INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 kwietnia 2012 r. (data wpływu 11 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży nieruchomości zabudowanej budynkami – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży nieruchomości zabudowanej budynkami.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca – Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym wszczął i prowadzi zgodnie z wnioskami wierzycieli egzekucję z nieruchomości dłużniczki stanowiącej działki gruntu nr 661/3 i 661/6 w wieczystym użytkowaniu zabudowaną budynkami, dla której Sąd Rejonowy, VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KW (…).

Przedmiotem egzekucji są działki gruntu nr 661/3 i 661/6 w wieczystym użytkowaniu zabudowane budynkiem użytkowym o funkcji administracyjnej oraz budynkami gospodarczymi – w budowie.

Nieruchomość stanowi majątek spadkowy po zmarłym mężu dłużniczki, której dłużniczka stała się jedynym właścicielem zgodnie z Postanowieniem Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku z 10-11-2005 r., oraz Postanowieniem Sądu Okręgowego o dziale spadku z 28-02-2006 r., wpływ wniosku o zmianę właściciela 17-10-2006 r. Nieruchomość została nabyta przez dłużniczkę i jej męża na podstawie umowy sprzedaży i wieczystego użytkowania w dniu 29-04-1991 r. Budynek administracyjny został wzniesiony w 1908 r., przebudowany w latach 20-tych.

Stan techniczny budynków m.in.: w części pomieszczeń rozpoczęty remont modernizacyjny o postępującym zużyciu technicznym z tytułu przerwanych robót, występuje zawilgocenie, strop z przegnitymi belkami, pokrycie dachowe wymaga wymiany lub przekładki, tynki wewnętrzne: korozja, ubytki, zacieki od wody, zagrzybienie, elewacja zewnętrzna – wymagany remont kapitalny (opis stanu technicznego wynika z operatu szacunkowego sporządzonego przez biegłego), ze względu na bardzo utrudniony kontakt z dłużniczką (która m.in. nie złożyła na wezwanie oświadczenia w sprawie podatku VAT) i według uznania komornika opartego na operacie szacunkowym i oględzinach nieruchomości dłużniczka nie poniosła nakładów na ulepszenie nieruchomości przekraczających 30% jej wartości początkowej, wręcz stan nieruchomości w wielu miejscach wymaga przeprowadzenia remontu.

W uchwalonej zmianie miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego – „Uchwała Rady Miejskiej Nr x” z dnia 25-11-1996 r. przedmiotowe działki o nr ewid. 661/3 i 661/6 oznaczone symbolem 6.U znajdują się: w obszarze usług produkcyjnych i ogólnomiejskich; budynek posadowiony na ww. działkach znajduje się w rejestrze zabytków – podlega ochronie ze względu na wartość architektury i wystrój.

Z informacji uzyskanej z Urzędu Skarbowego wynika, że dłużniczka w bazie organu figuruje w rejestrze podatników prowadzących działalność gospodarczą od 02-10-1997 r. do 30-12-2010 r. Sprzedaż nieruchomości (dostawa) nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim.

Dłużniczka zbyła dwie nieruchomości: 1. na podstawie umowy sprzedaży z dnia 12-11-2007 r. nr KW za cenę 427 000,00 zł oraz 2. na podstawie umowy darowizny z dnia 10-09-2010 r. nr KW za cenę 1 000 000,00 zł.

Nieruchomość nie jest użytkowana przez dłużniczkę od kilku lat, oraz nie jest przez nią wynajmowana osobom trzecim.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy komornik sądowy w razie skutecznej licytacji wyżej opisanej nieruchomości, dokonujący w świetle art. 18 powołanej wyżej ustawy dostawy towaru obowiązany będzie do obliczenia i uiszczenia za dłużnika należnego podatku VAT i w jakiej wysokości procentowej...

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle opisanego wyżej zdarzenia przyszłego Komornik nie będzie obowiązany do obliczenia i uiszczenia za dłużników podatku VAT od sprzedanej w trybie licytacji sądowej nieruchomości dłużników z uwagi na następujące okoliczności:

• dostawa budynku nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia rozumianego zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT ani przed nim, pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku upłynął okres dłuższy niż 2 lata (art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT),
• w stosunku do nieruchomości nie przysługiwało dłużniczce prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, przy transakcji kupna sprzedaży dokonanej przez dłużniczkę i jej męża ustawa o podatku VAT nie obowiązywała, a dłużniczka stała się jedynym właścicielem nieruchomości w związku z postępowaniem spadkowym,
• z ustaleń dokonanych przez komornika oraz na podstawie operatu szacunkowego ustalono, że dłużniczka prawdopodobnie nie ponosiła wydatków na ulepszenie nieruchomości (art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT),
• dłużniczka aktualnie nie prowadzi działalności gospodarczej, tak więc nie jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT – brak przesłanki o charakterze podmiotowym, komornik tylko wówczas jest płatnikiem podatku od towarów i usług, gdy do rozliczenia podatku z tytułu sprzedaży byłby zobowiązany dłużnik; dłużnicy nie mają obowiązku opodatkowania przedmiotowej transakcji podatkiem VAT, również dostawa dokonana przez komornika sądowego nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), zgodnie z którym, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

W myśl § 23 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360), organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, ze zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.), w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów.

Fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów (§ 23 ust. 2 ww. rozporządzenia).

