INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 września 2012 r. (data wpływu 26 września 2012 r.), uzupełnionym w dniach 1 października 2012 r., 6 i 10 grudnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 września 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczek.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka prowadzi działalność głównie w zakresie doradztwa finansowego, doradztwa w zakresie pozyskiwania wsparcia z funduszy unijnych, zarządzania dofinansowanymi projektami oraz realizacji projektów szkoleniowych.

Spółka rozważa zawarcie umów o współpracy finansowej ze spółkami powiązanymi zarówno kapitałowo, jak i osobowo, na mocy których podmioty te wzajemnie udzielać mogłyby sobie wsparcia finansowego, w postaci odpłatnego udostępniania środków finansowych na potrzeby związane z prowadzeniem działalności bieżącej. De facto, strony na mocy postanowień ww. umów o współpracy finansowej zobowiązałyby się do udzielania sobie wzajemnie pożyczek pieniężnych, stosownie do posiadanych potrzeb.

Pożyczki te udzielane byłyby ze środków własnych spółki pożyczkodawcy (posiadającej siedzibę na terytorium RP) na cele związane z działalnością spółki pożyczkobiorcy (spółki powiązanej osobowo lub kapitałowo, posiadającej siedzibę na terytorium RP), przy czym pożyczkobiorca zobowiązany byłby do zwrotu kwoty pożyczki oraz zapłaty na rzecz pożyczkodawcy oprocentowania w rynkowej wysokości, określonej w umowie o współpracy finansowej. Na mocy zawartej umowy o współpracy finansowej, po zgłoszeniu zapotrzebowania przez spółkę pożyczkobiorcę, spółka będąca pożyczkodawcą, na warunkach i w terminie określonym w umowie o współpracy finansowej, przekazywałaby przelewem na rachunek bankowy pożyczkobiorcy kwotę pożyczki. Przekazanie pożyczki następowałoby pomiędzy spółkami wyłącznie w oparciu o umowę o współpracy finansowej, bez potwierdzania powyższego fakturą VAT.

Udzielanie pożyczek w chwili obecnej mieści się w zakresie czynności zgłoszonych przez Spółkę jako przedmiot działalności w Krajowym Rejestrze Sądowym, jak również działalność ta wymieniona jest w umowie Spółki.

Zgodnie z umową Spółki jeden z przedmiotów działalności stanowią m. in. pozostałe formy udzielenia kredytów (PKD 64.92.Z), w ramach którego, zgodnie z Wyjaśnieniami PKD stanowiącymi załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), mieści się udzielanie pożyczek pieniężnych poza systemem bankowym.

W przypadku spółek powiązanych kapitałowo lub osobowo ze Spółką, każda ze spółek powiązanych, która byłaby stroną umowy o współpracy finansowej zawartej ze Spółką, również posiadałaby w zakresie prowadzonej i zgłoszonej do KRS działalności działalność opisaną w PKD 64.99 „pozostałe formy udzielania kredytów”, uprawniającą do udzielania pożyczek pozostałym stronom umowy.

Jednocześnie, zarówno Spółka, jak również spółki powiązane, które udzielałyby sobie wsparcia finansowego w postaci oprocentowanych pożyczek, będą czynnymi podatnikami VAT. Udzielanie pożyczek klasyfikowane byłoby pod symbolem PKWiU 65.22.10, jako „usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym”.

W uzupełnieniu do wniosku w dniu 10 grudnia 2012 r. wskazano, że Wnioskodawca w umowach o współpracy finansowej, zawieranych ze spółkami powiązanymi zarówno osobowo, jak i kapitałowo, będzie występował jako pożyczkodawca. Wzajemnie udzielane wsparcie finansowe w postaci odpłatnego udostępniania środków finansowych na potrzeby związane z prowadzeniem działalności bieżącej przez przywołane powyżej spółki powiązane uwarunkowane będzie bieżącymi potrzebami tych podmiotów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisane w powyższym stanie faktycznym czynności udzielania pożyczek w ramach umowy o wzajemnej współpracy finansowej podlegają ustawie o VAT i korzystają ze zwolnienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 171, poz. 1054)...

