INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2007 r. (data wpływu 19 lutego 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kaucji gwarancyjnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 lutego 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kaucji gwarancyjnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca dokonuje zakupu maszyn i urządzeń, które następnie wydzierżawia kontrahentom krajowym. Zgodnie z umową dzierżawy maszyn, poza kwotą czynszu pobierana jest kaucja jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiąca odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania. W związku z bardzo dużą wartością dzierżawionych maszyn, Spółka pobiera od kontrahentów kaucje w wartości od 50% do 100% wartości maszyn. Zgodnie z zwieranymi umowami kaucja jest zwracana w przypadku zakończenia umowy lub przepada w przypadku zniszczenia lub utraty maszyn. W przypadku zakupu maszyn przez wydzierżawiających, kaucję zalicza się na poczet wpłaty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymanie kaucji zwrotnej będącej zabezpieczeniem roszczeń wynikających z umowy, stanowi obrót w rozumieniu art. 29 ust. 2 ustawy o VAT i czy rodzi z tego tytułu obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność pobrania kaucji zwrotnej będącej zabezpieczeniem roszczeń wynikających z umowy, która to kaucja jest zwracana kontrahentowi po realizacji umowy w całości, nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 2 ustawy o VAT i w momencie jej otrzymania nie rodzi obowiązku podatkowego.

W przypadku kaucji gwarancyjnej – w ocenie Spółki – istotny jest jej charakter zabezpieczający prawidłowość wykonania zobowiązania, czyniący z niej świadczenie zwrotne, co oznacza, że po jego zrealizowaniu uprawnionemu podmiotowi przysługuje roszczenie o zwrot kwoty kaucji. Kwota ta nie może zatem być uznana za należną z tytułu sprzedaży, skoro miała ona jedynie spełniać rolę zabezpieczenia wykonania świadczenia. W uzasadnieniu swojego stanowiska Podatnik cytuje przepisy art. 29 ust. 1 i ust. 2, art. 19 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług oraz powołuje definicje słownikowe terminów: „zaliczka”, „zadatek”, „przedpłata”, „rata”, „kaucja”.

Na podstawie analizy ww. przepisów, Wnioskodawca sformułował wniosek, że w przypadku kaucji zwrotnej będącej jedynie zabezpieczeniem wykonania przyszłej umowy kupna- sprzedaży, jej otrzymanie nie jest obrotem w rozumieniu art. 29 ust 2 ustawy o VAT, tym samym nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług na podstawie art. 19 ust. 11 cyt. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do przepisu art. 29 ust. 1 ww. ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 cyt. ustawy. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem – stosownie do art. 29 ust. 2 ww. ustawy – jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku.

Zgodnie z generalną zasadą, wyrażoną w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jednocześnie ustawodawca zastrzegł, że od zasady tej istnieje szereg wyjątków określających szczególny moment powstania obowiązku podatkowego.

Jednym z takich wyjątków jest sytuacja, gdy dostawa towaru lub wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą. Wówczas – stosownie do zapisu art. 19 ust. 4 ww. ustawy - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Powyższą zasadę, zgodnie z ust. 5 cyt. artykułu, stosuje się również do faktur za częściowe wykonanie usługi.

Istotnym elementem pozwalającym prawidłowo określić moment powstania obowiązku podatkowego jest także zapis art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, zgodnie z którym jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Przepisy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji zaliczki, zadatku, przedpłaty, raty czy kaucji. Według Słownika Języka Polskiego PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2005 r.:

• zaliczka oznacza część należności wpłacaną lub wypłacaną z góry na poczet tej należności (str. 1221);
• zadatek oznacza sumę pieniędzy wręczaną przy zawieraniu umowy w celu zapewnienia jej wykonania (str. 1210);
• przedpłata oznacza część ceny towaru wypłacaną w celu uzyskania gwarancji jego zakupu w określonym terminie (str. 774);
• rata oznacza część należności pieniężnej, płatną w oznaczonym terminie (str. 831);
• kaucja oznacza sumę pieniężną złożoną jako gwarancję dotrzymania zobowiązania; zastaw; zabezpieczenie (str. 320).
  
  

Z przytoczonych definicji, zaczerpniętych z języka powszechnego, wynika, że zaliczka, zadatek, przedpłata, rata oraz kaucja wiążą się z przekazaniem środków pieniężnych do dyspozycji kontrahenta. Jednakże cechą charakterystyczną kaucji, co należy podkreślić, jest to, że wykorzystanie środków pieniężnych może nastąpić dopiero „w razie niedopełnienia zobowiązania”. Co do zasady, kaucja nie jest zaliczana na poczet ceny i podlega zwrotowi po wykonaniu umowy. Ponieważ kaucja nie może uchodzić za część należności, w przeciwieństwie do zaliczki, zadatku, raty oraz przedpłaty, należy zatem stwierdzić, że nie stanowi obrotu.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca dzierżawi kontrahentom krajowym maszyny. Zgodnie z umową dzierżawy, poza kwotą czynszu pobierana jest kaucja jako gwarancja. Strony ustaliły, że kaucja jest zwracana w przypadku zakończenia umowy lub stanowi odszkodowanie (przepada) w przypadku zniszczenia lub utraty maszyny. W sytuacji natomiast, gdy kontrahent zdecyduje się na zakup maszyny, kaucję zalicza się na poczet wpłaty.

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że pobierana przez Wnioskodawcę kaucja będąca zabezpieczeniem wykonania umowy najmu, która jest zwracana kontrahentowi w całości lub stanowi odszkodowanie w przypadku zniszczenia maszyny – nie jest obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług i nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

Natomiast w sytuacji, gdy kontrahent decyduje się na zakup maszyny i kaucja, pierwotnie wpłacona celem zabezpieczenia wykonania umowy dzierżawy, zostaje zaliczona na poczet wpłaty, wówczas należy taktować ją jako zapłatę za towar. Kaucja zaliczona przez Wnioskodawcę na poczet umowy kupna-sprzedaży, jako że nosi cechy należności za towar, stanowi obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 i 2 ww. ustawy i podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. W tym przypadku – uwzględniając moment, w którym kaucja przestaje spełniać swoją funkcję – obowiązek podatkowy należy ustalić zgodnie z art. 19 ust. 1, według terminu wydania maszyny w ramach umowy kupna-sprzedaży z uwzględnieniem art. 19 ust. 4 i ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług.

W niniejszej interpretacji nie odniesiono się do zawartej we własnym stanowisku Wnioskodawcy kaucji zwrotnej będącej jedynie zabezpieczeniem przyszłej umowy kupna-sprzedaży, ponieważ ten rodzaj kaucji nie był opisany w stanie faktycznym i nie był przedmiotem zapytania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.