Stosownie do § 23 ust. 3 cyt. rozporządzenia, za osoby uprawnione do wystawiania faktur w imieniu organów egzekucyjnych uważa się kierowników tych organów lub osoby przez nie upoważnione.

Zgodnie z § 23 ust. 4 ww. rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna spełniać wymogi, o których mowa w § 5 i 7 ust. 1, jak również zawierać:

1. nazwę i adresy organów egzekucyjnych, określonych w ust. 1,
2. w miejscu określonym dla sprzedawcy – nazwę i adres dłużnika,
3. imię i nazwisko lub czytelny podpis osoby uprawnionej do wystawienia faktury.
   
   

Kopię faktury, o której mowa w ust. 1-4, organ egzekucyjny przekazuje dłużnikowi, zachowując jedną kopię w swojej ewidencji (§ 23 ust. 5 ww. rozporządzenia).

W § 23 ust. 6 cyt. rozporządzenia postanowiono, iż przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do faktur przesłanych w formie elektronicznej.

W art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wskazano, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary – na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W art. 15 ust. 1 ustawy wskazano, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W art. 41 ust. 1 ustawy postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
   
   

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
   
   

Aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynku (budowli) do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli zatem podatnik wybuduje obiekt lub go zmodernizuje, przy czym nakłady na ulepszenie przekraczają 30% jego wartości początkowej, a następnie obiekt ten (lub ulepszenie) zostanie oddany do użytkowania (wprowadzony do ewidencji środków trwałych), nie oznacza to, że został on zasiedlony. Oddanie do użytkowania nie nastąpiło bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany budynek (obiekt) zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę czy najem, bowiem zarówno sprzedaż, jak i dzierżawa czy najem są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

Ponadto w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
   
   

Warunku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a lit. b, w świetle art. 43 ust. 7a, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Z powyższych przepisów wynika, iż dostawa budynków, budowli lub ich części, co do zasady, korzysta ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji gdy od momentu pierwszego zasiedlenia nie minęły co najmniej dwa lata, a ponadto, gdy przysługiwało podatnikowi w trakcie realizacji inwestycji prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Należy podkreślić, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2. złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
   
   

Tak więc, ustawodawca daje podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – możliwość zrezygnowania ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych.

Z opisu sprawy wynika, iż nieruchomość będąca przedmiotem egzekucji (tj. działki gruntu nr 661/3 i 661/6 wraz z prawem wieczystego użytkowania zabudowane budynkiem użytkowym o funkcji administracyjnej oraz budynkami gospodarczymi – w budowie) została nabyta przez dłużniczkę i jej męża na podstawie umowy sprzedaży w dniu 29 kwietnia 1991 r. Budynek administracyjny został wzniesiony w 1908 r., przebudowany w latach 20-tych. Wnioskodawca (Komornik) wskazał, iż według jego uznania opartego na operacie szacunkowym i oględzinach nieruchomości dłużniczka nie poniosła nakładów na ulepszenie nieruchomości przekraczających 30% jej wartości początkowej, wręcz stan nieruchomości w wielu miejscach wymaga przeprowadzenia remontu.

Z informacji uzyskanej z Urzędu Skarbowego wynika, że dłużniczka w bazie organu figuruje w rejestrze podatników prowadzących działalność gospodarczą od 02-10-1997 r. do 30-12-2010 r. Jednak jak Zainteresowany wskazał, nieruchomość nie jest użytkowana przez dłużniczkę od kilku lat, oraz nie jest przez nią wynajmowana osobom trzecim.

Odnosząc powołane wyżej przepisy do opisu sprawy stwierdzić należy, że pierwsze zasiedlenie nieruchomości będącej przedmiotem wniosku (tj. działki gruntu nr 661/3 i 661/6 wraz z prawem wieczystego użytkowania zabudowane budynkiem użytkowym o funkcji administracyjnej oraz budynkami gospodarczymi – w budowie) nastąpi w momencie oddania jej do użytkowania w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu, tj. w momencie jej sprzedaży przez Wnioskodawcę (Komornika) w drodze licytacji. Zatem w przedmiotowej sprawie zachodzą wyłączenia ze zwolnienia od podatku VAT zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jednakże dostawa ww. nieruchomości będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, z uwagi na fakt, iż dłużniczce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na zakup tej nieruchomości (zakup nastąpił w 1991 r., tj. w okresie, w którym nie obowiązywały przepisy ustawy o podatku od towarów i usług) oraz dłużniczka nie poniosła nakładów na ulepszenie przedmiotowej nieruchomości przekraczających 30% jej wartości początkowej.

Podstawą opodatkowania, w myśl art. 29 ust. 1 ustawy, jest obrót z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku (…).

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione są budynki rozstrzyga przepis art. 29 ust. 5 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale związanych z tym gruntem.

Jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Na mocy § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), zwalnia się od podatku zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku.

Zatem, sprzedaż prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym posadowione są budynek użytkowy o funkcji administracyjnej oraz budynki gospodarcze – w budowie, których dostawa będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, także będzie korzystać ze zwolnienia, na mocy § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia od podatku transakcji sprzedaży nieruchomości (tj. działki gruntu nr 661/3 i 661/6 wraz z prawem wieczystego użytkowania zabudowane budynkiem użytkowym o funkcji administracyjnej oraz budynkami gospodarczymi – w budowie) uznano za prawidłowe, jednakże na podstawie innych przepisów niż powołał Wnioskodawca.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.