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany powyżej stan faktyczny wskazuje, iż spółki powiązane ze sobą kapitałowo lub osobowo, udzielając sobie wzajemnie wsparcia finansowego w postaci pożyczek pieniężnych, podlegać będą ustawie o VAT oraz na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 niniejszej ustawy, korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Dokonując czynności opisanych w stanie faktycznym, zgodnie z umową o współpracy finansowej, podmioty będące stronami umowy podlegać będą ustawie o VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, dla uznania, iż dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania zapłaty od nabywcy towaru, czy odbiorcy usługi. W świetle powyższego, czynność udzielenia pożyczki podmiotom powiązanym spełnia definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, można bowiem zidentyfikować beneficjenta świadczenia, którym będzie pożyczkobiorca, mogący korzystać z kapitału udostępnionego przez pożyczkodawcę. Ponadto, w związku z udzieloną pożyczką, pobierane będzie wynagrodzenie w postaci odsetek z tytułu udostępnionego kapitału (interpretacja indywidualna sygn. ITPP1/443-67/10/AT). Biorąc pod uwagę powyższe, w przekonaniu Wnioskodawcy, potwierdzić należy, iż czynność udzielenia pożyczek pomiędzy powiązanymi osobowo albo kapitałowo spółkami na gruncie ustawy o VAT powinna być uznana za świadczenie usług podlegające tej ustawie.

Jak podnosi Wnioskodawca, mając na uwadze powyższe, odnosząc się jednocześnie do treści art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, usługi udzielania pożyczek korzystają ze zwolnienia od podatku VAT. Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Jednocześnie, stosownie do art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu, usług doradztwa, usług w zakresie leasingu.

Powyższe, według Wnioskodawcy, potwierdza, iż udzielanie wsparcia finansowego w postaci pożyczek pieniężnych pomiędzy powiązanym kapitałowo albo osobowo spółkami, podlega ustawie o VAT oraz, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 niniejszej ustawy, korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że opisany powyżej stan faktyczny wskazuje, iż spółka udzielająca wsparcia finansowego w postaci pożyczek pieniężnych powiązanym kapitałowo albo osobowo spółkom, podlegać będzie ustawie o VAT, korzystając przy tym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, w myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

I tak, na mocy obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Ponadto, zgodnie z zapisem art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13 nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.

Powyższe regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.). Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z opisu sprawy wynika, iż Spółka, prowadząc działalność głównie w zakresie doradztwa finansowego, doradztwa w zakresie pozyskiwania wsparcia z funduszy unijnych, zarządzania dofinansowanymi projektami oraz realizacji projektów szkoleniowych, rozważa zawarcie umów o współpracy finansowej ze spółkami powiązanymi zarówno kapitałowo jak i osobowo, na mocy których podmioty te wzajemnie udzielać mogłyby sobie wsparcia finansowego w postaci odpłatnego udostępniania środków finansowych na potrzeby związane z prowadzeniem działalności bieżącej. Strony na mocy postanowień ww. umów o współpracy finansowej zobowiązałyby się do udzielania sobie wzajemnie pożyczek pieniężnych, stosownie do posiadanych potrzeb – Wnioskodawca działać będzie jako pożyczkodawca. Pożyczki te udzielane byłyby ze środków własnych spółki pożyczkodawcy (posiadającej siedzibę na terytorium RP) na cele związane z działalnością spółki pożyczkobiorcy (spółki powiązanej osobowo lub kapitałowo, posiadającej siedzibę na terytorium RP), przy czym pożyczkobiorca zobowiązany byłby do zwrotu kwoty pożyczki oraz zapłaty na rzecz pożyczkodawcy oprocentowania w rynkowej wysokości, określonej w umowie o współpracy finansowej. Udzielanie pożyczek klasyfikowane byłoby pod symbolem PKWiU 65.22.10, jako „usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym”.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy zauważyć, że skoro z powołanego wcześniej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, to mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe, w oparciu o powołane wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, iż opisane we wniosku usługi udzielania pożyczek świadczone przez Spółkę, jako – jak słusznie wskazano – czynności podlegające ustawie o podatku od towarów i usług, podlegać będą zwolnieniu od tego podatku, na podstawie wyżej wskazanego przepisu.

Jednocześnie wskazuje się, iż w interpretacji nie dokonano oceny prawidłowości postępowania Wnioskodawcy w kwestii zasad dokumentowania przekazania pożyczek wyłącznie w oparciu o umowę o współpracy, bez potwierdzania fakturą VAT, ponieważ nie było to przedmiotem interpretacji.

Końcowo, informuje się, iż niniejsza interpretacja nie wywołuje skutków podatkowoprawnych względem pozostałych, powiązanych z Wnioskodawcą kapitałowo i osobowo, spółek, jak również nie rozstrzyga o zasadach opodatkowania czynności udzielania przez te spółki pożyczek pieniężnych na gruncie przepisów regulujących opodatkowanie podatkiem od towarów i usług, albowiem Wnioskodawca nie występuje w tym zakresie jako Zainteresowany w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.