpatrywana indywidualnie. Niemniej jednak wskazać należy, że konieczna zmiana warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy korzystający z ulgi spadkobierca z uwagi na zaistniałą sytuację życiową nie może dłużej zamieszkiwać w nabytym w spadku mieszkaniu.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy, jest nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na budowę albo nabycie innego lokalu nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zbycia lokalu (budynku) nabytego w spadku (darowiźnie).

Powyższe sprawia, że tylko spełnienie dwóch enumeratywnie wskazanych w art. 16 ust. 7 warunków decyduje o zachowaniu prawa do ulgi.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż w 2012 r. Wnioskodawca zmienił miejsce zatrudnienia w związku z rozpoczęciem prywatnej praktyki lekarskiej na terenie miasta X. Wnioskodawca twierdzi, że powyższa zmiana powoduje, iż zmuszony jest zmienić miejsce zamieszkania i sprzedać lokal nabyty w 2002 r. w drodze spadkobrania (w stosunku, do którego skorzystał z ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn). W ciągu najbliższego roku, środki uzyskane ze sprzedaży ww. lokalu Wnioskodawca zamierza przeznaczyć na nabycie innego lokalu mieszkalnego (również na terenie miasta X), w którym zamieszka, tak aby łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym lokalu wynosił co najmniej 5 lat (potwierdzony zameldowaniem na pobyt stały). Wyeliminowanie przez Wnioskodawcę konieczności codziennych dojazdów do przyszłego miejsca wykonywania praktyki lekarskiej spowoduje oszczędność czasu oraz zwiększy jego wydajność w pracy, co przełoży się na zwiększenie dochodu Wnioskodawcy, a tym samym zwiększenie wpływów z tytułu podatku dochodowego dla budżetu Państwa. Wnioskodawca zwraca uwagę również, iż specyfika oraz precyzja wykonywanego przez niego zawodu chirurga wymaga bycia wypoczętym, a codzienna podróż do pracy w różnych warunkach drogowych narażać może Wnioskodawcę na sporą dawkę stresu.

Biorąc pod uwagę przedstawione zdarzenie przyszłe i powołane powyżej przepisy, tut. Organ stwierdza, iż w przypadku Wnioskodawcy żadna z ww. przesłanek określonych w art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie jest spełniona. Obecnie Wnioskodawca mieszka w mieście Y, które graniczy z miastem X, w którym Wnioskodawca będzie pracował i gdzie zamierza nabyć nowy lokal mieszkalny. Należy zauważyć, że miasta Y i X graniczą ze sobą, nie są to więc odległości powodujące obiektywną konieczność zmiany miejsca zamieszkania zwłaszcza, że miasta położone są w bardzo zurbanizowanym i posiadającym rozbudowaną sieć połączeń drogowych regionie Polski. Ponadto Wnioskodawca zamierza wydatkować środki ze sprzedaży na nabycie nowego lokalu w ciągu najbliższego roku. Tymczasem z przepisu art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że dla zachowania prawa do ulgi wydatkowanie środków pieniężnych winno nastąpić nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zbycia odziedziczonego mieszkania.

W związku z tym, w przypadku zbycia odziedziczonego mieszkania przed upływem 5 lat w okolicznościach opisanych we wniosku Wnioskodawca utraci prawo do ulgi z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn i będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Biorąc powyższe pod uwagę stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.