INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 14 maja 2008 r. (data wpływu 20 maja 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie utraty prawa do ulgi mieszkaniowej w przypadku zawarcia umowy dożywocia przenoszącej własność mieszkania nabytego w drodze darowizny - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie utraty prawa do ulgi mieszkaniowej w przypadku zawarcia umowy dożywocia przenoszącej własność mieszkania nabytego w drodze darowizny.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 8 listopada 2007 r. Wnioskodawczyni otrzymała w formie darowizny mieszkanie od córki i zięcia. W chwili obecnej ze względu na stan zdrowia pragnie zawrzeć umowę dożywocia z osobą z III grupy podatkowej, gdyż jak wyjaśniła jest po operacji, nie może samodzielnie się poruszać i wymaga całodobowej opieki osób trzecich.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku zawarcia umowy dożywocia powstaje obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn w sytuacji, gdy przedmiot umowy dożywocia został otrzymany przed upływem 5 lat...

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn, gdyż w darowanym mieszkaniu będzie mieszkała dalej. Ponadto umowa dożywocia ma na celu zapewnienie bieżącej opieki i nie przyniesie przysporzenia majątkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2004 r., Nr 142, poz. 1514 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. - w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Stosownie do art. 16 ust. 2 powołanej ustawy ulga, o której mowa wyżej, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1. posiadały w chwili nabycia obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miały miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3. nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5. będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
   
   
   1. od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
   2. od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Natomiast w świetle art. 16 ust. 7 ustawy nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego:

1. zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo
2. zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.

Umowa o dożywocie została uregulowana w art. 908-916 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie, powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Dokonując oceny stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz mając na uwadze obowiązujące przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn należy stwierdzić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią odstępstwo od powszechnej zasady opodatkowania. W konsekwencji podatnik może skorzystać z konkretnej ulgi tylko w sytuacji, gdy spełnione zostaną wszystkie warunki określone przez ustawodawcę.

Stosownie do art. 16 cytowanej wyżej ustawy o podatku od spadków i darowizn jednym z warunków uprawniających nabywcę do skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej jest zamieszkiwanie oraz zameldowanie w lokalu nabytym w spadku lub darowiźnie przez okres 5 lat (art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. a lub b ustawy) przy jednoczesnym posiadaniu prawa własności do tego lokalu. Jeżeli warunki te nie zostaną równocześnie dotrzymane, następuje utrata ulgi, co rodzi obowiązek zapłaty podatku.

W ust. 7 omawianego artykułu 16 ustawodawca przewidział sytuacje, umożliwiające odstępstwo od wymogu 5-letniego okresu zamieszkiwania w nabytym lokalu (budynku) bez utraty prawa do ulgi. Zachodzą one w przypadku zbycia budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania. Jednocześnie środki uzyskane ze sprzedaży muszą zostać przeznaczone w okresie dwóch lat od dnia zbycia na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego i dodatkowo łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym lokalu potwierdzony zameldowaniem na pobyt stały wynosić będzie 5 lat. Należy przy tym jeszcze zauważyć, że użyty spójnik „a” stanowi o tym, że obie przesłanki muszą wystąpić łącznie.

Z treści złożonego wniosku wynika, iż nabyła Pani w 2007 r. w drodze darowizny od córki i zięcia mieszkanie. Obecnie zamierza Pani zawrzeć umowę dożywocia z osobą z III grupy podatkowej. Jednakże zmiana właściciela nie będzie wiązała się ze zmianą Pani miejsca zamieszkania i nadal będzie Pani tam zamieszkiwać.

W świetle przytoczonych przepisów należy stwierdzić, iż zawarcie przez Panią umowy dożywocia będzie wiązało się z przeniesieniem własności lokalu mieszkalnego. Jego zbycie spowoduje zaś, że nie zostanie spełniona przesłanka określona w art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jak wspomniano wyżej przepisy dotyczące ulg należy stosować ściśle dlatego też niedopełnienie jednego z wymaganych warunków będzie równoznaczne z utratą prawa do ulgi. W tej sytuacji nie ma znaczenia zamieszkiwanie w przedmiotowym lokalu w wymaganym okresie 5 lat jak również to, czy Wnioskodawczyni będzie miała czy też nie przysporzenie majątkowego z tego tytułu.

Ponadto w przedstawionej sytuacji nie znajdzie też zastosowania przepis art. 16 ust. 7 ustawy umożliwiający zachowanie prawa do ulgi, pomimo niedopełnienia wymaganych warunków, a to z tego względu, że Wnioskodawczyni nie dokonując sprzedaży lokalu nie uzyska środków finansowych, które mogłaby przeznaczyć na nabycie budynku lub innego lokalu mieszkalnego, który będzie służył zaspokojeniu jej potrzeb mieszkaniowych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.